ویروس هپاتیت C در سال 1989 شناسایی شد. ویروس این بیماری با ژنوم RNA و عضوی از خانواده ی فلاوی ویریدا (Flaviviridae) و از طریق تماس با خون (از جمله از راه تماس جنسی در صورت مخلوط شدن خون دو شریک جنسی) قابل انتقال است. این ویروس از راه جفت نیز انتقال می یابد. هپاتیت C ممکن است فرم مزمن بیماری را ایجاد کند که به سیروز خاتمه می یابد. بیماری ممکن است به مدت 10 تا 20 روز بدون نشانه باقی بماند. چنان چه بیماران مبتلا به نوع C دچار نوع A یا B این بیماری نیز بشنوند، مستعد ابتلا به نوع شدید این بیماری خواهند بود، از این رو باید تمام مبتلایان به هپاتیت C چنان چه بر ضد نوع A و B ایمن نشده اند، واکسن این دو نوع بیماری را دریافت نمایند. این افراد همچنین نباید الکل مصرف کنند. ترکیبی از اینترفرون و داروی ضد ویروس ریباویرین می تواند سطوح ویروس C (HCV) را به میزان غیر قابل شناسایی برساند.
هپاتیت ویروسی C به صورت مزمن در 170 میلیون نفر از جمعیت جهان شناسایی شده است. ویروس نوع C از راه تزریق داروهای وریدی، تماس شغلی با خون و نیز کار درواحدهای دیالیز خونی (همودیالیز) انتقال می یابد. اگر چه شیوع هپاتیت C ناشی از تزریق خون به دلیل غربالگری خون اهدا شده کاهش یافته است، شیوع آن تا اوایل دهه ی 1990 در همان حد باقی ماند و پس از آن به موازات کاهش تعداد مصرف کنندگان داروهای تزریقی تا میزان 80% کمتر شد. بیش از 20% جمعیت در بعضی از شهرای کشور مصر، آلوده به ویروس نوع C هستند و این میزان شیوع، غیر عادی است. HCV عامل 20% از موارد هپاتیت حاد تک گیر و 40% از بیماری های مزمن کبدی و شایع ترین علت نیاز به پیوند کبد محسوب می شود و سالانه به مرگ 8000 تا 10000 نفر در ایالات متحده می انجامد. استنشاق کوکائین از راه بینی و با استفاده از یک وسیله مشترک، عامل خطرزای بالقوه ای برای آلودگی به HCV است، اگر چه 10 تا 15 درصد بیماران مبتلا به نوع C حاد یک منبع جنسی بالقوه برای عفونت را داشته اند، اکثر مطالعات موفق به اثبات انتقال جنسی این ویروس نشده اند. احتمال انتقال جنسی و انتقال در زمان تولد، حدود 5% برآورد می شود. به نظر می رسد انتقال از راه تماس جنسی ، محدود به افرادی است که شرکای جنسی متعدد دارند یا مبتلا به بیماری های مقاربتی هستند و در افراد دارای شریک جنسی ثابت نادر است. تغذیه نوزاد با شیر مادر، احتمال انتقال آلودگی HCV از مادر آلوده به نوزدان را افزایش نمی دهد.
فهرست مطالب
علایم
دوره کمون هپاتیت سی، 15 تا 160روز (به طور متوسط 7 هفته است). علایم بالینی نوع ویروسی C نیز همان علایم ابتدایی این بیماری حاد ویروسی مانند بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، خستگی، احساس ناخوشی، درد مفاصل و عضلات، سردرد، ترس از نور، گلودرد، سرفه و زکام هستند که 1 تا 2 هفته قبل از شروع زردی بروز می کنند. اغلب در کودکان علایمی دیده نمی شود. اگر چه علایم هپاتیت ویروسی C در شروع بیماری خفیف تر است، در اکثر موارد موجب بروز بیماری مزمن کبدی می شود. افرادی که قبل از سال 1992 سابقه ی انتقال خون داشته اند و افراد مبتلا به اختلال انعقادی خون، مانند هموفیلی و کسانی که قبل از سال 1987، عوامل انعقادی دریافت کرده اند و کودکان مبتلا به نارسایی کلیه که به دیالیز نیاز دارند در خطر ابتلا به هپاتیت C هستند.
نکته:
هپاتیت ویروسی C واکسن ندارد. افرادی که در خطر این نوع بیماری ویروسی هستند باید به طور منظم از نظر ابتلا به آن کنترل شوند و افراد مبتلا به نوع ویروسی C باید به دقت از نظر علایم هپاتیت مزمن و نارسایی کبد مورد پایش قرار گیرند.
تشخیص هپاتیت ویروسی C
آنتی بادی (پادتن) هپاتیت C، ممکن است بر خلاف آنتی بادی نوع ویروسی A و B در خون مبتلایان به هپاتیت ویروسی C یافت نشود زیرا HCV می تواند در بدن مخفی شود. تشخیص اختصاصی هپاتیت ویروسی C از نظر سرولوژیک، با ردیابی anti- HCV در سرم صورت می گیرد. از این رو در موارد مشکوک به عفونت با HCV باید از آزمایش های عملکرد کبد مثل ALT (آلانین آمینوترانسفراز) و AST (اَسپارتات آمینوترانسفراز) استفاده کرد. هر چه میزان این آنزیم ها در خون بالاتر باشد، شدت بیشتر التهاب کبدی اثبات می شود. اندازه گیری بیلی روبین خون نیز به تشخیص کمک می کند و بالا بودن آن، نشانه دهنده ی کاهش توانایی کبد برای پاکسازی این ماده از خون است.
گاهی برای تشخیص قطعی باید از نمونه برداری (بیوپسی) کبد استفاده کرد. بیوپسی کبد، تنها راه تشخیص قطعی هپاتیت ویروسی C است و به تشخیص سایر بیماری های کبدی (مانند سرطان کبد) نیز کمک می کند. برای انجام نمونه برداری کبد، سوزن نازک مخصوصی داخل کبد می شود و نمونه تهیه شده، در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد. برای نمونه برداری از کبد، ابتدا محل انجام بیوپسی، با داروی بی حسی موضعی بی حس می شود. نمونه برداری از کبد، فقط چند دقیقه طول می کشد و پس از آن بیمار باید 4 تا 8 ساعت بی حرکت دراز بکشد تا خونریزی کبد روی ندهد.
خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” علایم و نشانه های هپاتیت ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هپاتیت مطالعه فرمایید.
منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده – بیماری های کبد و مجاری صفراوی
