علت زردی پوست و درمان آن

زرد شدن پوست، غشاهای مخاطی یا صلبیه چشم ها. نشانه مقدار مفرط بیلی روبین در خون است. همچنین ایکتر نامیده می شود. زردی( Jaundice) در نور طبیعی راحت تر تشخیص داده می شود.

تشخیص

درباره شروع زردی پوست سؤال کنید. درباره وجود خارش، مدفوع به رنگ خاک رس، ادرار تیره، خستگی، تب، لرز، علائم و نشانه های دستگاه گوارش و نشانه های قلبی ریوی سؤال کنید. تاریخچه پزشکی بیمار را درباره ابتلا به سرطان بدخیم، بیماری کبد، پانکراس یا کیسه صفرا، هپاتیت یا سنگ های صفراوی ثبت کنید. درباره سابقه مصرف دارو و الکل سؤال کنید. درباره کاهش وزن اخیر مطلع شوید.

بررسی جسمی: معاینه جسمی را در یک اتاق با نور طبیعی انجام دهید. افزایش کاروتن خون را بررسی کنید. پوست را از نظر بافت، خشکی، افزایش رنگدانه پوست، آنژیوم عنکبوتی، خونریزی سوزنی و گزانتوم مشاهده کنید. به انگشتان چماقی و بزرگی پستان توجه کنید. شکم را از نظر وجود حساسیت، درد و تورم بررسی کنید. کبد و طحال را لمس و دق کنید (بزرگی کبد و طحال را بررسی کنید). آزمون های تشخیص آسیت را انجام دهید. بی نظمی در ضربان قلب و صداهای اضافی دهلیزی و بطنی را سمع کنید. غدد لنفاوی را از لحاظ تورم بررسی کنید. وضعیت ذهنی فرد را بررسی کنید.

علت

1- سرطان بدخیم: سرطان آمپول هپاتوپانکراتیک، زردی پوست نوسان دار، خون مخفی در مدفوع، درد خفیف شکمی، تب عود کننده، کاهش وزن، خارش، درد پشت و لرز را ایجاد می کند. سرطان کبد، زردی و حساسیت ربع فوقانی راست شکم، تهوع، کاهش وزن، تب خفیف، آسیت، ادم و کبد نامنظم، گرهی و سفت و بزرگ ایجاد می کند. در سرطان بدخیم لوزالمعده، زردی پیشرونده ممکن است تنها علامت باشد، یافته های دیگر شامل: کاهش وزن، درد پشت یا شکم، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، تب، دفع مدفوع چرب، خستگی، ضعف، اسهال ، خارش و ضایعات پوستی می باشد.

2- التهاب مجاری صفراوی: زردی پوست همراه با درد ربع فوقانی راست شکم، تب بالا و لرز، سه علامت اصلی شارکوت می باشد. سایر یافته ها شامل: خارش و مواد دفعی بدون صفرا یا با مقدار کم صفرا می باشد.

3- التهاب کیسه صفرا: زردی غیر انسدادی رخ می دهد. کولیک صفراوی معمولاً ناگهان به حد بالایی می رسد و برای دو تا چهار ساعت ادامه می یابد. سپس درد در ربع فوقانی راست شکم متمرکز شده و پایدار می ماند. سایر یافته ها، شامل: تهوع، استفراغ، تب، تعریق مفرط، لرز، حساسیت به لمس، علامت مورفی مثبت و اتساع و سفتی و سختی شکم می باشد.

4- سنگ های صفراوی: زردی و کولیک صفراوی شایع هستند. درد شدید و پایدار در ربع فوقانی راست شکم یا اپیگاستر به کتف یا شانه راست منتشر می شود و طی چندین ساعت شدت می یابد. یافته های همراه شامل: تهوع، استفراغ، افزایش تعداد ضربان قلب، بی قراری و در صورتی که مجرای مشترک صفراوی مسدود شود، تب، لرز، زردی پوست ، مدفوع به رنگ خاک رس، و حساسیت شکمی ایجاد می شود.

5- انسداد صفراوی: دوره های طولانی زردی (گاهی اوقات چندین سال طول می کشد) همراه با خارش وجود دارد. سایر یافته ها شامل: خستگی، تهوع، کاهش وزن، بی اشتهایی، مدفوع به رنگ خاک رس و درد در ربع فوقانی راست می باشد.

6- سیروز: از علائم سیروز لانک، زردی خفیف تا متوسط و خارش است. یافته های اولیه شایع بیماری شامل: آسیت، ضعف، ادم پا، تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست، بی اشتهایی، استفراغ خونی با حجم زیاد، کاهش وزن و درد در ربع فوقانی راست شکم می باشد. در سیروز صفراوی اولیه، زردی نوسان دار ممکن است سال ها پس از شروع سایر یافته ها ایجاد شود. سایر یافته ها شامل: خارش که در زمان رفتن به تخت خواب بدتر می شود (به طور شایع اولین علامت)، ضعف، خستگی، کاهش وزن و درد مبهم شکمی می باشد.

