[sbu_post_image]
نفخ شکم یکی از شکایات شایع مشکلات گوارشی در افراد می‌باشد، بطوری که گفته می‌شود در حدود ۲۰% از افراد در سنین ۹۳-۶۵ سالگی از اتساع شکم به دنبال این عارضه رنج می‌برند. اقدامات درمانی متنوعی همچون تجویز داروهای شیمیایی و تغییرات رژیم غذایی (کاهش مصرف حبوبات، تخم مرغ و افزایش مصرف میوه و سبزیجات) در جهت درمان نفخ شکم صورت می‌گیرد.
غذا خوردن یکی از لذت‌های زندگی است، اما گاهی وقت‌ها بعد از خوردن غذا حالت‌هایی پیش می‌آید که چندان خوشایند نیست؛ حالت‌هایی مانند بادکردن شکم، احساس‌پری و فشار در روده‌ها، آروغ زدن و تجمع گاز در دستگاه گوارش و نفخ. اما علت ایجاد و راه درمان این مشکلات گوارشی چیست ؟
فهرست مطالب
علت
نفخ حالتی است که معده یا شکم احساس پُری و سفتی دارد و معمولا پس از افراط در خوردن غذا و بلعیدن هوای زیاد از راه دهان و نیز مصرف غذاهای نفاخ بروز می‌کند. در واقع اگر غذا مدت طولانی در دستگاه گوارش باقی بماند و سریع هضم نشود، در روده تخمیر می‌شود و تولید گاز می‌کند.
نفخ شکم به دلیل انباشته شدن گاز زیاد در لوله گوارش ایجاد می‌شود و با علائمی مانند تورم شکم، دل درد، آروغ زدن‌های مکرر، دفع گاز از روده، صدای قار و قور شکمی و… خود را نشان می‌دهد. اگرچه تولید گاز در دستگاه گوارش مساله‌ای طبیعی است، اما گاهی این امر به دلیل مصرف برخی غذاها مانند حبوبات، کلم، پیاز، ترب، شیر و برخی سبزیجات پرفیبر دیگر، بلع هوای زیاد در هنگام خوردن و آشامیدن و جویدن آدامس تشدید می‌شود. گاهی هم نفخ شکم به دلیل عفونت‌های روده‌ای است.
اتساع شکم در ناحیه زیر شکم، اطراف ناف و زیر روده‌ها، احتمال بروز نفخ را بیشتر می‌کند. در مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر، عملکرد روده از حالت طبیعی خارج می‌شود. این روند با اسهال، یبوست و درد شکمی همراه است. پس بررسی امکان وجود این بیماری در کنار ابتلا به نفخ طولانی مدت ضروری است. از سوی دیگر این عارضه می‌تواند به علت وجود تومورهای بدخیم یا خوش‌خیم، چسبندگی روده و تنگی دستگاه گوارش نیز اتفاق بیفتد.
یکی از دلایل بروز نفخ وجود بیماری دیابت است و احتمال ابتلا به دیابت در کسانی که زیاد نفخ می‌کند، بیشتر است. همچنین نفخ مکرر می‌تواند نشانه‌ای از بیماری تیروئیدی یا برخی بیماری‌های اضطرابی و افسردگی باشد؛ البته مصرف داروهای ضد افسردگی یا داروهای فشار خون نیز می‌تواند عوارضی چون نفخ شکم را همراه داشته باشد.
درمان نفخ شکم
نفخ در بسیاری موارد با اصلاح رژیم غذایی، داشتن آرامش و تحرک یا مصرف آنتی‌بیوتیک در صورت وجود عفونت معده یا روده درمان می‌شود، اما وقتی این عارضه به مدت طولانی با بیمار می‌ماند، می‌تواند نشانه‌ای از سندرم روده تحریک‌پذیر باشد.
علت اصلی نفخ، پُر کردن معده با غذای فراوان است. لذا سعی کنید در هر وعده غذایی یک دفعه مقدار زیادی غذا نخورید. وعده های غذایی باید شامل غذاهای سبک و کم حجم باشد و با فاصله مناسب از وعده‌های دیگر مصرف شود.
مصرف حبوبات و سبزی های نفاخ را کاهش دهید. قبل از پخت غذا با حبوبات (مثل آش رشته یا خورش قورمه سبزی) آنها را حداقل 12 ساعت در آب خیس کنید و آب آنها را دور بریزید تا مواد نفاخ آنها خارج شود.
استفاده از زیره و مرزه نیز در غذا تا حدود زیادی نفخ آن را می‌گیرد. مصرف عرق نعنا نیز تا حد زیادی بروز این مشکل را کاهش می دهد.
خوردن بیش از حد فیبر سبب بروز مشکلات گوارشی می‌شود. مصرف 20 تا 30 گرم میوه و سبزی در شبانه روز کافی است.
اگر مشکل هضم و دفع غذا را برای مدت طولانی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید و از درمان خود سرانه نفخ شکم بپرهیزید.
برای آشنایی با ” عوامل موثر بر بیماری های گوارشی ” بر روی لینک کلیک کنید.
منبع: تبیان . جام جم سرا