[sbu_post_image]
با توجه به پیشرفت های علم پزشكی و بهداشتی متوسط عمر انسان افزایش یافته و در كشورهای پیشرفته، این میزان افزایش بیشتر است. پیرشدن و سالخوردگی با كاهش تدریجی فعالیت‌های فیزیكی و افزایش بیماریهای مزمن همراه می‌شود و به نظر می‌رسد كه بهبود تغذیه تا حد زیادی برای درمان مشکلات گوارشی در سالمندان مناسب است و یا آنها را تخفیف دهد. به همین دلیل یكی از مسائل مهم سالمندان، مسائل پزشكی و بهداشتی از جمله وضعیت تغذیه آنهاست. با افزایش سن، نیاز آنها به انرژی كاهش یافته و تمایل به مصرف غذا كمتر می‌شود. در این حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگیرد، میزان دریافت مواد مغذی ضروری در آنها پایین‌تر از حد مطلوب خواهد بود. در این بحث به بررسی بعضی از مشکلات گوارشی افراد مسن و نیز نیازهای تغذیه آنها خواهیم پرداخت.
چند روش برای سالمندانی که نمی توانند غذا را خوب بجوند توصیه می شود. سالمندانی که در خوردن موادی مانند میوه، سبزی، گوشت و مغزها به علل مختلف مشکل دارند می توانند میوه های تازه، آب میوه تازه، میوه پخته شده مانند کمپوت های کم شیرین، میوه رنده شده به شکل پالوده و یا خرد و ریز شده، سبزی های خام، گوشت چرخ کرده، تخم مرغ، پروتئین سویا، حبوبات کاملا” پخته مانند خوراک لوبیا یا عدسی و برنج (کته) مصرف کنند.
اگر سالمندان مشکل نفخ و برگشت غذا از معده دارند باید از مصرف برخی مواد غذایی خودداری کنند این مشکل موجب محرومیت آنها از برخی مواد مغذی مانند ویتامین ها، کلسیم، فیبر و پروتئین می شود. دکتر ترابی اضافه کرد: قبل از استفاده از حبوبات برای مدت 3 تا 4 ساعت آن ها را در آب خیسانده و سپس آب آن را دور ریخته و حبوبات را برای طبخ به غذا (آش، آب گوشت و انواع خورش ها) اضافه کنند.
رژیم غذایی مشكلات گوارشی سالمندان
– پروتئین ها : با افزایش سن علاوه بر كاهش توده عضلانی، ذخیره پروتئینی بدن نیز كاهش می‌یابد و میزان نیاز به پروتئین با افزایش سن نه تنها كاهش نیافته بلكه ثابت مانده و یا افزایش می‌یابد. بویژه افراد سالمند در صورت ابتلا به مشکلات گوارشی و یا عفونت‌ها كه این مسئله بسیار مهم می‌باشد. توصیه می‌شود چهل تا شصت درصد از انرژی دریافتی روزانه سالمندان از پروتئین‌ها به ویژه پروتئین‌های با كیفیت بالا تامین شود.
– مایعات : توجه به دریافت كافی مایعات در سالمندان از مسائل مهم می‌باشد. علایم كمبود آب در بسیاری از سالمندان ممكن است به صورت خشكی لب‌ها، گودافتادن چشم‌ها، تب، یبوست، كاهش حجم ادرار و تهوع باشد كه این مسئله در مورد سالمندانی كه در مناطق گرم زندگی می‌كنند بیشتر شایع است. استفاده از داروهای ادرارآور نیز از عوامل مؤثر در ایجاد كم آبی و مشکلات گوارشی در سالمندان می‌باشد. بنابراین توجه به مصرف كافی آب و مایعات در درمان مشکلات گوارشی در سالمندان اهمیت ویژه‌ای دارد.
ویتامین ها : اغلب سالمندان علاقه زیادی به مصرف مكمل های ویتامینی دارند كه باید به این مسئله توجه شده و از مصرف بیش از حد نیاز این مكمل ها خودداری شود. در مورد ویتامین های محلول در آب، معمولا كمبودی در سالمندان دیده نمی‌شود. مگر در سالمندان الكلی كه كمبود ویتامین ب 1 می‌تواند وجود داشته باشد و یا سالمندانی كه دچار سوء تغذیه هستند. همچنین ممكن است بعضی از سالمندان به علت مشكلات دندان و یا مشکلات گوارشی از خوردن سبزیجات و میوه‌جات پرهیز كنند درحالیكه این منابع غذایی تامین كننده ویتامین ث هستند و یا مصرف زیاد آنتی بیوتیك‌ها می‌تواند در سالمندان كمبود ویتامین كا ایجاد كند.
كمبود ویتامین D ممكن است در سالمندان به ویژه آنهایی كه از نور آفتاب دور هستند بوجود آید. در مورد مواد معدنی باید گفت با رعایت یك برنامه غذایی صحیح می‌توان مواد معدنی مورد نیاز برای درمان مشکلات گوارشی سالمندان را تا حد زیادی تامین كرد. فقط باید به میزان كلسیم دریافتی كه معمولا مقدار مصرف آن در سالمندان به میزان توصیه شده نمی‌رسد توجه شود. عوامل متعددی در كمبود كلسیم در سالمندان نقش دارند. از جمله میزان جذب روده‌ای كلسیم، كار كلیه‌ها، متابولیسم استخوان‌ها، اثرات متقابل مواد مغذی بر یكدیگر و بر داروها، كم‌تحركی و عدم مصرف كافی لبنیات به دلیل عدم تحمل به لاكتوز در صورتی كه شیر و لبنیات به مقدار كافی مصرف نشود ممكن است نیاز به مصرف مكمل كلسیم باشد كه البته تشخیص آن باید توسط پزشك و متخصص تغذیه صورت گیرد. در مورد سدیم هم باید در سالمندانی كه مبتلا به فشارخون، مشكلات قلبی، كلیوی و دیابت هستند محدودیت‌هایی اعمال شود.
برای آشنایی با ” برنامه غذایی برای گوارشی سالم ” بر روی لینک کلیک کنید.
منبع: غذا و سلامت. پزشکان ایران