7- کمبود گلوکز- شش- فسفات دهیدروژناز: زردی پوست همراه با رنگ پریدگی، تنگی نفس، افزایش تعداد ضربان قلب، ناخوشی، بزرگی کبد و طحال رخ می دهد.

8- نارسایی قلبی: زردی همراه با نارسایی شدید طرف راست قلب ایجاد می شود. سایر یافته های نارسایی طرف راست قلب شامل: اتساع ورید گردنی، سیانوز، ادم وابسته، افزایش وزن، ضعف، گیجی، بزرگی کبد، تهوع، استفراغ، ناراحتی شکمی، بی اشتهایی و آسیت (علامت دیررس) می باشد.

9- آنمی همولیتیک اکتسابی: زردی پوست واضح همراه با تنگی نفس، خستگی، رنگ پریدگی، افزایش تعداد ضربان قلب و تپش قلب تظاهر می کند. با همولیز سریع، لرز، تب، تحریک پذیری، سردرد، درد شکمی و علائم شوک ممکن است تظاهر کند.

10- التهاب کبد: زردی از علائم دیر رس بیماری است و پیش از ایجاد ادرار تیره رنگ و مدفوع به رنگ خاک رس رخ می دهد. یافته های زودرس شامل: خستگی، تهوع، استفراغ، ناخوشی، درد مفاصل، درد عضلانی، سردرد، بی اشتهایی، ترس از نور، التهاب گلو، سرفه، اسهال یا یبوست و تب خفیف می باشد. یافته ها در طول مرحله زردی شامل: کاهش وزن، بی اشتهایی، درد و حساسیت در ربع فوقانی راست شکم و بزرگی کبد است.

11- التهاب حاد لوزالمعده: زردی پوست ممکن است رخ دهد. نشانه اولیه بیماری معمولاً درد شدید در اپیگاستر است که ممکن است به پشت منتشر شود و با دراز کشیدن همراه با زانوهای خم شده بر روی قفسه سینه یا قرار گرفتن در وضعیت نشسته و خم شدن به جلو تسکیل می یابد. سایر یافته ها شامل: تهوع، استفراغ پایدار، علامت تورنر یا علامت کولن، تب و اتساع، سفتی و سختی و حساسیت شکم می باشد.

آنمی سلول داسی شکل: زردی با اختلال در رشد و تکامل همراه است. سایر یافته ها شامل: افزایش استعداد ابتلا به عفونت، عوارض ترومبوتیک، زخم های پا، مفاصل متورم و دردناک، تب، لرز، درد استخوان و درد قفسه سینه می باشد.

علل دیگر:

13- داروها: زردی پوست ممکن است با مصرف داروهایی که موجب صدمه به کبد می شوند ایجاد شود (مثل استامینوفن، ایزونیازید، ضدبارداری های هورمونی، سولفانامیدها، مرکاپتوپورین، اریترومایسین استولات، نیاسین، ترولیندمایسین، استروئیدهای آندروژنیک، مهارکننده های سه هیدروکسی سه متیل گلوتاریل کو آنزیم A ردوکتاز، فنوتیازین ها، اتانول، متیل دو پا، ریفامپین، دیلانتین، فنیل بوتازون و تتراسایکلین داخل سیاهرگی).

14- درمان ها: جراحی قسمت فوقانی شکم ممکن است باعث زردی پوست شود. شانت های جراحی یا میانبر های عروقی که برای کاهش فشار خون پورت استفاده می شود ممکن است زردی ایجاد کند.

درمان زردی پوست

مراقبت های پرستاری: برای کاهش خارش به طور مکرر بیمار را حمام دهید. طبق دستور پزشک از لوسیون ضدخارش مثل کالامین استفاده کنید. طبق دستور پزشک دی فنیل هیدرامین یا هیدروکسی زین مصرف کنید.

نکاتی راجع به کودکان: زردی پوست فیزیولوژیک در نوزادان شایع است و سه تا پنج روز بعد از تولد ایجاد می شود. در شیرخواران زردی انسدادی معمولاً بدلیل انسداد مادرزادی مجرای صفراوی است.

نکاتی درباره سالمندان: در بیماران بیش از شصت سال، زردی پوست معمولاً به دلیل کلستاز ناشی از انسداد خارج کبدی ایجاد می شود.

آموزش به بیمار

به بیمار درباره تغییرات مناسب در رژیم غذایی آموزش دهید. راه هایی برای کاهش خارش مطرح کنید.

خواننده گرامی:

پیشنهاد می شود مطلب  زردی و خارش و یرقان یا زردی  را  جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بی اختیاری مدفوع مطالعه فرمایید .