با توجه به کم بودن درمان های دارویی هپاتیت و بی اثر بودن آنها در بسیاری از بیماران مبتلا به این بیماری یا به دلیل نامطلوب بودن عوارض جانبی این داروها (به ویژه اینترفرون)، تعداد زیادی از این بیماران از دیگر روش های درمان هپاتیت و درمان های غیر دارویی به عنوان درمان جایگزین استفاده می کنند. بسیاری از این درمان ها به شکل محدود تحت کارآزمایی قرار گرفته اند و در اکثر موارد، استفاده از آنها بیشتر بر مبنای گزارش های شخصی بیماران و یا بررسی های ناکافی صورت می گیرد. ترکیبات گیاهی، مکمل های غذایی و ترکیبات هورمونی، از جمله روش های درمانی جایگزین هستند.
فهرست مطالب
درمان گیاهی هپاتیت
در کشور چین از داروهای گیاهی به عنوان درمان اصلی این بیماری استفاده می شود. گیاه خارشیری (Milk Thistle) بیش از تمام داروهای گیاهی دیگر برای درمان هپاتیت به کار می رود. این گیاه که ابتدا در روم باستان مورد استفاده قرار گرفت به کبد کمک می کند تا با آثار زیان بخش سموم مبارزه کند و ضمن کاهش تجمع چربی در کبد بازسازی کبد را تسریع نماید. احتمالاً این اثر ناشی از وجود مقادیر زیاد مواد آنتی اکسیدان و مواد شیمیایی ضد سم در گیاه مزبور است. از جمله این مواد، «گلوتاتیون» است که کبد را در برابر صدمات ناشی از سموم محافظت می کند. علاوه بر این، ماده ای موسوم به «سیلی مارین» در تخم گیاه خار شیری وجود دارد که موجب تقویت کبد می شود. این گیاه موجب تقویت RNA و در نتیجه، کمک به بازسازی کبد می شود. گیاه خارشیری، علایمی مانند خستگی، بی اشتهایی و درد کبد را کاهش می دهد و ممکن است موجب بهبود عملکرد کبد و افزایش طول عمر بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن و سیروز شود.
وزارت بهداشت آلمان در سال 1986، تأثیر خارشیری را در درمان صدمات کبدی ناشی از هپاتیت تأیید کرد. معمولاً این گیاه به شکل کپسول و به میزان روزی 2 تا 3 عد مصرف می شود. از ریشه های گیاه داندلیون (Dandelion؛ کاسنی زرد یا گل قاصدک)، ریشه ی شیرین بیان (Licorice)، ریشه کاسنی فرنگی (Chicory)، گیاه چینی شیزاندرابری (Schizadra berry) نیز برای درمان هپاتیت استفاده شده است. ریشه شیرین بیان مقداری زیادی اسید گلیسریزیک دارد که می تواند التهاب کبد را کاهش دهد، متخصصان تصور می کنند که این اثر ریشه شیرین بیان ناشی از افزایش طبیعی میزان تولید اینترفرون در بدن است. دانشمندان چینی از مخلوط گیاهان برای درمان هپاتیت استفاده کرده اند که از جمله این داروهای گیاهی مخلوط می توان «بینگ گان لینگ» را نام برد. مخلوطی از 10 تا 15 گیاه مختلف چینی برای درمان هپاتیت C به کار رفته است. استفاده از مکمل ها، مانند ویتامین ها و مواد معدنی می تواند با افزایش موادی که در اثر اختلال کبدی کاهش می یابند و نیز با از بین بردن ویروس به درمان هپاتیت الکلی کمک کند. ویتامین B کمپلکس، ویتامین E، ویتامینC، ویتامین K، کلسیم، روی، کبالت و منگنز از جمله ی این موارد هستند و اکثراً به صورت آنتی اکسیدان عمل می کنند.
البته باید یادآوری نمود که داروهای گیاهی ممکن است عوارضی مانند استفراغ، سکته مغزی، بیماری های قلبی، آلرژی، سردرد، قرمزی پوست و تورم ایجاد کنند. استفاده از هورمونی که از تیموس ترشح می شود از سوی تعدادی از محققان برای درمان هپاتیت مؤثر دانسته شده است. تیموس غده ی کوچکی در قسمت بالای قفسه سینه است که در دوران کودکی بزرگ است ولی با افزایش سن کوچک می شود و از بین می رود. ترکیبی از مواد شیمیایی و آنزیم های بدست آمده از تیموس گاو به صورت به صورت کپسول یا آمپول ساخته شده و در بعضی از تحقیقات، به ویژه برای درمان هپاتیت B و C مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج همه ی این تحقیقات یکسان نبوده و نمی توان میزان اثر درمان مزبور را به طور قطع مورد تأیید قرار داد. استفاده از حجامت و خون گیری برای درمان ابن بیماریاز روش هایی است که مخالفان و موافقان بسیاری دارد. درباره تأثیر «ادرار درمانی» که از چند هزار سال قبل در هندوستان رواج داشته و طی آن، بیمار روزانه مقداری از ادرار خود را می نوشد شواهد چندانی در دست نیست. ادرار درمانی با این نظریه مورد استفاده قرار گرفته که پروتئین ها و مواد شیمیایی موجود در ادرار می توانند کبد را سم زدایی کنند.
نکته:
مصرف مقادیر بسیار زیاد ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه ویتامین های D، K،A می تواند موجب صدمات کبدی شدید شوند، به ویژه مصرف زیاد ویتامین A می تواند به هیپرویتامینوزA بیانجامد که با پرفشاری خون و سیروز کبدی همراه است.
روش های درمانی جدید برای هپاتیت
امروزه با پیشرفت فناوری های علمی روش های درمانی جدید برای درمان این بیماری مورد بررسی قرار گرفته اند. از جمله دانشمندان در حال تحقیق برای یافتن محیط کشت سلولی مناسب برای رشد هپاتیت C هستند تا بتوانند از این راه داروهایی را کشف کنند که تکثیر ویروس ها را متوقف نمایند. از جمله، دو داروی ضد ویروس به نام آدِفوویر و لوباکاویر که ساختمان آنها شباهت زیادی به قسمتی از ویروس هپاتیت دارد و حاوی پروتئین های DNA و RNA هستند در دست بررسی قرار گرفته اند. دانشمندان بر این عقیده اند که به دلیل شباهت مزبور، ویروس هپاتیت، آدفویرو لوباکاویر را به اشتباه به جای DNA و RNA مورد استفاده قرار می دهد تا تکثیر پیدا کند که همین امر موجب از بین رفتن ویروس می شود. از طرفی آدفوویر قادر است جهش های ویروسی مقاوم به سایر داروها را از بین ببرد. همچنین تعدادی از دانشمندان بر موضوع «چند درمانی» در روش های درمان این بیماری متمرکز شده اند و معتقدند با توجه به جهش های مکرر و سریع ویروس هپاتیت و مقاوم شدن سریع آنها در برابر داروها باید از ترکیبی از چند داروی ضد ویروس، نظیر آنچه در درمان ایدز استفاده می شود استفاده کرد.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” علائم و نشانه های هپاتیت ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هپاتیت مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده – بیماری های کبد و مجاری صفراوی
