دل درد

[sbu_post_image]

دل درد از جمله دردهای موجی است؛ یعنی گاهی آنقدر شدید می‌شود که فرد حتی نمی‌تواند نفس بکشد و گاهی درد فروکش می‌کند. فرد مبتلا به دل درد گاه مجبور می‌شود تا ساعت‌ها در دستشویی بماند. بدن ما از برخی نشانه‌ها استفاده می‌کند تا هشدار دهد که خطری در درون ما در حال وقوع است. یکی از این نشانه‌های این عارضه است.
برخی از دلایل دل درد کاملا روشن است؛ مثل وقتی که فرد پرخوری می‌کند یا وقتی که یک کودک نوپا، چیز خطرناکی را می‌بلعد، اما اغلب مواقع علت این درد را نمی‌توان به راحتی تشخیص داد.

دلایل

برخی از دلایل اصلی ایجاد دل درد عبارتند از:

• یبوست

یکی از مهم‌ترین دلایل شکم درد، یبوست است. یبوست در اثر رژیم‌های غذایی نامناسب که مایعات و فیبر کمی دارند، ایجاد می‌شود.

• عفونت

وقتی که یک ویروس یا باکتری وارد بدن ما می‌شود، بدن برای خلاصی از آن، شروع به نشان دادن واکنش‌هایی می‌کند و واکنش‌های مربوط به دستگاه گوارش معمولا با اسهال و استفراغ همراه است. عفونت باکتریایی موجب مسمومیت غذایی می‌شود. برخی از دل درد ها در اثر ورود باکتری به بدن ایجاد می‌شوند؛ مثل گلو درد، سینه پهلو، عفونت دستگاه ادراری و عفونت دستگاه تناسلی.
ویروس‌ها نوع دیگری از عفونت‌ها هستند که باعث آنفلوآنزای شکم می‌شوند. هم باکتری‌ها و هم ویروس‌ها به راحتی از یک فرد به فرد دیگر انتقال می‌یابند. اما خبر خوب اینکه در اغلب موارد اگر دست‌ها را به خوبی بشویید و از وسایل شخصی دیگران استفاده نکنید، می‌توانید با آن مقابله کنید.

• سوزش و التهاب دل

وقتی یکی از ارگان‌های داخلی بدن دچار زخم یا ورم می‌شود، ایجاد دل درد می‌کند. دردهای ناشی از آپاندیس، زخم معده، سندرم روده حساس و بیماری التهاب روده منجر به درد های شدید می‌شوند که باید مداوا گردند.

واکنش بدن نسبت به برخی غذاها

بدن برخی افراد قادر به هضم بعضی غذاها نیست؛ مثلا برخی افراد نمی‌توانند لاکتوز موجود در شیر را هضم کنند و به همین دلیل باید از خوردن آن و تمامی فرآورده‌های حاوی لاکتوز پرهیز کنند. اگر شما نیز جزء افرادی هستید که به برخی از غذاها واکنش نشان می‌دهید و دچار دل درد می‌شوید، بهتر است با مشورت پزشک آن را از برنامه غذایی خود حذف کرده و جایگزین مناسبی برایش بیابید.
بعضی از حساسیت‌ها شامل حساسیت به برخی غذاها می‌شود. در این حالت، واکنش دستگاه ایمنی بدن هنگام خوردن آن غذای خاص، به گونه‌ای است که در او ایجاد دل درد می‌کند.
حساسیت به غذا با عدم تحمل غذا کاملا فرق دارد. اگر کسی به غذایی حساسیت دارد، به هیچ‌وجه نباید آن را بخورد؛ زیرا حتی خوردن مقدار بسیار کمی از آن غذا می‌تواند او را تا پای مرگ بکشاند.

• استرس‌های روحی

وقتی که فرد بیش از حد دچار استرس، نگرانی و افسردگی می‌شود، ناراحتی‌های عاطفی و روحی روی عملکرد دستگاه‌های مختلف بدنش اثر می‌گذارد و موجب ایجاد دردهایی مثل سردرد و دل درد می‌شود. استرس واکنش دفاعی و عادی بدن است، اما باعث بروز مشکلات گوارشی می‌شود و در درازمدت می‌تواند عملکرد معده و روده را مختل سازد. استرس عامل ریفلاکس معده و مری، زخم معده و اثنی‌عشر و سندرم کولون (روده بزرگ) می‌باشد. تغذیه سالم و متنوع یکی از عواملی است که باعث کاهش استرس می‌شود، زیرا به مقدار کافی ویتامین B، C، منیزیم و سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی را به بدن می‌رساند. همچنین به میزان کافی بخوابید.

