[sbu_post_image]
فهرست مطالب
تومورهای خوش خیم کبد
سه نوع تومور خوش خیم کبدی وجود دارد که هر سه عمدتاً در خانم ها ایجاد می شوند. این تومورهای کبد عبارتند از: همانژیوم ها، آدنوم ها و هیپر پلازی گرهی کانونی (focal nodular hyperplasia; FNH).
همانژیوم ها شایع ترین تومورهای کبد خوش خیم و کاملاً خوش خیم هستند. FNH معمولاً خوش خیم است و به درمان نیاز ندارد. آدنوم ها در ارتباط با مصرف قرصهای ضد بارداری ایجاد می شوند و می توانند موجب درد، خونریزی یا پارگی و ایجاد مشکلات حاد شوند. آدنوم ها گاهی بدخیم می شوند و 30 درصد خطر خونریزی دارند. همانژیوم ها نیاز به درمان ندارند مگر آنکه انتشار آنها علایم ایجاد کند. به دلیل تفاوت این سه نوع تومورهای کبد با یکدیگر، از نظر احتمال بدخیم شدن و تمایز آنها از طریق استفاده از رادیولوژی ضرورت دارد. معمولاً آدنوم ها را به دلیل احتمال بدخیم شدن با جراحی خارج می کنند.
بهترین روش تشخیص تومورهای کبد خوش خیم، انجام CT اسکن سه فازی است. MRI برای تشخیص بافت جوشگاهی مرکزی FNH حساستر است.
تومورهای بدخیم کبد
کارسینوم کبدی (کارسینوم هپاتوسلولار؛ hepatocellular carcinoma; HCC) یکی از شایع ترین سرطان های دنیا است. سالانه حدود یک میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند و نسبت ابتلای زن به مردن حدود 4:1 است. میزان بروز تومورهای کبد با میزان مرگ ناشی از آن برابر است. در ایالات متحده آمریکا حدود 4 میلیون نفر، ناقل مزمن ویروس هپاتیت C هستند که تقریباً 10 درصد از آنها (400000نفر) در خطر ابتلا به سیروز قرار دارند و حدود 5 درصد از این گروه (20000 نفر)، به طور سالیانه مبتلا به کارسینوم هپاتوسلولار می شوند.
دو عامل مستعد کننده شایع دیگر این نوع سرطان کبد، ویروس هپاتیت B و مصرف مزمن الکل هستند.
نکته:
احتمالاً پرقدرت ترین ماده شیمیایی طبیعی سرطان زای تومورهای کبد، فرآورده ی قارچ آسپرژیلوس، موسوم به آفلاتوکسین B1 است که در غلاتی که در مکان های گرم و مرطوب نگهداری می شوند و بادم زمینی، پسته و برنج های انبار شده در خارج از سردخانه و یخچال یافت می شوند.
علائم
علایم این تومورهای کبد عبارتند از:
- درد شکم،
- کاهش وزن،
- ضعف،
- احساس پر بودن و تورم شکم،
- یرقان،
- تهوع
- تورم شکم ممکن است در اثر تجمع مایع (آسیت) ثانویه به بیماری مزمن کبدی زمینه ای ایجاد شود یا ناشی از گسترش سریع تومور باشد. یرقان معمولاً به دلیل انسداد مجاری داخل کبدی در اثر بیماری های کبدی زمینه ایجاد می شود. در معاینه، بزرگی کبد شایع ترین علامت تومورهای کبد است و در 50 تا 90 درصد بیماران دیده می شود. آسیت (تجمع مایع در شکم) در 30 تا 60 درصد موارد وجود دارد.
تشخیص
تشخیص تومورهای کبد با سنجش سرم شناسی آلفا- فیتوپروتئین (AFP) که نوعی نشانگر است، سونوگرافی کبد، CT اسکن مارپیچی/ سه مرحله ای شکم و MRI صورت می گیرد. نمونه برداری (بیوپسی) موجب تشخیص قطعی تومورهای کبد می شود. درمان مراحل اولیه به طور موفقیت آمیز با روش های مختلف، شامل جراحی، ریشه کنی موضعی (سوزاندن تومور با حرارت یا رادیوفرکانس) و تزریق موضعی اتانول یا اسید استیک انجام می شود. در مراحل پیشرفته تر ، چنانچه سیروز کبدی ایجاد نشده باشد می توان از برداشتن قسمت وسیعی از کبد استفاده کرد ولی پیش آگهی این درمان برای تومورهای کبد خوب نیست. از شیمی درمانی سیستمیک در بسیاری از موارد استفاده می شود. شیمی درمانی منطقه ای که در آن، دارو در سرخرگ کبدی تزریق می شود در برخی موارد به کار می رود. از جمله سرطان های دیگر کبد می توان کارسینوم هپاتوسلولار فیبرولاملار (FL-HCC)، همانژیوآندوتلیومای اپی تلیویید (EHE) و کلانژیو کارسینوما (CCC) را نام برد.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” داروی سرطان کبد ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تومورهای کبد مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده – بیماری های کبد و مجاری صفراوی
