[sbu_post_image]
هپاتیت ویروسی B، در اثر نوعی هِپادنا ویروس 42 نانو میکرونی از گروه DNA ویروس ایجاد می شود که می تواند هر دو نوع هپاتیت حاد و مزمن را به وجود آورد. هپاتیت مزمن در 15% از بیماران که بدن آنها قادر نیست پس از عفونت اولیه، ویروس را از بین ببرد ایجاد می شود. دوره کمون هپاتیت B حدود 45 تا 180 روز است.
فهرست مطالب
راه های انتقال هپاتیت ویروسی B
راه های شناخته شده انتقال هپاتیت B عبارتند از:
- خون (انتقال خون که امروزه به ندرت هپاتیت B از این راه منتقل می شود).
- خالکوبی( تاتو؛ اعم از آماتور یا حرفه ای).
- انتقال از راه جنسی (از طریق تماس جنسی محافظت نشده یا تماس با خون یا مایعات بدن مانند مایع منی، ترشحات مهبلی یا بزاق).
- انتقال از مادر به کودک از طریق شیردادن (شواهد کمی از انتقال ویروس از راه جفت وجود دارد)
- انتقال از مادر به نوزاد در هنگام تولد.
- استفاده از سرنگ مشترک.
- آسیب های پوستی ناشی از سوزن یا اجسام برنده آلوده.
نکته:
افرادی که در خطر عفونت با ویروس هپاتیت B (HBV) قرار دارند ممکن است در خطر آلودگی با ویروس هپاتیت C (HCV) یا ویروس ایدز (HIV) نیز باشند.
افراد دارای شریک های جنسی متعدد یا افراد مبتلا به بیماری های مقاربتی و افرادی که در تماس با بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن هستند در خطر ابتلا به هپاتیت B قرار دارند. نوزدان و کودکان مهاجر از مناطقی که میزان عفونت با ویروس هپاتیت B در آنها زیاد است، مراقبان بهداشتی و پرسنل مراکز ایمنی عمومی و بیمارانی که همودیالیز می شوند نیز در معرض خطر قرار دارند. حدود 30% بیماران دچار علایم یا نشانه هایی نمی شوند و علایم در کودکان ناشایع تر از بزرگسالان است.
علائم هپاتیت ویروسی B
علائم هپاتیت B عبارتند از زردی، احساس خستگی، درد شکمی، کاهش اشتها، تهوع، استفراغ، درد مفصلی، خارش پوست. بیماری مزمن در 90% از نوزدانی که در هنگام تولد آلوده به ویروس می شوند، 30% کودکانی که در یک تا 5 سالگی آلوده می شوند و 6% افرادی که پس از 5 سالگی آلوده می شوند روی می دهد. مرگ ناشی از بیماری کبدی در 15 تا 25 درصد افرادی که دچار عفونت مزمن شده اند دیده می شود. کودکانی که به طور دراز مدت در مراکز مراقبت بهداشتی زندگی می کنند یا دچار معلولیت هستند و کودکان مبتلا به هموفیلی و کودکانی که به فرآورده های خونی نیاز دارند یا به دلیل نارسایی کلیه دیالیز می شوند در خطر ابتلا به هپاتیت B قرار دارند.
راه های پیشگیری از هپاتیت ویروسی B
بهترین راه پیشگیری از هپاتیت B تزریق واکسن است. واکسن هپاتیت B، از نوع صناعی (ساختگی) است و در کودکان 90% مؤثر است ولی در سن بالای 30 سال تأثیر کمتری دارد. امروزه واکسن هپاتیت B به طور گسترده در تمام دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. تا سال 1982 روش اصلی پیشگیری از هپاتیت B، پیشگیری ایمنی غیر فعال بود که به وسیله ی ایمونوگلبولین استاندارد حاوی مقادیر نسبتاً کمی از anti-HBs یا ایمونوگلبولین هپاتیت B (HBIG) حاوی عیار بالای anti- HBs انجام می شود. کارایی این ایمونوگلبولین هرگز اثبات نشده است و به نظر می رسد HBIG فقط بروز علایم بالینی هپاتیت ویروسی B را کاهش می دهد و نقشی در پیشگیری از عفونت ندارد.
دو واکسن نو ترکیب برای استفاده در ایالات متحده تأیید شده اند و در حال حاضر هم برای پیشگیری قبل از تماس با ویروس و هم برای پیشگیری بعد از تماس با آن توصیه می شود. دو نوع واکسن نوترکیب هپاتیت B مشابه هم هستند. یکی از آنها به نام Recombivax-HB حاوی 10 میکروگرم از HBsAg و دیگری موسوم به Engerix-B دارای 20 میکروگرم از HBsAg است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) توصیه می کند که واکسیناسیون عمومی هپاتیت B به نوزادان باید به جز در موارد نادر از هنگام تولد آغاز شود. واکسن باید در 3 دوز، در تمام کودکان، قبل از ورود به دبستان تزریق شود. همچنین برای کودکان بزرگتری که قبل از سال 1992 واکسینه نشده اند در سن قبل از 11 یا 12 سالگی توصیه می شود. در افرادی که در اثر تزریق داخل پوستی یا مخاطی در معرض مستقیم با خون یا مایعات حاوی HBsAg قرار گرفته اند (مثلاً در اثر فرو رفتن اتفاقی سوزن یا ورود ویروس از راه مخاط یا بلع) یک دوز منفرد HBIG در عضله (به مقدار 06/0 میلی لیتر بر حسب هر کیلوگرم وزن) طی 14 روز اول پس از تماس تزریق و سپس یک دوره کامل واکسن هپاتیت ویروسی B آغاز می شود. واکسن هپاتیت ویروسی B در روزهای صفر (تزریق اول)ف یک ماه بعد از تزریق اول و 6 ماه بعد از تزریق اول، یعنی مجموعاً طی 3 تزریق صورت می گیرد. چنان چه فرد در خطر آلودگی با عفونت هپاتیت ویروسی B قرار دارد می تواند تزریق دوز یادآور اضافی را در 2 ماه بعد از اولین تزریق انجام دهد.
نکته:
در واقع واکسن هپاتیت ویروسی B، اولین واکسن ضدسرطان در انسان به شمار می آید. چنانچه تزریق یک دوز یاآور فراموش شود باید دوز بعدی را هر چه زودتر تزریق نمود و نیاز به شروع دوباره تزریق ها (از ابتدا) وجود ندارد. مشخص نیست که واکسن هپاتیت ویروسی B تا چه مدت مصونیت ایجاد می کند ولی 80 تا 90 درصد از افراد واکسینه شده ی دارای سیستم ایمنی کارآمد، حداقل به مدت 5 سال و 60 تا 80 درصد افراد واکسینه شده دارای دستگاه ایمنی کارآمد به مدت 10 سال دارای سطوح حفاظت کننده واکسن هستند. پس از آن حتی اگر anti-HBs قابل ردیابی نباشد، فرد در برابر بروز علایم هپاتیت ویروسی B، ظهور آنتی ژن سطحی هپاتیت B در خون و عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B مصون می ماند.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” علایم و نشانه های هپاتیت ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هپاتیت مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده – بیماری های کبد و مجاری صفراوی
