هموروئید داخلی: علل و درمان علائم انواع گریدهای بواسیر داخلی

هموروئید به توده‌ها یا بافت‌های حجیم درون مقعد گفته می‌‌شود که دارای عروق خونی بزرگی هستند. هر گونه فشار در ناحیه شکم می‌تواند باعث بروز هموروئید شود. تعداد زیادی از بیماران هیچ گونه توضیحی برای بروز هموروئید ندارند. هموروئید داخلی درون مجرای مقعد به وجود می‌‌آید که باعث بروز برخی علائم اولیه از قبیل خونریزی می‌شود که معمولاً در هنگام دفع مدفوع به وجود می‌‌آید و گاهی اوقات خروج مخاط را به دنبال دارد. این اختلال معمولاً بدون درد است. هموروئید داخلی می‌‌تواند از مقعد بیرون بزند و به صورت توده‌های کوچک شبیه حبه انگور دیده شود. معمولا می‌توان هموروئیدی که بیرون زده است را با نوک انگشت به درون مقعد برگرداند. تعداد زیادی از بیماران هم دچار هموروئید داخلی و هموروئید خارجی می‌شوند. هموروئید یک اختلال شایع است و بیشتر در افرادی به وجود می‌‌آید که به مقدار کافی فیبر مصرف نمی‌کنند یا ورزش نمی‌کنند یا اصلا ورزش نمی‌کنند و این امر باعث می‌شود مدام دچار یبوست شوند و مجبور به زور زدن باشند.

 علل بروز هموروئید داخلی چیست؟ 

---

پزشکان می‌‌داند که علت بروز هموروئید داخلی چیست اما برخی از دلایل احتمالی آن به شرح زیر می‌باشند:

• زور زدن در هنگام دفع مدفوع
• عوارض حاصل از یبوست مزمن
• نشستن به مدت طولانی به ویژه در سرویس بهداشتی
• داشتن سابقه خانوادگی هموروئید داخلی

 فاکتورهای خطر در بروز هموروئید داخلی کدام است؟  

---

هموروئید می‌تواند زمینه ارثی و خانوادگی داشته باشد به این ترتیب اگر پدر یا مادر شما دچار این اختلالات هستند احتمال آنکه شما نیز دچار این مشکل شوید وجود دارد. برداشتن اجسام سنگین به طور مداوم، چاقی و اضافه وزن یا وارد شدن هر گونه فشاری به بدن می‌تواند باعث افزایش ریسک بروز هموروئید شود. ایستادن به مدت طولانی بدون استراحت و نشستن نیز در بروز این اختلال نقش دارد. اسهال و روابط جنسی مقعدی به صورت مداوم ریسک بروز هموروئید داخلی را افزایش می‌دهد. برخی از زنان در دوران بارداری دچار این اختلال می‌شوند زیرا با بزرگ شدن رحم فشار زیادی به عروق موجود در کولون وارد می‌شود و این امر باعث برجسته شدن آنها خواهد شد.

 علائم و نشانه‌های هموروئید داخلی چیست؟

---

هموروئید داخلی اغلب می‌‌تواند بدون درد و ناراحتی به وجود بیاید به نحوی که بیمار اصلاً متوجه وجود آن نشود. علت این امر آن است که در اطراف هموروئید به جای پایانه‌های عصبی، غشای مخاطی قرار دارد. ممکن است شما پر شدن رکتوم خود را احساس کنید گویی که نیاز به رفتن به سرویس بهداشتی دارید. البته ممکن است شما اصلا متوجه این اختلال نشوید تا آن که خونریزی یا ترومبوز را احساس کنید که باعث خروج خون به رنگ قرمز روشن در هنگام دفع مدفوع یا پس از آن شود. در صورتی که هموروئید ذخایر خونی خود را از دست بدهد باعث بروز درد بسیار زیادی می‌شود. گاهی اوقات هموروئید داخلی به سمت بیرون کشیده می‌‌شود تا جایی که از مقعد بیرون می‌زند و شما احساسی شبیه فشرده شدن ناحیه مقعد را خواهید داشت یا پس از دفع مدفوع و شستن خود متوجه یک توده بدون درد در این ناحیه خواهید شد. به این ترتیب هموروئید به چند نوع تقسیم می‌شود و بر اساس گریدی که دارد درمان خواهد شد:

• هموروئید گرید ۱ با خونریزی همراه است اما بیرون نمی‌زند و در کلونوسکوپی به صورت توده‌های کوچک داخل مقعد دیده می‌شود.
• هموروئید گرید ۲ از کانال مقعد خارج می‌شود اما به صورت ناگهانی کوچک می‌شود.
• هموروئید گرید ۳ از کانال مقعد خارج می‌شود و معمولاً توسط دست جا انداخته می‌شود.
• هموروئید گرید ۴ با نوک انگشت به جای خود بر نمی‌گردد و به طور مداوم دچار بیرون زدگی خواهد شد. هموروئید ترومبوزی و هموروئیدی که با خروج مخاط مقعد همراه است در این دسته قرار دارند.

