عمل برداشتن طحال (اسپلنکتومی) با روش های جراحی باز یا لاپاراسکوپی

طحال اندام کوچکی از بدن است که در سمت چپ شکم و زیر قفسه سینه قرار دارد. این ارگان بخشی از سیستم ایمنی بدن است و به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند، همچنین کار جداسازی سلول‌های آسیب دیده و پیر از جریان خون را هم انجام می‌دهد. اگر لازم باشد که طحال شما برداشته شود نیاز به عملی جراحی به نام اسپلنکتومی خواهید داشت. برداشتن طحال عملی اساسی است و پس از آن سیستم ایمنی بدن در معرض خطر بیشتری خواهد بود. به همین خاطر تنها در صورت نیاز، عمل برداشتن طحال صورت می‌گیرد. فواید انجام اسپلنکتومی این است که می‌تواند چندین مشکل سلامتی همچون بیماری‌های خونی، سرطان و عفونت‌هایی را برطرف کند که از راه‌های دیگری قابل درمان نیستند. برداشتن طحال پاره شده می‌تواند زندگی شما را نجات دهد.

علت برداشتن طحال چیست؟

چندین دلیل برای برداشتن طحال وجود دارد. دلایلی همچون:

بزرگ شدن طحال

عفونت ویروسی همچون مونونوکلئوز عفونی، یا عفونت باکتریایی همچون سیفلیس می‌تواند باعث بزرگ شدن طحال شود. یک طحال بزرگ شده مقادیر بیش از اندازه‌ای از خون و پلاکت‌ها را می‌گیرد. نهایتا گلبول‌های قرمز سالم موجود در خون را هم گرفته و تخریب می‌کند. به این مشکل، بزرگ‌طحالی گفته می‌شود و منجر به کاهش زیادی در میزان سلول‌های خونی و پلاکت‌های سالم در جریان خون می‌شود. مسدود شدن طحال باعث اختلال در عملکرد آن خواهد شد. بزرگ شدن طحال می‌تواند باعث بروز آنمی، عفونت و خونریزی شدید شود.  نهایتا ممکن است دچار پارگی شود که می‌تواند کشنده باشد.

پارگی طحال

اگر طحال‌تان دچار پارگی شده باشد، به خاطر خونریزی داخلی کشنده‌ای که ایجاد می‌کند بلافاصله نیاز به عمل اسپلنکتومی خواهید داشت. پارگی طحال ممکن است بر اثر آسیب‌دیدگی فیزیکی همچون تصادف با ماشین یا بر اثر بزرگ شدن طحال ایجاد شود.

سرطان

برخی سرطان‌ها همچون سرطان لوسمی لنفوئیدی، لنفوم غیر هاجکین، یا سرطان هاجکین، طحال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری‌ها می‌توانند باعث بزرگ‌تر شدن طحال و نهایتا پارگی طحال شوند. همچنین ممکن است به خاطر وجود کیست یا تومور نیاز به برداشتن طحال باشد.

عفونت

عفونتی شدید در طحال ممکن است با آنتی‌بیوتیک یا دیگر داروها رفع نشود. این نوع عفونت ممکن است منجر به بزرگ‌تر شدن طحال یا التهاب و تجمع چرک در آن شود. برای رفع عفونت ممکن است نیاز به برداشتن طحال پیدا کنید.

چگونه برای عمل برداشتن طحال آماده شوید

پزشک و جراح شما را برای عمل آماده می‌کنند. لازم است تمامی داروهای مصرفی‌تان را به اطلاع آن‌‌ها برسانید و یا اگر حامله هستید به آن‌‌ها بگویید. پزشک احتمالا به شما واکسن‌هایی را برای مقابله با ویروس و عفونت تجویز می‌کند چون برداشتن طحال باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود. ممکن است نیاز به دریافت خون داشته باشید تا مطمئن شوید بدن‌تان پلاکت و گلبول قرمز کافی  دارد و می‌تواند جراحی و از دست دادن خون ناشی از آن را تحمل کند. پزشک ممکن است از شما بخواهد مصرف برخی داروها را چند روز قبل از جراحی متوقف کنید. از چند ساعت قبل از شروع عمل باید ناشتا باشید و هیچ مایعاتی هم نخورید.

انواع جراحی برداشتن طحال

عمل اسپلنکتومی ممکن است به صورت یک جراحی باز سنتی یا به صورت لاپاراسکوپی انجام شود که عملی بسیار کم تهاجمی است. در هر صورت عمل تحت بیهوشی صورت می‌گیرد.

اسپلنکتومی باز

جراحی باز سنتی شامل ایجاد برشی جراحی در شکم می‌شود. سپس جراح بافت‌های دیگر را کنار زده و طحال را بیرون می‌آورد. سپس محل برش را بخیه می‌زند. اگر جای زخم مربوط به عمل قبلی داشته باشید یا اینکه طحال‌تان پاره شده باشد، جراحی باز پیشنهاد می‌شود.

