عوامل تشدید کننده سوء هاضمه

شکلات و ناراحتی های عود کننده دستگاه گوارش فوقانی را سوءهاضمه می نامند. این حالت شامل علایمی شبیه علایم ریفلاکس و زخم معده و تخلیه کُند معده است.
سوءهاضمه یعنی این که دستگاه گوارش شما درست عمل نمی کند و عملکرد آن دچار اشکال شده است.

داروهای تشدید کننده

علاوه بر بعضی غذاها و نوشیدنی ها، داروهایی هم هستند که اثر قابل ملاحظه ای بر علایم سوء هاضمه دارند. برخی داروها که سرعت گوارش را کند می کنند یا در آن اختلال ایجاد می کنند، ممکن است علایم این عارضه را تشدید کنند. این داروها عبارتند از

• آنتی هیستامین ها
• داروهای ضد فشار خون بالا مانند داروهای مسدود کننده کانال کلسیم (بتابلوکرها)
• گروهی از داروهای ضدافسردگی بنام تری سیکلیک ها یا ضدافسردگی های سه حلقه ای
• داروهای ضد اسهال
• بعضی انواع مسکن ها نیز می توانند باعث بروز سوء هاضمه شوند به طور مشابه بسیاری از مسکن ها می توانند روی سرعت تخلیه معده اثر بگذارند. از جمله کدئین و مورفین.

هنگامی که مشغول تدوین برنامه غذایی برای برطرف کردن سوء هاضمه هستید، به مقدار داروهایی که می خورید، دقت کنید. ولی باز هم تأکید می کنم که هرگز سرخود و بدون مشورت با پزشک مصرف هیچ کدام از داروهایی را که می خورید، قطع نکنید. قطع یا کم کردن مقدار مصرف دارو یا تغییر در زمان و شیوه مصرف آن بدون دستور پزشک می تواند بسیار خطرناک باشد.

تاثیر روش غذا خوردن

تغییر دادن نوشیدنی ها و غذاهایی که می خورید، به تنهایی برای کنترل سوء هاضمه کافی نیست، بلکه تغییر شیوه غذا خوردن هم خیلی مهم است. پرخوری علایم سوء هاضمه را بدتر می کند، چون مقدار زیادی غذا را در مدت کمی روانه معده خود می کنید. ولی معده نمی تواند به همان سرعت خود را تخلیه کند. به عبارت دیگر، پرخوری به معده و روده شما فشار وارد می کند که شدیدتر از حد معمول کار کنند.

علاوه بر پرخوری، سریع غذا خوردن و بلعیدن هوا حین صرف غذا هم می تواند به دستگاه گوارش فشار وارد کند که نفخ و آروغ زدن از نشانه های آن است. فکر کنید و ببینید چقدر برای غذا خوردن وقت می گذارید؟ آیا معمولاً وقت صرف غذا استرس دارید؟ آیا به اتفاقات بدی که سرکار برایتان افتاده فکر می کنید؟ و بدتراز همه اینکه آیا صبحانه تان را با عجله حین رفتن به سرکار می بلعید یا در خودرو ناهار می خورید؟ استرس و احساسات مشابه می توانند از عوامل تشدید کننده سوء هاضمه باشند. وقتی یادداشت های تان را می نویسید، کمی بیشتر وقت بگذارید و احساسات خود را نیز هنگام صرف غذا ثبت کنید. شاید راز برطرف کردن سوءهاضمه شما این باشد که اندکی نه فقط هنگام صرف غذا بلکه در تمام موقعیت های زندگی آرام و ریلکس باشید.

بیماری های تشدید کننده سوء هاضمه

برخی بیماری ها و شرایط می توانند با غذاها و داروهای مشکل ساز دست به دست هم دهند و سوء هاضمه ایجاد کرده یا علایمش را تشدید کنند. اگر می بینید که دچار یکی از مشکلات هستید، از پزشک خود بپرسید که این بیماری چه اثری می تواند بر سلامتی دستگاه گوارش شما بگذارد. اگر هم هیچ کدام از این بیماری ها را ندارید، باز هم مطرح کردن آن ها با پزشک ضرری ندارد. چون ممکن است مبتلا باشید ولی تشخیص نداده باشند.

اول بیماری های غدد درون ریز و متابولیک مانند دیابت و کم کاری تیروئید هستند که ابتلا به آن ها می تواند احتمال بروز و یا تشدید سوء هاضمه را خیلی بیشتر کند. دیابت اغلب با نشانه های گوارشی همراه است. این علایم در رده علایم سوء هاضمه قرار می گیرند چون دیابت باعث می شود معده بسیار کند تخلیه شود. چرا؟ به خاطر اینکه وقتی میزان قند خون شما بیش از حد طبیعی باشد، معده را مجبور می کند که کندتر کار کند. کنترل دیابت شاید به کنترل علایم سوء هاضمه هم کمک کند. با پزشک خود درباره بهترین روش درمان و کنترل دیابت، صحبت کنید.

گاستریت اچ. پایلوری (نوعی عفونت)، اختلالات عملکردی دستگاه گوارش (مانند سندرم روده تحریک پذیر) و بیماری های روده ای می توانند اسهال و یبوست بوجود آورند که همه آن ها نمی گذاردند دستگاه گوارش به طور طبیعی کار کند و می توانند باعث بروز سوءهاضمه شوند و از عوامل تشدید کننده سوء هاضمه باشند. اگر فکر می کنید که شاید شما هم دچار یکی از این مشکلات باشید با پزشک خود مشورت کنید تا تست های تشخیصی را انجام دهد.

منبع: کتاب درمان بیماری های معده