بی اختیاری مدفوع به معنی ناتوانی در کنترل کردن مدفوع می باشد و مدفوع بصورت غیرارادی ازمقعد خارج می شود. کودکانی که دچار این مشکل هستند ، بعلت لزوم بستن کهنه وعدم امکان فعالیت همانند دیگر کودکان مایل به ترک خانه نیستند و از جامعه ترس دارند.بیشتر این افرادسعی دارند مشکلاتشان راتاجایی که ممکن است پنهان کنند.بنابراین آنها از دوستان وفامیل فرارمیکنند ومنزوی هستند.این افراد قادر به ادامه تحصیل هم نیستند و همه،آنهاراسرزنش میکنند و در خانواده خود مورد بی مهری وآزار قرارمی گیرند.خانواده این بیماران به دلیل مراقبتهای مداومی که کودک نیاز دارد همیشه افسرده وناراحت هستند.
بی اختیاری مدفوع موضوعی دردسرساز و مهم است. من واقعاً تعجب می کنم که چرا پزشکان نمی توانند درباره بی اختیاری مدفوع بیمارانشان با آن ها صحبت کنند. بی اختیاری مدفوع به این معناست که وقتی توالت در دسترس نیست فرد نمی تواند مدفوعش را کنترل کرده و لباس زیرش را کثیف کرده و یا قبل از اینکه خودش را به توالت برساند، این حالت ناخوشایند پیش می اید. این مشکل واقعاً بیمار را عذاب می دهد و به اصطلاح چندش آور است، ولی از طرفی خجالت می کشد که درباره آن با پزشک صحبت کند، اما نباید به آن بی توجهی کرد.
ارتباط بی اختیاری مدفوع و اسهال
خیلی از بیماران مایل نیستند که به پزشک بگویند که نمی توانند مدفوعشان را کنترل کنند به همین خاطر سعی می کنند این واقعیت را جوری مطرح کنند که موضوع بی اختیاری مدفوع مستقیماً مطرح نشود. از این رو اغلب به پزشک می گویند اسهال مزمن دارند و امیدوارند پزشک دارویی برایشان تجویز کند که به آن ها کمک کند از شر بی اختیاری مدفوع خلاص شوند یا حداقل شدت آن را کم کند. اما بی اختیاری مدفوع می تواند نشانه وجود بیماری های دیگری باشد که دیابت یکی از آن هاست. همچنین می توان بی اختیاری مدفوع را با انجام تمرینات مخصوصی که عضلات کف لگن را تقویت کند بر طرف کرد و شاید جراحی هم مفید واقع شود. بنابراین اگر شما هم با این مشکل درگیر هستید، حتماً آن را به پزشک خود بگویید.
بی اختیاری مدفوع در کودکان به عنوان نقص مادرزادی یا یک بیماری اکتسابی میتواند رخ دهد.اما بیشتر وقتها به علت یبوست مزمن به وجود می آید. اکثر بچه ها ممکن است به سادگی دچاریبوست شوند،چون از توالت رفتن امتناع می کنند، که ممکن است ازخجالت کشیدن برای استفاده ازتوالت عمومی شروع شود،یا کودک نخواهد از بازی دست بکشد.
اگربچه هابه نگه داشتن مدفوع ادامه دهند مدفوع تجمع پیدا کرده ودر راست روده مانده وسفت خواهد شد.دراین موارد به دلیل وجود دل درد، با اینکه گرسنه است اماکودک نمی تواند غذا بخورد.بچه ای که یبوست دارد ممکن است نشت مدفوع در لباس زیرش داشته باشد که ناشی ازنشت مدفوع آبکی ازاطراف توده سفت مدفوعی است.نشت مدفوع نشانه ای ازبی اختیاری مدفوع است.کنترل این حالت اختیاری نیست و حتی کودک ممکن است عبور این مدفوع را متوجه نشود.
درمان بی اختیاری مدفوع
درمان بی اختیاری مدفوع وابسته به شدت و علت بی اختیاری است که شامل موارد زیر است:
1 . تغییرات رژیم غذایی
2 . استفاده ازدارو
3 . آموزش اجابت مزاج
4 . درصورتیکه علت بیماری ،بیماریهایی همچون هیرشپرونگ،تنگی مقعد و زخم های ناحیه مقعد باشد٬ بیماران باید از طریق جراحی تحت درمان قرار گیرند.
اولین قدم در درمان این مشکل جلوگیری ازایجاد یبوست می باشد.کودک باید عادات اجابت مزاج رابیاموزد و به نشستن روی توالت 4 بار درروز هر بار به مدت 5 دقیقه عادت کند.
مسئله مهم این است که برای دوره های بی اختیاری به هیچ وجه نباید کودک راتنبیه کرد.البته بعضی از تغییرات در رژیم غذایی لازم است مثل مصرف غذاهای پرفیبر،مصرف مایعات به اندازه کافی وعدم مصرف غذاهای یبوست زا.
درصورتی که یبوست کودک با این تمهیدات برطرف نشود درمان دارویی لازم میشود.که بایستی زیرنظر پزشک تجویز گردد.
درنهایت اگر علت بی اختیاری مدفوع آسیب عضلات مقعد یا راست روده باشد درمان جراحی پیشنهاد می گردد.که دراین موارد ممکن است اسفنکتر مصنوعی به جای عضله آسیب دیده قرار داده شود.بعد از جراحی تا حصول بهبودی کامل بیمارباید زیر نظر جراح اطفال باشد.
منبع: کتاب درمان بیماری های معده