برداشتن طحال از طریق لاپاراسکوپی

این نوع جراحی بسیار کم‌تهاجمی بوده و زمان بازیابی آن به نسبت جراحی باز هم سریع‌تر است هم درد کم‌تری دارد. در جراحی برداشتن طحال از طریق لاپاراسکوپی، جراح تنها چند برش کوچک در شکم ایجاد می‌کند. سپس با استفاده از یک دوربین کوچک تصویر طحال‌تان را روی مانیتور نشان می‌دهد. سپس جراح با ابزارهایی کوچک طحال را برمی‌دارد. در پایان برش‌های کوچک ایجاد شده را بخیه می‌زنند. جراح پس از اینکه طحال شما را از طریق دوربین بررسی کرد، ممکن است نیاز به انجام جراحی باز را تشخیص دهد.

بازیابی

بعد از جراحی برداشتن طحال به منظور جلوگیری از برخی از مشکلات و رسیدن به بهترین نتایج عمل، بیماران باید به توصیه های پزشکی که توسط جراح مشخص می شوند، توجه نمایند:

مراقبت های بیمار بلافاصله بعد از جراحی

نتایج مورد انتظار از عمل اسپلنکتومی با توجه به نوع و میزان شدت بیماری یا آسیب وارده متفاوت است. بازیابی کامل پس از عمل اسپلنکتومی معمولا بین چهار تا شش هفته زمان می‌برد. پس از جراحی تنها چند روز را لازم است در بیمارستان بمانید. پزشک به شما خواهد گفت چه موقع می‌توانید به فعالیت‌های روزانه‌تان بازگردید.

مراقبت های بعد از عمل برداشتن طحال در دراز مدت

اگر بیماری دیگری نداشته باشید نتایج بلند مدت جراحی بسیار خوب خواهد بود. اگر طحال‌تان را برداشته باشید، برای همیشه در برابر برخی عفونت‌ها آسیب‌پذیر خواهید بود و برای مابقی زندگی‌تان نیاز به واکسیناسیون و آنتی‌بیوتیک‌های پروفیلاکسی (پیشگیری) خواهید داشت. افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی میزان پیشگیری این داروها را دچار گمان می‌کند. میزان این مقاومت در برخی افراد همچون کودکان زیر پنج سال باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. اگر کمتر از یک سال از عمل اسپلنکتومی‌تان می‌گذرد یا ایمنی بدن‌‌تان ضعف شدیدی دارد، باید آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیری مصرف کنید. پس از برداشتن طحال پزشک راه‌های حفظ سلامتی‌تان را به شما ارائه خواهد داد.

عوارض احتمالی برداشتن طحال با روش های لاپاراسکوپی یا عمل باز

خطرات داشتن هر نوع جراحی بزرگی شامل موارد زیر می‌شود:

• از دست دادن خون حین جراحی
• بروز حساسیت یا مشکل در تنفس ناشی از بیهوشی
• ایجاد لخته خون
• عفونت
• حمله قلبی

سوالات متداول

بازیابی پس از انجام لاپاراسکوپی چقدر طول می‌کشد؟

وقتی که جراحی تمام شد قبل از ترخیص، چند ساعت تحت مراقبت بیمارستان می‌مانید. علائم حیاتی همچون تنفس و ضربان قلب‌تان با دقت بررسی می‌شود. پرستاران احتمال وجود هرگونه واکنش منفی نسبت به بیهوشی یا عمل و همچنین وجود خونریزی طولانی را بررسی می‌کنند. زمان ترخیص شما متفاوت است و به موارد زیر بستگی دارد:

• وضعیت عمومی بدن شما
• نوع بیهوشی استفاده شده
• واکنش بدن نسبت به جراحی

مزایای لاپاراسکوپی چیست؟

لاپاراسکوپی مزایای زیادی دارد. پس از عمل لاپاراسکوپی درد کمتری احساس خواهید کرد به نسبت جراحی باز شکم که برش‌های جراحی بزرگتری نیاز دارد، زمان بیشتری را در بیمارستان باید بمانید و بازیابی پس از عمل هم بیشتر طول می‌کشد. بازیابی پس از عمل لاپاراسکوپی معمولا سریع‌تر از جراحی باز شکم صورت می‌گیرد. برش‌های جراحی در لاپاراسکوپی کوچک‌تر هستند که باعث می‌شود سریع‌تر بهبود یابید و جای زخم کمتری هم به جا می‌ماند. در لاپاراسکوپی احتمال بروز عفونت هم پایین خواهد بود.

در طول لاپاراسکوپی از چه نوع مسکن‌هایی استفاده می‌شود؟

لاپاراسکوپی معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. این نوع بیهوشی شما را به خواب می‌برد. در برخی موارد از بیهوشی موضعی به جای بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. این نوع بیهوشی ناحیه مشخصی از بدن همچون قسمت پایین کمر را بی‌حس می‌کند بنابراین هیچ دردی احساس نمی‌شود.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”