علل و عوامل اسهال مزمن

بسیاری از بیماری ها می توانند باعث اسهال مزمن شوند یا آن را بدتر کنند. در ادامه با بعضی از بیماری های مرتبط با اسهال مزمن آشنا می شویم:

بیماری سلیاک و اسهال

سلیاک به خاطر عدم تحمل ماده ای به نام گلوتن ایجاد می شود که روی جدار روده کوچک تأثیر می گذارد و شیوه هضم و جذب خوردنی ها و نوشیدنی ها را در بدن شما تغییر می دهد (گلوتن در گندم، جو، چاودار و بسیاری از حبوبات وجود دارد). این بیماری زمینه ی ژنتیکی دارد و در بین ایرلندی تبارها و اروپایی تبارها شیوع بیشتری دارد.

در مبتلایان به سلیاک، گلوتن، حین گوارش کاملاً شکسته نمی شود و مقداری که شکسته نشده اند سلول های جدار روده را تحریک می کنند و باعث می شوند که آن ها بیش از حد فعالیت کنند که به ایجاد التهاب و بر هم خوردن عملکرد روده منجر می شود. در این حالت، مواد مغذی کاملاً جذب نمی شوند و امکان دارد بیمار به کم خونی فقر آهن و به خاطر کاهش جذب کلسیم به مشکلات استخوانی دچار گردد.

اسهال در دیابت (مرض قند)

دیابت هم می تواند از راه های مختلفی باعث اسهال شود. هورمون انسولین برای انتقال گلوکز به خون و رسیدن آنها به سلول های بدن ضروری است. گلوکز قندی است که در غذاها وجود دارد و از روده کوچک جذب می شود. بیماری دیابت در روند تولید انسولین اختلال ایجاد می کند و این باعث می شود که سلول های بدن نتوانند کامل از گلوکز استفاده کنند. به این ترتیب میزان قند خون بالا می رود که مشکلات دیگری نیز به دنبال خون دارد. به علاوه دیابت می تواند حرکت طبیعی غذاها و مایعات را در روده بر هم زند و باعث اسهال مزمن شود.

غذاهای رژیمی و آن هایی که به بدون قند موسوم اند ممکن است مقادیر زیادی سوربیتول، و قندهای دیگری از همین دست در خود داشته باشند که مسهل های قوی هستند.

احتمال ابتلا به بیماری سلیاک در مبتلایان به دیابت بیشتر بوده به طوری که می توانند همزمان با ابتلا به بیماری دیابت به آن مبتلا شده و یا بعد از ابتلا به دیابت به سلیاک هم مبتلا شوند (عدم تحمل گلوتن).

پانکراس اکثر بیماران دیابتی مشکل دارد و همین باعث می شود که دستگاه گوارش آن ها نتواند به طور کامل غذا را هضم کند. در واقع مشکل پانکراس، از توان دستگاه گوارش می کاهد و به این ترتیب دستگاه گوارش دیگر نمی تواند درست و به طور صحیح غذا را هضم کند.

ممکن است بیماری دیابت باعث شود تعداد باکتری های موجود در روده کوچک افزایش یابند که همین در هضم و جذب غذا اختلال ایجاد می کند.

اسهال مزمن در پرکاری تیرویید

پرکاری غده تیرویید می تواند منجر به کاهش وزن و عدم تحمل گرما شود و بیمار را عصبی و بی قرار کند. وقتی شما خیلی گرمتان است، منافذ پوستتان باز می شوند و بیشتر عرق می کنید و متابولیسم (سوخت و ساز) بدنتان سریع تر می شود. همچنین در این حالت، روده سریع تر کار می کند که به اسهال منجر می شود.

اسهال ناشی از بیماری دیورتیکولی (دیورتیکولوز)

بیماری دیورتیکولی که نزدیک به 20 درصد از افراد بالای 50 سال را درگیر می کند، ممکن است شبیه به بیماری سندرم روده تحریک پذیر باشد. بیماری دیورتیکولی به خاطر کاهش فقدان عضله، ضخامت روده بروز می کند که موجب می شود به روده بیشتر فشار بیاید. در نتیجه، بیرون زدگی های کوچک کیسه مانندی در دیواره روده بزرگ بوجود می آیند. بیمار به طور متناوب اسهال دارد، باید برای مدفوع کردن زیاد زور بزند و درد دارد که پس از اجابت مزاج بر طرف می شود.

اسهال به علت جراحی شکم

جراحی شکم می تواند شیوه عملکرد دستگاه گوارش شما را تغییر دهد. ممکن است وقتی از تکه هایی از روده کوچک برداشته شود (مثلاً برای درمان بیماری کرون یا به خاطر از بین بردن یک لخته خون)، بیمار اسهال بگیرد. جراحی برداشتن کیسه صفرا هم ممکن است باعث اسهال شود چون صفرایی که به طور طبیعی ذخیره می شود تا به هضم غذا کمک کند، مدت بیشتری در روده ها می ماند و همین روده بزرگ را تحریک می کند و باعث می شود مایعات بیشتری بسازد و در نتیجه بیمار اسهال می گیرد.

اسهال به علت مصرف آنتی بیوتیک ها

در روده های شما میلیاردها باکتری وجود دارند و وقتی غذا می خورید باکتریهای خوب موجود در روده ها می توانند به شکسته شدن ذرات غذا کمک کنند تا به این ترتیب مواد مغذی هضم و جذب شوند. اگر لازم باشد که به خاطر از بین بردن عفونتی در بدنتان آنتی بیوتیک مصرف کنید، ممکن است دارو این باکتریهای مفید را از بین ببرد. در نتیجه هضم غذا قندهای موجود در کربوهیدرات ها و سلولز موجود در سبزیجات به درستی شکسته نمی شوند. موادی که جذب نشده اند، در روده بزرگ و کوچک شما انباشته می شوند و جدار روده ها را تحریک می کنند تا مایعات بیشتری تولید کند که به اسهال منجر می شود. علاوه بر آنتی بیوتیک ها، داروهای دیگری مانند آنتی اسیدها، ادرارآورها و داروهای ضدنقرس مثل کولشیسن هم می توانند سرعت حرکت مایعات و غذاها را در بدن افزایش دهند و باعث اسهال شوند.

دقت کنید و قبل از مصرف هر دارویی از پزشک خود بپرسید که این دارو بر هضم غذا یا جذب مواد مغذی غذاها چه تأثیری می گذارد. این نکته هم درباره داروهایی که فقط با نسخه پزشک می توانید آنها را تهیه کنید و هم داروهایی که بدون نسخه می توانید آن را از داروخانه بخرید، صدق می کند.

اسهال مزمن ناشی از اختلالات خوردن

یکی از اختلالات خوردن به این شکل است که در آن بیمار بیش از اندازه مسهل یا داروهای ادرار آور می خورد. منظور از مسهل داروهایی هستند که فقط برای برطرف کردن یبوست یا کاهش شدت آن تجویز می شوند و ادرار آورها موجب می شوند که بدن آب از دست بدهد. اگر شما به این نوع از اختلالات خوردن مبتلا هستید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. خوردن مسهل یا هر دارویی که بدون نسخه تهیه می کنید می تواند سلامتی شما را به طور جدی تهدید کند.

منبع: کتاب درمان بیماری های معده