• دل درد بارداری

بیشتر زنان در دوران بارداری دچار حالت تهوع می‌شوند و این حالت‌ها گاه با دل درد همراه است. اما گاهی دل دردهای شدید زنان باردار می‌تواند در اثر قرار گرفتن جنین در یک جایگاه نامناسب (خارج از رحم) باشد. در این گونه مواقع باید حتما موضوع را با پزشک در میان گذاشت تا اقدامات لازم انجام گیرد.

• بیماری های روده

برخی از بیماری‌ها روی عملکرد ارگان‌های بدن اثر می‌گذارند و ایجاد درد می‌کنند. بیماری کرون می‌تواند به دیواره روده آسیب برساند و موجب زخم و ورم روده شود. بیماری فتق، باعث انسداد روده و رشد تومور می‌گردد. انقباض ماهیچه‌ها و دل پیچه های شدید روی روده‌ها، تخمدان‌ها و بیضه‌ها اثر می‌گذارد و گاه عملکرد آن‌ها را مختل می‌سازد.

انواع دل درد

دل دردها به 4 نوع تقسیم می‌شوند.

• برخی از این دردها در ناحیه بالای ناف ایجاد می‌شود و معمولا صبح‌ها اتفاق می‌افتد و ممكن است با غذا خوردن، عود كند. این عارضه مربوط به معده است.
• گروه دوم در پایین ناف احساس می‌شود و همراه با دفع بدتر می‌شود. این افراد گاهی یبوست و گاهی اسهال دارند و در برخی موارد نیز مبتلا به نفخ می‌شوند. این‌ها روده تحریك پذیر دارند.
• گروه سوم با سردرد همراه هستند كه به آنها دل دردهای میگرنی نیز می گویند و ممكن است یك بار در ماه اتفاق بیفتد و هر مرتبه چندین ساعت هم طول بكشد.
• گروه چهارم تیز در اطراف ناف، ایجاد می‌شود. این دل دردها علائم خطر را ندارند و به جایی تیر نمی‌كشند و معمولا در معاینه هم علامتی به نفع بیماری مشاهده نمی‌شود. به این دردها، ‌فانكشنال با علت نامشخص می‌گویند.

شایعترین دل دردهایی كه با اسهال و استفراغ همراه هستند و منشاء ویروسی دارند، از گروه دوم (دردهای مزمن) بوده و احتیاجی به جراحی ندارند. ممكن است بیمار علائم تنفسی ویروسی نظیر سرفه، آبریزش و تب داشته باشد. درد مزمن، دردی است كه بیش از 2 ماه به طول انجامیده است. این درد می‌تواند با علت و یا بی علت بروز یافته باشد.این عارضه معمولا با بروز اختلال در یك عضو شكم همراه است، هنوز عاملی برای درد بدون منشا، شناخته نشده است.

دل درد شدید طولانی مدت را جدی بگیرید. درد شکم کوتاه مدت معمولا مساله وخیمی نیست، اما درد مداوم یا شدید موضوع دیگری است که می‌تواند بیانگر مشکل جدی باشد.

افرادی که به علائم زیر دچار هستند، باید به پزشک مراجعه کنند:

• درد شدید و مداوم یا عودکننده
• دل دردی که برای چند ساعت یا چند روز طول بکشد.
• دردی که شما را از خواب بیدار کند.
• دردی که توانایی شما را برای انجام کار یا فعالیت‌های روزمره مختل کند.
• از دست دادن وزن یا اشتها

درمان

دل دردها یا نیاز به مداخله طبی دارویی و یا نیاز به جراحی دارند.آنهای محتاج به جراحی، معمولا سیر پیش رونده دارند. به این معنا كه درد از لحظه آغاز به مرور افزایش می یابد. همچنین ممكن است درد دل با استفراغ یا استفراغ خونی، اتصاع شكم، عدم دفع گاز و مدفوع همراه باشد و بیمار با لمس شكم احساس درد كند. منشا بروز این درد ها می‌تواند انسداد روده، فتق، آپاندیسیت، پیچش روده یا پیچش بیضه باشد. این موارد طی معاینات و مشاوره جراحی مشخص می‌شوند.