وجود توده‌های اضافی و ترک حاصل از هموروئید باعث می‌شود که مقعد به خوبی تمیز نشود و این امر باعث خارش مقعد خواهد شد.

 هموروئید چگونه تشخیص داده می‌شود؟ 

---

پزشک پس از انجام معاینه جسمانی مقعد و رکتوم می‌تواند وجود این اختلال را تشخیص دهد. معاینه مقعد شامل ارزیابی آن توسط انگشت به کمک دستکش و لوبریکانت است یا آنکه پزشک از برخی وسایل کوچک برای مشاهده بهتر رکتوم استفاده می‌کند. خونریزی از مقعد می‌تواند نشان دهنده سایر مشکلات جدی تر باشد. یکی از علل خونریزی از مقعد فیشر مقعدی است و زمانی به وجود می‌‌آید که تعدادی پارگی در دیواره داخلی مقعد به وجود بیاید و باعث بروز درد در هنگام دفع مدفوع می‌شود. برخی از بیماری‌های التهابی روده می‌‌تواند باعث خونریزی از مقعد شوند. تومورهای رکتوم و کولون نیز در بروز خونریزی نقش دارد. در صورتی که شما دچار خونریزی از مقعد هستید باید به پزشک مراجعه کنید تا درخواست انجام آزمایشات بیشتری را بدهد.

هموروئید چگونه درمان می‌شود؟  

---

باید از زور زدن در هنگام دفع مدفوع خودداری کنید زیرا باعث می‌‌شود فشار بسیار زیادی به ناحیه مقعد وارد شود. کنترل هموروئید معمولاً شامل اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی است تا از بروز یبوست جلوگیری شود و فشار کمتری به مقعد وارد شود.

 اصلاح رژیم غذایی  

افرادی که دچار هموروئید داخلی هستند باید به اصلاح رژیم غذایی خود بپردازند و سعی کنند رژیم آنها متعادل باشد و از مقدار زیادی فیبر و مایعات استفاده کنند. آب و فیبر باعث می‌شود مدفوع نرم شود و به راحتی و بدون فشار به کولون، رکتوم و مقعد دفع گردد. سعی کنید هر روز ۲۰ تا ۳۵ گرم فیبر مصرف کنید. برای بررسی مقدار فیبر دریافتی خود حتماً برچسب مواد غذایی دریافتی خود را بررسی کنید. به افزایش میزان فیبر مصرفی خود توجه داشته باشید زیرا به تدریج باعث اصلاح مزاج شما می‌شود زیرا این روش به شما کمک می‌کند ریسک بروز نفخ و گاز و به طور طبیعی مشکلاتی که به دنبال تغییر رژیم غذایی به وجود می‌‌آیند کاهش پیدا کند. در برخی از انواع مکمل‌های تبلیغاتی فیبر وجود دارد که تعدادی از آنها عبارتند از سیلیوم هاسک، متیل سلولز، اینولین که یک نوع فیبر گیاهی محلول است و کلسیم پلی کربوفیل. عکس افرادی که دچار هموروئید هستند با مصرف مکمل‌هایی که بر پایه فیبر قرار دارند شاهد بهبود مشکلات خود خواهند بود و نتایج خوبی را به دست می‌آورند اما در صورتی که همچنان مشکل یبوست آنها برطرف نشود مصرف آن دسته از مکمل‌هایی که حاوی برگ سنا هستند تجویز خواهد شد. حتماً برچسب مکمل‌ها را بررسی کنید زیرا برخی از این محصولات بر اساس ساختاری که دارند حاوی ترکیبات متفاوتی می‌باشند. برخی از این محصولات حاوی ترکیباتی هستند که اثر ملین بودن آنها را افزایش می‌دهد.

 اجتناب از خاراندن مقعد 

معمولاً نقاط اطراف هموروئید با خارش همراه است و شما باید از خاراندن این ناحیه خودداری کنید زیرا به دیواره رگ‌ها آسیب خواهد رساند.

