حساسیت برگشتی

به درد شدید شکمی که با برداشتن دست از روی بافت های لمس شده ایجاد می شود حساسیت برگشتی (Rebound tenderness) گفته می شود. این نشانه، علامت بلومبرگ نیز نامیده می شود. یک نشانه قابل اعتماد التهاب صفاق است. ممکن است موضعی (مثلاً در آبسه) یا به صورت منتشر ( به طول مثال: در پارگی اعضاء داخل شکمی) باشد. معمولاً درد شکمی، حساسیت و سفتی عضلات شکم رخ می دهد.

اقدامات فوری

اگر در بیماری که درد شکمی حاد و مداوم را تجربه می کند، حساسیت برگشتی وجود داشت، به سرعت علائم حیاتی را بررسی کنید. یک لوله داخل وریدی با منفذ بزرگ گذاشته و تزریق مایعات وریدی با منفذ بزرگ گذاشته و تزریق مایعات داخل وریدی را شروع کنید. یک لوله ادراری باقی ماندنی گذاشته و جذب و دفع مایعات را ارزیابی کنید. در صورت لزوم اکسیژن مکمل تجویز کنید و بیمار را از نظر علائم شوک ارزیابی کنید. (مثل: کاهش فشار خون و افزایش تعداد ضربان قلب).

تشخیص

بررسی تاریخچه: درباره عواملی که موجب حساسیت شدند سؤال کنید. درباره عواملی که حساسیت برگشتی را تشدید می کند یا تسکین می دهند سؤال کنید. درباره وجود سایر علائم و نشانه ها مثل: تهوع، استفراغ، تب، نفخ یا اتساع شکمی یا تغییر در عملکرد روده و مثانه اطلاع کسب کنید. تاریخچه پزشکی بیمار را ثبت کنید.

بررسی جسمی: شکم را از نظر اتساع، امواج دودی قابل دید و جوشگاه ها مشاهده کنید. صداهای روده ای را سمع کرده و حرکات آنها را بررسی کنید. شکم را از نظر سفتی و سختی یا انقباض ارادی عضلات لمس کرده، ابتدا لمس سطحی و سپس اگر لازم بود، لمس عمیق انجام دهید. شکم را دق کرده و به صدای طبل مانند توجه کنید.

علت

التهاب صفاق: یک اختلال تهدیدکننده حیات است، حساسیت برگشتی با درد شکمی حاد و ناگهانی همراه است که ممکن است منتشر یا موضعی باشد. درد ممکن است با حرکت کردن تشدید شود. یافته های معمول شامل ضعف، رنگ پریدگی، تعریق مفرط و پوست سرد می باشد. سایر یافته ها شامل: کاهش یا فقدان صداهای روده ای، کاهش تعداد تنفس، تهوع، استفراغ، علائم پسوآس و ابتوراتور مثبتف تب بالا، اتساع و سفتی و سختی شکم و انقباض ارادی عضلات شکم است. درد شانه و سکسکه نشانه التهاب صفاق دیافراگمی است.

درمان حساسیت برگشتی

مراقبت های پرستاری

راحتی بیمار را با کمک به وی برای خم کردن زانوهایش و یا قرار گرفتن در وضعیت نیمه نشسته افزایش دهید. طبق دستور پزشک داروی آنتی بیوتیک بدهید. در صورت لزوم لوله بینی- معدی تعبیه کنید. مایعات یا تغذیه مداوم داخل سیاهرگی تجویز کنید. موقع تحریک این نشانه از روش هایی که حداقل حساسیت را ایجاد می کنند استفاده کنید. مصرف داروی مسکن ممکن است سایر نشانه ها را بپوشاند. طبق تجویز پزشک داروی ضد استفراغ و ضد تب بدهید. داروهای خوراکی و مصرف مایعات را به دلیل کاهش حرکات روده ای متوقف کنید. همچنین احتمال دارد بیمار مبتلا به حساسیت برگشتی نیاز به جراحی داشته باشد.

–          نکاتی راجع به کودکان : به دلیل اینکه حساسیت برگشتی ممکن است در بچه های جوان مشکل باشد، چنین علامتی را با توجه به ظاهر مضطرب کودک یا تشدید گریه جستجو کنید.

–          نکاتی راجع به سالمندان : ممکن است این علامت در افراد سالمند کاهش داشته یا وجود نداشته باشد.

آموزش به بیمار

علائم و نشانه هایی را که لازم است بیمار، فوری گزارش کند شرح دهید. درباره مراقبت بعد از عمل به بیمار آموزش دهید.

برانگیختن حساسیت برگشتی

برای تحریک حساسیت برگشتی به بیمار کمک کنید تا در وضعیت خوابیده به پشت قرار گرفته و با انگشتان دست خود به طور عمیق و پیوسته به شکمش فشار وارد کنید. سپس به سرعت فشار را رها کرده، دردی که با برداشتن سریع دست از روی بافت لمس شده ایجاد می شود، التهاب صفاق را نشان می دهد. شما می توانید این نشانه را در یک مقیاس کوچک با دق شکم به طور مختصر و غیر مستقیم برانگیزید. بهتر است از بیمار بخواهید سرفه کند. این به شما اجازه می دهد تا حساسیت برگشتی را بدون لمس شکم بیمار بررسی کنید. و ممکن است با این روش همکاری بیمار افزایش یابد. زیرا تشدید درد می تواند همکاری وی را کاهش دهد.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب”درمان درد در ناحیه شکم(ورم روده) ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سوزش سر دل مطالعه فرمایید.