علت درد رکتوم و درمان آن

ناراحتی که از ناحیه مقعد و رکتوم برخاسته است. یک نشانه شایع در اختلالات مقعد و رکتوم است. ممکن است بدلیل اسهال، یبوست یا دفع مدفوع ایجاد شده یا تشدید گردد. ممکن است با خارش شدید و خاراندن مداوم ناحیه مقعد همراه با خروج ترشحات موکوسی، خونی یا مدفوع که پوست و پایانه های عصبی را تحریک می کنند تشدید شود.

تشخیص

بررسی تاریخچه: درباره ویژگی درد رکتوم (Rectal pain) بپرسید (مثل کیفیت و شدت درد و عوامل تشدید کننده یا تسکین دهنده). درباره سایر علائم و نشانه ها مثل: خونریزی از رکتوم، حضور موکوس یا چرک و یبوست یا اسهال بپرسید. درباره زمان حرکات اخیر روده ای سؤال کنید .تاریخچه ای از رژیم غذایی بیمار را ثبت کنید.

بررسی جسمی: ناحیه رکتوم را از نظر خونریزی، خروج یا ترشح یا بیرون زدگی مشاهده کنید. التهاب و سایر ضایعات را بررسی کنید. در صورت لوزم معاینه رکتوم را انجام دهید. مدفوع را از نظر خون مخفی بررسی کنید.

علل

1- آبسه: آبسه سطحی درد مداوم، ضربان دار و موضعی ایجاد می کند که با نشستن یا قدم زدن تشدید می شود. همراه با آبسه عمیق، درد ممکن است بی سر و صدا در رکتوم یا حتی در قسمت تحتانی شکم شروع به افزایش کند و با توده سفت مقعدی، تب، ناخوشی و تورم و التهاب، خروج ترشحات چرکی و حساسیت موضعی همراه باشد. آبسه پروستات برخی اوقات درد رکتوم ایجاد می کند و ممکن است با تکرر ادرار، احتباس ادراری، سوزش ادرار و تب همراه باشد.

2- شقاق مقعد: درد تیز رکتوم در هنگام دفع ایجاد می شود. احساس سوزش و درد سایشی ممکن است تا چهار ساعت بعد از دفع ادامه یابد. ترس از ایجاد درد ممکن است منجر به یبوست حاد شود. سایر یافته ها شامل: خارش و حساسیت شدید مقعد می باشد. بیمار ممکن است وجود لکه های خون را بروی کاغذ توالت بعد از دفع گزارش کند.

3- فیستول آنورکتال: موقعی که یک ارتباط بین کانال مقعد و پوست تشکیل می شود، درد رکتوم پیشرفت می کند. سایر یافته ها شامل: خارش و خروج ترشحات چرکی، موکوسی، خونی و برخی اوقات مدفوع است.

4- التهاب مقعد: درد یا ناراحتی مبهم مقعد که با خارش مقعد همراه است. درد شدید ممکن است زمانی که اسفنکتر مقعد منقبض می شود، ایجاد شود.

5- هموروئیدها: درد رکتوم در طول دفع بدتر می شود و بعد از آن تخفیف می یابد. معمولاً این درد با خارش شدید همراه است. ترس از ایجاد درد ممکن است منجر به یبوست شود. در هموروئیدهای داخلی خونریزی متناوب و خفیف به ویژه به صورت لکه هایی روی کاغذ توالت یا روی سطح مدفوع ایجاد می شود.

6- درد دوره ای رکتوم: اسپاسم های عضلانی رکتوم و کف لگن دوره های ناگهانی از درد شدید رکتوم را ایجاد می کند. درد گاهی اوقات همراه با تنش یا اضطراب همراه است و با خوردن غذا و نوشیدن مایعات تسکین می یابد. درد ممکن است بیمار را بیدار کند.

7- سرطان بدخیم رکتوم: درد رکتوم، خونریزی، دل پیچه و وجود توده سخت و غیر حساس یافته های معمول در این شکل نادر از سرطان است.

8- سایر علل: مقاربت از راه مقعد: وارد شدن نیرو ممکن است باعث التهاب یا پارگی غشاهای مخاطی و ایجاد ناراحتی شود.

درمان درد رکتوم

مراقبت های پرستاری: پماد یا شیاف ممکن است استعمال شود. در صورت لزوم نرم کننده مدفوع داده شود. کمپرس سرد برای کمک به چروک شدن هموروئیدهای بیرون زده و پیشگیری از ایجاد لخته و کاهش درد استفاده شود. اگر شرایط بیمار اجازه دهد برای تسکین بیشتر درد او را در وضعیت ترندلنبرگ قرار داده و باسن هایش بالا قرار گرفته باشد. حمایت عاطفی و خلوت بیمار را فراهم کنید.

نکاتی راجع به کودکان: هرکودک مبتلا به درد رکتوم را از لحاظ خونریزی، خروج ترشحات و علائم عفونت مشاهده کنید. شقاق حاد مقعد یک علت شایع درد رکتوم و خونریزی در کودکان است. ترس از ایجاد درد ممکن است منجر به یبوست شود. شیرخوارانی که در هنگام دفع درد دارند، باید از نظر ناهنجاری های مادرزادی رکتوم ارزیابی شوند. موارد سوءاستفاده جنسی را در همه کودکانی که از درد رکتوم شکایت دارند جستجو کنید.

نکاتی راجع به سالمندان: یک ارزیابی کامل انجام دهید. زیرا بیماران سالمند به طور معمول نشانه های موجود را گزارش نمی کنند و در معرض خطر بالا برای ابتلا به اختلالات سرطانی هستند.

آموزش به بیمار

به بیمار آموزش دهید چگونه ناراحتی خود را کاهش دهد. درباره دریافت مناسب رژیم غذایی و مایعات با بیمار بحث کنید. درباره مصرف نرم کننده های مدفوع با بیمار بحث کنید.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب “درمان زخم مقعد ”  و “درمان شقاق حاد مقعد” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سوزش سر دل مطالعه فرمایید.