 شستشوی دقیق مقعد

شستشوی صحیح مقعد پس از دفع مدفوع بسیار مهم است. پس از شستشوی مقعد از دستمال کاغذی بی رنگ و بدون بو برای خشک کردن خود استفاده کنید. انواع مختلفی از دستمال توالت وجود دارد که برخی از انواع آنها نرم تر از سایر انواع دستمال هستند و حاوی کرم مرطوب کننده می‌باشد که شما می‌توانید از آنها استفاده کنید. استفاده از دستمال مرطوب نیز به تمیز کردن بهتر مقعد کمک می‌کند.

 استفاده از وان آب گرم 

استفاده از وان آب گرم به ویژه هنگامی ‌که هموروئید دردناک شده است می‌تواند بسیار سودمند باشد. شما می‌توانید روزی سه یا چهار بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه درون وان آب گرم بنشینید. در برخی از مراکز عرضه محصولات پزشکی و داروخانه‌ها نیز وان پلاستیکی مخصوص توالت فرنگی وجود دارد که شما می‌توانید اقدام به تهیه آنها نمایید. آب باعث می‌شود مقعد تمیز شود و گرما نیز باعث کاهش التهاب و درد خواهد شد. پس از هر بار استفاده از وان حتماً مقعد خود را به طور کامل خشک کنید. شما می‌توانید صبح قبل از مراجعه به محل کار خود از وان آب گرم استفاده کنید و پس از برگشتن از محل کار و همچنین در هنگام خواب نیز دوباره از آن استفاده نمایید.

 برگرداندن هموروئید به داخل کانال مقعد  

در صورتی که هموروئید شما از داخل کانال مقعد خارج شده است سعی کنید به آرامی توسط نوک انگشتان خود آن را به داخل برگردانید. در صورتی که هموروئید در ناحیه مقعد باقی بمانند ریسک بروز تشکیل لخته خون یا انسداد مقعد را افزایش خواهد داد.

 هموروئید در دوران بارداری  

برای جلوگیری از بروز هموروئید در دوران بارداری یا کنترل آن باید هر ۴ تا ۶ ساعت یک بار حدود ۲۰ دقیقه روی پهلوی چپ خود دراز بکشید زیرا این کار باعث می‌شود از میزان فشار به رگ اصلی مخصوص تخلیه خون از اندام تحتانی پایین کاسته شود.

 پمادها و روغن‌ها  

گاهی اوقات علائم و نشانه‌های هموروئید طی مدت چند روز و حتی بدون هیچ گونه درمان خاصی بهبود پیدا می‌‌کند. درمان موضعی هموروئید معمولاً از یک یا چند ترکیب فعال از قبیل بی ‌حسی موضعی، ترکیبات خفیف ضد التهاب یا داروی جمع کننده هموروئید استفاده می‌شود. داروهای بی حسی موضعی با بی حس کردن پایانه‌های عصبی باعث تسکین موقت درد، احساس سوزش و خارش می‌شوند. استفاده از داروهای قابض گیاهی و استفاده از آن به صورت یک تکه پنبه و قرار دادن آن درون مقعد باعث تسکین علایم هموروئید خواهد شد. داروهای متعددی وجود دارد که حاوی ترکیبات قوی ‌تری هستند و به کاهش التهاب کمک می‌کنند که باید با دستور پزشک تجویز شوند.

 انجام عمل جراحی

در صورتی که علیرغم اقدامات درمانی غیر جراحی همچنان علایم و نشانه‌های هموروئید از بین نرفت پزشک از روش‌های جراحی کوچک استفاده خواهد کرد. برخی از روش‌های درمانی هموروئید داخلی عبارت است از مسدود کردن توده‌های ایجاد شده، تزریق اسکلروزان برای مسدود کردن رگ، لیزر درمانی یا سایر روش‌های درمان هموروئید توسط برق. خارج کردن هموروئید توسط عمل جراحی یک روش درمانی پیچیده است و زمانی انجام می‌شود که هموروئید برای همیشه دچار بیرون زدگی شده باشد و سایر روش‌های درمانی تاثیری در بهبود آن داشته باشد. معمولاً هموروئید خارجی ترومبوزی به خوبی به عمل جراحی با خارج کردن توده‌های ایجاد شده جواب می‌دهد. در برخی از افراد فقط یک بار هموروئید به وجود می‌‌آید اما برخی دیگر در طول زندگی خود بارها دچار این مشکل می‌شوند. در اکثر موارد هموروئید به طور کامل طی مدت یک یا چند هفته درمان می‌شود. مصرف فیبر به مقدار کافی، نوشیدن آب فراوان و ورزش منظم و اجتناب از زور زدن می‌تواند از عود هموروئید جلوگیری کند.