زخم دستگاه گوارش

[sbu_post_image]

یک مشکل دردآوراگر زخم اثنی عشر دارید می دانید که می‏تواند مشکلی ناخوشایند و یا حتی دردناک باشد. در گذشته تصور براین بود که زخم‏ها توسط غذای پرادویه، فشار روحی یا داشتن یک شخصیت مضطرب ایجاد می‏شوند. اکنون می‏دانیم که اکثر زخم‏ها احتمالاً به علت عفونت با یک باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری به وجود می ‏آیند.

علائم شایع زخم دستگاه گوارش

زخم‏ها ممکن است با یا بدون علامت باشند و اغلب، علائمی گذرا و غیر مداوم دارند. اگر مبتلا به زخم هستید، ممکن است متوجه بعضی از علائم شایع زیر شده باشید:

•سوزش، پیچش یا درد شبیه گرسنگی در ناحیه معده، اغلب ۱ تا ۳ ساعت بعد از غذا یا در نیمه شب
•تهوع و استفراغ
•مدفوع قیری رنگ، سیاه یا خون آلود( که نشان دهنده خونریزی از زخم است).

چگونگی بررسی و معاینه شما

ارزیابی و معاینه شما به وسیله پزشک می‏تواند نشان‏دهد که آیا شما زخم دارید یا نه و نیز تعیین کند که آیا عامل آن هلیکوباکترپیلوری است یا نه. پزشک ممکن است سؤالاتی از شما بکند و احتمالاً یک سری آزمایش انجام دهد. ممکن است قبل از انجام آزمایش‏های گران قیمت درمان‏های خاصی انجام شود.

تاریخچه زخم دستگاه گوارش

پزشک شما احتمالاً خواهد پرسید: آیا سابقه خانوادگی مثبت از لحاظ زخم دارید(زیرا زخم‏ها تمایل دارند که به صورت خانوادگی بروز کنند). همچنین ممکن است از شما سؤال شود: آیا سیگار می‏کشید یا مسکن مصرف می‏کنید (چرا که این کارها احتمال وجود زخم را بالا می‏برند).

 آزمایشات ویژه زخم دستگاه گوارش

بعضی آزمایش‏های خاصی می‏توانند وجود زخم را تأیید کنند. عکس (اشعه ‏ایکس) ویژه که توسط باریم از قسمتهای فوقانی دستگاه گوارش تهیه می‏شود به تعیین محل زخم کمک می‏کند. در طی این آزمون شما یک مایع گچی رنگ که محتوی باریم است می‏ نوشید. این مایع کمک می‏کند تا زخم در تصویر گرفته‏ شده توسط اشعه‏ایکس دیده شود. معاینه توسط آندوسکوپی با یک لوله طویل که از طریق دهان به طرف معده عبور داده می‏ شود انجام می‏ گردد و امکان مشاهده نزدیک زخم را به پزشک می‏ دهد. تعدادی آزمایش سرمی و تنفسی نیز در دسترس هستند که وجود هلیکوباکترپیلوری را در دستگاه گوارش شما نشان می‏ دهند.

نحوه درمان زخم دستگاه گوارش

بعد از این که تحت معاینه و بررسی قرار گرفتید پزشک می‏تواند درمان را شروع کند. اگر آزمایش‏ها نشان دهند که باکتری هلیکوباکترپیلوری در دستگاه گوارش شما وجود دارد، درمان‏های دارویی برای کشتن این باکتری تجویز می‏شود و نتیجتاً زخم نیز ترمیم می‏یابد.

درمانهای دارویی زخم دستگاه گوارش

برای کشتن باکتری هلیکوباکترپیلوری احتمالاً پزشک شما آنتی‏بیوتیک‏های ویژه ‏ای تجویز خواهد کرد. اغلب درمانهای دارویی معمول زخم نیز تجویز می‏ شوند. بیشتر اوقات کشتن این باکتری مانع از برگشت زخم خواهد شد. گاهی اوقات همه باکتری‏ها کشته نمی ‏شوند یا اینکه مجدداً برمی‏گردند. اگر این حالت اتفاق بیفتد زخم دیگری تشکیل خواهد شد.

مواردی که باید پزشک را مطلع کنید

با درمان مناسب، اکثر زخم‏ها بدون مشکل ترمیم می‏شوند اما اگر شما متوجه هر کدام از موارد ذیل شدید به پزشک خود اطلاع دهید:

•استفراغ مکرر یا استفراق خونی
•مدفوع قیری رنگ، تیره یا خونی
•درد ناگهانی و شدید
•کاهش مداوم وزن
•تداوم درد بعد از خوردن داروهایتان

تشکیل زخم های دستگاه گوارش

یک زخم (جراحت یا ضایعه‏ای شبیه دهانه آتشفشان) می ‏تواند در دو منطقه اصلی دستگاه گوارش تشکیل شود: در اثنی‏ عشر جایی که معده به روده کوچک متصل می ‏شود و دیگری در خود معده. این دو ناحیه محتوی اسید و آنزیم‏ هایی قوی هستند که به هضم غذایی که می ‏خورید کمک می‏ کنند. برای محافظت بافت دستگاه گوارش در برابر این مواد، معده و اثنی‏ عشر توسط لایه مخاطی محافظت کننده‏ای پوشیده شده ‏اند.

هلیکوباکترپیلوری وزخم دستگاه گوارش

باکتری هلیکوباکترپیلوری شایع است و ممکن است از یک شخص به شخص دیگر انتقال یابد. وقتی این باکتری وارد بدن شود، دوست دارد که در لایه مخاطی حفاظت کننده، که معده و اثنی‏ عشر را می‏ پوشاند، مخفی شود، سپس لایه مخاط را تضعیف کند و بافت زیرین آن را تحریک نماید. اسید ممکن است از لایه مخاط تضعیف شده عبور کند و بافت ملتهب زیرین را بسوزاند. این عوامل ممکن است منجر به شکل‏ گیری زخم در آستر معده یا اثنی‏ عشر شوند.

کمک به موفقیت درمان زخم دستگاه گوارش

داروهایتان را دقیقاً همان‏گونه که پزشک یا داروسازتان به شما آموزش می‏دهد مصرف کنید. مصرف داروها ممکن است باعث شودکه شما برای مدت زمان کوتاهی احساس کنید که حالتان بدتر شده اما باید بدانید که این بهترین راه برای کشتن تمام باکتری‏های هلیکوباکترپیلوری و ممانعت از برگشت زخم است. پرهیز از کشیدن سیگار و عدم مصرف مسکن‏ هایی مانند آسپیرین و داروهای مشابه می‏ تواند به بهبود زخم و جلوگیری از برگشت آن کمک کند.