آبسه کبد

کبد از اعضایی است که احتمال بروز آبسه (عفونت کبدی) در آن زیاد است. این عارضه ممکن است منفرد یا متعدد باشد و ممکن است در اثر انتشار خونی باکتری ها یا از طریق انتشار موضعی از کانون های مسری عفونت واقع در داخل حفره ی صفاقی ایجاد شود. سابقاً آپاندیست هایی که به موقع تحت جراحی قرار نمی گرفتند باعث اننتشار عفونت به نواحی مختلف و از جمله کبد می شدند که این وضعیت به تولید آبسه کبد می انجامید.

علایم

شایع ترین علامت آبسه کبد، تب است، در بعضی از بیماران، به ویژه افراد مبتلا به بیماری صفراوی، علایم و نشانه های موضعی ربع فوقانی راست، از جمله درد، سفتی موضعی شکم و حساسیت موضعی وجود دارد. ممکن است علایم غیر اختصاصی شامل لرز، بی اشتهایی، کاهش وزن، تهوع و استفراغ نیز موجود باشد. فقط در 50 درصد بیماران، بزرگی کبد، حساسیت ربع فوقانی راست شکم یا یرقان وجود دارد.

نکته:

تب با منشاء ناشناخته ممکن است به ویژه در افراد مسن، تنها تظاهر آبسه کبد باشد.

تشخیص

تشخیص آبسه کبد بر مبنای افزایش فسفاتاز قلیایی (آلکالن فسفاتاز)، (در 70 درصد بیماران)، ازدیاد بیلی روبین سرم (در 50 درصد از بیماران) و افزایش AST (در 48 درصد بیماران) صورت می گیرد.

قابل اعتمادترین روش های تشخیصی ، تصویربرداری، شامل سونوگرافی، CT اسکن، گالیوم اسکن و MRI هستند.

درمان آبسه کبد

درمان اصلی آبسه کبد، عبارت است از تخلیه ابسه  و عفونت از راه پوست یا با استفاده از عمل جراحی. امروزه درمان دارویی صِرف در آبسه های چرکی کبد روشی است که به طور فزاینده مورد استفاده قرار می گیرد بر حسب عامل ایجاد کننده این بیماری(اعم از باکتری، انگل یا قارچ) از داروی ضد آن استفاده می شود.

یکی از انواع این بیماری ، آبسه آمیبی کبد است که در اثر آمیبی به نام Entamoeba hisolytica به وجود می آید. اکثر بیماران دچار تب و درد ربع فوقانی راست شکم هستند که ممکن است به شانه انتشار پیدا کند. اگرچه کانون اولیه بیماری، کولون (روده بزرگ) است کمتر از یک سوم بیماران مبتلا به آبسه آمیبی دچار اسهال فعال می شوند. در بیماران مسن تری که در مناطق اندمیک آبسه کبد به سر می برند، بروز فرم تحت حاد بیماری که 6 ماه طول می کشد و با کاهش وزن و بزرگی کبد همراه است احتمال بیشتری دارد. درمان این عارضه با استفاده از مترونیدازول یا تینیدازول یا اورنیدازول انجام می شود. در صورت عدم بهبود، باید آبسه  و عفونت کبد با استفاده از سوزن مخصوص، از راه پوست یا در برخی موارد از طریق جراحی تخلیه شود.

منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده – بیماری های کبد و مجاری صفراوی