در درمان سرطان روده بزرگ، مراحل سرطان روده بزرگ بر اساس میزان نفوذ سرطان در لایه های مختلف است. همانند سایر قسمت های لوله ی گوارش، روده بزرگ نیز از داخل به خارج شامل لایه های زیر است:
- لایه مخاطی
- لایه زیر مخاطی
- لایه عضلانی
- لایه پوشاننده (سروز).
اگر تومور محدود به لایه مخاطی یا زیر مخاطی باشد به آن مرحله 1 (A) می گویند. اگر تومور به لایه عضلانی نفوذ کرده باشد مرحله 2 (B) نامیده می شود. اگر تومور غدد لنفاوی دور و بر روده را درگیر کرده باشد مرحله 3 (C) و اگر به نقاط دوردست متاستاز داده باشد مرحله 4 (D) گفته می شود. این تقسیم بندی ها که در مورد سرطان های روده ی بزرگ پس از جراحی و در سرطان های رکتوم توسط سونوگرافی داخل رکتال انجام می شود، نقش به سزایی در انتخاب درمان سرطان روده بزرگ و انتخاب نوع درمان برای سرطان های رکتوم دارد.
برای درمان سرطان روده بزرگ از سه اقدام اساسی:
1- درمان جراحی سرطان روده بزرگ
2- شیمی درمانی سرطان روده بزرگ
3- تابانیدن اشعه (رادیوتراپی) با توجه به مرحله سرطان روده بزرگ استفاده می شود.
درمان می تواند شامل 1 یا ترکیبی از 2 و 3 نوع اقدام درمانی باشد. پس از تشخیص سرطان روده بزرگ، و در صورتی که متاستازهای متعدد نداشته باشد بیمار تحت عمل جراحی درمانی (کوراتیو= Curative) قرار می گیرد. هنگام جراحی غدد لنفاوی موضعی هم خارج می شوند تا پس از انجام آسیب شناسی به تعیین مرحله یا Stage بیمار کمک کنند.
اگر قبل از جراحی سرطان روده بزرگ ثابت شود که بیماری پیشرفته بوده و دارای متاستازهای متعدد می باشد، درمان پالیاتیو به منظور جلوگیری از انسداد و خونریزی انجام می شود. در مورد بیماران قابل درمان، جراحی از نوع کوراتیو، پس از آنکه عمل جراحی انجام شد، و جواب آسیب شناسی به همراه پاسخ درگیری یا عدم درگیری غدد لنفاوی مشخص شد، بیمار بر اساس مرحله ای که در آن قرار دارد (ذکر شده در پاسخ به سؤال قبلی) تحت درمان تقویتی (شیمی درمانی- رادیوتراپی) قرار می گیرد یا از آن صرف نظر می شود.
به طور خلاصه درمان سرطان روده بزرگ برای بیماران مبتلا، عبارت است از:
مرحله 1 (A): جراحی به تنهایی کافی است و نیازی به درمان تقویتی نیست.
مرحله 2 (B): اتفاق نظر کلی و عمومی بر استفاده از شیمی درمانی تکمیلی در این مرحله وجود ندارد، البته عده ای معتقدند انواع پیشرفته این مرحله که با عنوان B2 نامگذاری می شوند، شاید از شیمی درمانی سود ببرند.
مرحله 3 (C): استفاده از فلورواوراسیل با همراهی لوامیزول (برای یکسال) یا لوکوورین (Leukovorin) برای 6 ماه، میزان زنده بودن و همچنین عاری بودن فرد از بیماری را افزایش می دهد و اتفاق نظر کلی در این مورد وجود دارد.
مرحله ی 4 (D): در این مرحله بیماران دارای متاستازهای دور دست می باشند که محل های شایع عبارتند از: کبد، ریه، استخوان و…
اگر تعداد متاستازها زیاد باشد یا محل متاستاز استخوان باشد، جراحی سرطان روده بزرگ انجام شده کوراتیو نخواهد بود بلکه جنبه ی پالیاتیو دارد، در این حالت ثابت شده است که شیمی که شیمی درمانی و رادیوتراپی می توانند باعث افزایش طول عمر و کوچک کردن توده ی سرطانی بشوند. اگر متاستاز کبدی منفرد باشد، به علاوه استخوان ها محل متاستاز نباشند، عده ای معتقدند، جراحی کوراتیو برای درمان سرطان روده بزرگ با همراهی خارج کردن متاستاز کبدی و همراهی شیمی درمانی – رادیوتراپی تا حدود زیادی به افزایش طول عمر و درمان قطعی سرطان روده بزرگ کمک خواهد کرد. داروهایی که با عنوان شیمی درمانی در درمان متاستازهای کبدی مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از: فلورواوراسیل (Fluorouracil)، لوکوورین (Leucovorin)، آیرینوتکان (Irionotecan) و کاپسیتابین (Capecitabine) با نام تجاری زلودا (Xeloda).
منبع: کتاب سرطان های شایع دستگاه گوارش به زبان ساده