• برای درمان غذاهای سبک بخورید. بدن شما برای کسب انرژی کافی جهت بهبود وضع معده به مواد معدنی نیاز دارد، پس غذاهایی که راحت هضم می‌شوند مصرف کنید . غذاهایی را انتخاب کنید که فاقد ادویه تند, چربی یا قند زیاد باشند. غذاهایی مثل بلغور جو دو سر، آبگوشت، نان برشته و برنج .
• برای درمان دل درد سرکه‌ سیب بنوشید. برخلاف سرکه‌های دیگر، سرکه سیب با جذب مواد معدنی غیرضروری در معده، برای رفع تهوع مناسب است. 2 قاشق غذاخوری از سرکه سیب را با لیوانی از آب گرم مخلوط کنید. هر چند ساعت از این ترکیب بنوشید تا وقتی که حس تهوع از بین برود.
• زیاد استراحت کنید. بدن شما در حال جنگ با باکتری‌ها و ویروس‌های موجود در معده‌تان است، پس برای این کار به انرژی نیاز دارد. از ورزش یا تحرک زیاد بپرهیزید .
• هنگام ابتلا به دل درد اگر لازم بود استفراغ کنید. همان قدر که استفراغ کردن زننده به نظر می‌رسد، همان قدر هم برای تمیز کردن سیستم بدنتان لازم است . استفراغ، راه بدن برای خارج کردن باکتری‌ها و ویروس‌هایی که در معده وجود داشته و سبب بیماری شما شده‌اند می باشد. اگرچه فرایند بالا آوردن می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد، ولیکن اکثر افراد پس از این کار به سرعت حس عالی راحتی از تهوع را تجربه می‌کنند.
• می توانید دارو مصرف کنید. تعداد زیادی از داروهای مختلف برای درمان تهوع وجود دارد. داروهای ضد تهوع  را با تجویز متخصص دل درد استفاده کنید که دارای “بیسموت ” بوده که بافت درونی معده را پوشش داده و حس بد تهوع را کاهش می‌دهند. دوای ضد اسید معده نیز برای درمان درد معده‌تان موثر است.
• وعده‌های غذایی کوچک تر بخورید، ولی تعداد آن‌ها را افزایش دهید. خوردن سه وعده غذایی سنگین به مراتب احتمال سوء هاضمه و تهوع را نسبت به 5- 7 وعده‌ی سبک در روز بیشتر می‌کند . اگر چاره‌ای نبود , وعده غذایی سنگین خود را به قسمت‌های کوچک تر تقسیم کنید و از اسنک به عنوان میان وعده استفاده کنید .
• از خوردن غذاهایی که می‌توانند باعث دل درد شوند خودداری کنید . برای مثال , از غذاهایی که تند یا خیلی چرب هستند پرهیز کنید. کافئین , الکل و نوشابه‌های گازدار می‌توانند معده‌تان را به هم بریزند .
• اگر مطمئن نیستید که کدام غذا علت دل درد شماست و معده‌تان را اذیت می‌کند , هر دفعه یک غذا را از برنامه غذایی‌تان حذف کنید . مثلاً یک هفته بدون لبنیات بگذرانید و ببینید که دردتان رفع می‌شود یا خیر .
• یک دفترچه غذا داشته باشید و هر غذایی را که می‌خورید را در آن بنویسید . در دفترچه‌ی غذایی‌تان , روزهایی که در آن‌ها به دل درد دچار شدید را بنویسید . پس از مدتی شما ممکن است بفهمید کدام غذا برایتان مشکل‌ساز است و از آن پرهیز کنید .
• برای درمان دل درد وزنتان را کنترل کنید . وقتی چربی‌های اضافه اطراف شکم و کمرتان داشته باشید معده‌تان به سمت بالا هل داده شده و اسید معده را به مری بر می‌گرداند .برای وزن کم کردن , یک ورزش معمولی و مداوم انجام داده و غذای سالم بخورید.

 برای آشنایی با ” عوامل موثر بر بیماری های گوارشی ” بر روی لینک کلیک کنید.

منبع: سلامت و پزشکی. تبیان. پارسی طب. مجله پارس