اگر چه قندها، پروتئین ها و چربی ها در مباحث مربوط به تغذیه توجه زیادی را به خود معطوف می کنند، اما ویتامین ها و مواد معدنی نیز در رژیم غذایی ما نقش حیاتی ایفا می کنند. این مطلب ریز مغذی ها در رژیم غذایی را مورد بررسی قرار می دهد و همچنین به بحث مختصری در خصوص راه های کسب انرژی از مواد مغذی مسیرهای بیوشیمیایی می پردازد.
ویتامین ها
ویتامین ها و مواد معدنی به عنوان ریز مغذی ها در رژیم غذایی طبقه بندی می شوند. این ترکیبات برای بدن حیاتی هستند، اما نسبت به درشت مغذی ها در رژیم غذایی در مقادیر (کربوهیدرات، پروتئین ها و لیپیدها) مورد نیازند. ویتامین ها منابع تأمین انرژی و یا بلوک های ساختمانی سایر مواد در ریز مغذی ها نیستند. در عوض آن ها با مواد شیمیایی برای ساخت، اصلاح و متابولیزه کردن درشت مغذی ها همکاری می کنند. ویتامین های ریز مغذی ها به دو گروه محلول در چربی و محلول در آب طبقه بندی می شوند. ویتامین های محلول در چربی در بدن ذخیره می شوند و حتی در صورت مصرف زیاد این مواد به سطح سمی بودن نیز می رسند. این ویتامین ها همانند چربی ها جذب می شود. ویتامین های ریز مغذی ها محلول در چربی شامل ویتامین A و D و E و K هستند. ویتامینD وقتی که پوست بدن فرد در برابر نور ماورای بنفش خورشید قرار می گیرد، ساخته می شود. مکمل های غذایی ویتامین D معمولاً در طول دوران کودکی برای اطمینان از رشد صحیح استخوان ضروری می باشند. ویتامین K در فرآیند انعقاد خون دخیل است. این ویتامین از ریز مغذی ها یک رقیق کننده خون است که بعد از سکته قلبی یا سکته مغزی تجویز می شود. ویتامین K باعث کاهش تولید عوامل دخیل در فرآیند انعقاد خون می شود که در کبد ساخته می شوند.
کاهش عوامل انعقادی، باعث کمتر شدن تمایل به انعقاد شده و به پیش گیری از بروز سکته های قلبی یا مغزی بعدی کمک می کند. ویتامین K در سبزیجات برگی وجود دارد و توسط باکتری های موجود در دستگاه گوارش نیز تولید می شود. ریز مغذی ها و ویتامین های محلول در آب زیادی وجود دارند که از جمله آن ها می توان به ویتامین B و C اشاره کرد. به استثنای ویتامین B12 که در کبد ذخیره می شود، هیچ یک از ویتامین های محلول در آب در بدن ذخیره نمی شود. افزایش مقادیر مربوط به این ویتامین ها در نهایت از ادرار دفع می شود. ویتامین C که به عنوان اسید آسکوربیک نیز شناخته می شود، در مرکبات وجود دارد. ویتامین B12 را می توان در گوشت یافت، این در حالی است که اسید فولیک نیز در سبزیجات برگی دیده می شود. سایر ریز مغذی ها و ویتامین ها نیز در میوه ها و سبزی ها وجود دارند. انسان ها معمولاً ویتامین B12 مورد نیاز برای یکسال را به صورت ذخیره در کبد دارند، اما اسید فولیک اضافی ندارند. در طول دوران بارداری، زنان در معرض خطر کمبود اسید فولیک هستند، بنابراین با توجه به نیاز باید از مکمل های ویتامین ها در رژیم غذایی برای کمک به حفظ رشد و نمو جنین استفاده شود.
مواد معدنی
بدن به ریز مغذی ها و مواد معدنی متفاوت مثل کلسیم، فسفات، منیزیم، سدیم، پتاسیم، کلرید، سولفور و آهن نیاز دارد. بدن همچنین به برخی از فلزات جزئی مثل روی، ید، مس، منگنز، فلوراید، سلنیوم و مولیبدنیوم در میزان کم نیاز دارد. در واقع اگر مکمل ها و ریز مغذی ها در رژیم غذایی مصرف می شوند، باید از استفاده بیش از حد آنها اجتناب شود زیر فلزاتی مثل سلنیوم و کرومیوم سمی هستند. کلسیم، منیزیم و فسفات مقاومت استخوان ها و دندان ها را تضمین می کنند. آهن نیز درهموگلوبین و سایر ترکیبات انتقال دهنده اکسیژنی مؤثر است. ید نیز به عنوان ریز مغذی حیاتی هورمون سازی توسط غده تیروئید ضروری است. کمبودهای مربوط به ید با متورم شدن غده تیروئید در گردن همراه است، که به آن گواتر می گویند. مردم ساکن در ایالات متحده آمریکا معمولاً به دلیل استفاده از نمک یددار، ید کافی دریافت می کنند. کشورهایی که نمک ید دار مصرف نمی کنند، مسائل و مشکلاتی را در مورد بیماری گواتر دارند، مهمترین این کشورها چین است که در آن شیوع بالایی از گواتر مشاهده می شود. هورمون تیروئید، میزان ریز مغذی ها در رژیم غذایی و متابولیسم بدن را کنترل می کند. افراد دچار نارسایی این هورمون، میزان متابولیسم پایین تری دارند که زمینه ساز نارسایی ها و مشکلات رشد در کودکی و در نهایت مسائل متابولیسم در بزرگسالی است.
منبع: کتاب گوارش و تغذیه
