ورم معده یا گاستریت

[sbu_post_image]

گاستریت یا ورم معده به حالتی گفته می شود كه در آن معده دچار التهاب یا عفونت خفیف در لایه مخاطی می شود و معمولا به دو حالت ورم معده شدید یا مزمن بروز می كند.
گاهی اوقات ممكن است ورم معده در صورت طولانی شدن منجر به زخم سطحی معده شود. ورم معده یکی از شایع‌‌ترین بیماری‌های گوارشی است از این بیماری‌تعاریف و برداشت های مختلفی می شود ، از این رو مهم و قابل بررسی است. منظور مردم عادی از ورم معده، ‌احساس سنگینی،‌ تورم و نفخ در ناحیه بالای شکم است، اما از دید پزشکان، وجود قرمزی یا زخم‌های سطحی در جدار معده به وسیله آندوسکوپی نشانه این بیماری است. البته این تشخیص نیز چندان دقیق نیست بلکه نمونه‌‌برداری کوچکی از بافت‌ یا جدار معده، بررسی آن زیر میکروسکوپ و مشاهده سلول‌های التهابی در دیواره معده دقیق‌‌ترین روش تشخیص ورم معده است. گاهی اوقات ممكن است ورم معده در صورت طولانی شدن منجر به زخم سطحی معده شود.

عوامل بروز ورم معده یا گاستریت

كشیدن سیگار، زیاده روی در خوردن بویژه مصرف مواد غذایی كه به سادگی قابل هضم نیستند، ترشح بیش از اندازه اسید معده كه اغلب در نتیجه مصرف نوشیدنی های الكلی صورت می گیرد، ابتلا به عفونت های باكتریایی یا عفونت های ویروسی كه این نوع از ورم معده ممكن است مسری باشد، مصرف زیاد كافئین و مصرف برخی از داروها مانند: آسپرین ، داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی ، استرس ، رژیم غذایی نامناسب ، ابتلا به برخی از بیماری ها كه باعث كاهش مقاومت می شوند، خستگی یا كار زیاد و در نهایت وجود باكتری هلیكوباكتر پیلوری در معده همگی می توانند از عوامل بروز بیماری ورم معده باشند.
همچنین گاهی اوقات ورم معده پس از انجام یك عمل جراحی مهم یا یك آسیب روحی، سوختگی یا ابتلا به عفونت های شدید بروز می كند. برخی از بیماری های خاص نیز مانند كم خونی شدید، اختلالات دستگاه ایمنی خودكار موجب ابتلا به گاستریت می شود. لازم به ذكر است كه گاهی مصرف برخی از مواد تحریك كننده مانند ادویه هایا غذاهای آلرژی زا نیز می تواند مشكل ورم معده را تشدید كند.

علائم بیماری ورم معده یا گاستریت

شایع ترین علائم  بیماری ورم معده درد شكمی و دل پیچه، سیاه شدن اجابت مزاج در اثر خونریزی گوارشی ، احساس سوزش در بالای شكم و گاهی استفراغ، بی اشتهایی، تب ، ضعف ، تورم شكم، درد تند، مبهم و یا آزاردهنده در قفسه سینه، احساس اسید معده در دهان و ندرتا اسهال است. گاستریت همچنین با آروغ یا نفخ همراه است.
علاوه بر این در ورم معده حاد علائمی چون كوفتگی، احساس پر بودن معده، سر درد، سر گیجه، تشنگی شدید، تنفس تند، كشیدگی شكم، حساس و سفت شدن شكم مشاهده می شود.
در ورم معده مزمن ممكن است اختلال در حركت معده و بروز علائمی چون علائم زخم معده بروز كند.

چه کسانی ورم معده می‌گیرند؟

افرادی که استرس و مشغولیت ذهنی زیادی دارند ناخودآگاه همراه غذا، هوا می‌‌بلعند، در نتیجه هوا داخل معده می‌‌رود و تورم ایجاد می‌‌کند. البته به این بیماری از نظر علمی، ورم معده اطلاق نمی‌‌شود چون هنگام آندوسکوپی مورد خاصی دیده نمی‌‌شود.
همچنین افرادی که غذا را قبل از هضم، خوب نمی‌‌جوند ممکن است دچار ورم معده شوند، چون به منظور هضم کافی ذرات غذایی و زیاد باقی نماندن آن در معده لازم است اندازه غذا پیش از بلع به کمتر از یک میلی‌متر برسد. علاوه بر این افرادی که تند غذا می‌خورند یا در حال انجام کاری تغذیه می‌کنند، ‌مقدار زیادی هوا می‌‌بلعند بنابراین امکان دارد به ورم معده دچار شوند.
نوشابه‌‌های گازدار و مواد غذایی مانند میوه و سبزی، که در معده ایجاد گاز می‌کنند، می‌‌تواند عامل ورم معده باشد. البته نفخ ناشی از میوه و سبزی، بیماری محسوب نمی‌‌شود؛ چون گاز تولید شده از آنها عضلات معده و روده را تقویت می‌‌کند و احساس سنگینی شکم فرد با مصرف آنها به مرور برطرف می‌‌شود.

چگونگی پیشگیری از ورم معده یا گاستریت

* یکی از راه‌های مهم پیشگیری از بروزبیماری ورم معده رعایت حد اعتدال در خوردن و آشامیدن است. با دقت غذا بخورید. اگر اغلب اوقات هضم غذا برای شما دشوارست، تعداد وعده‌های غذایی را اضافه کرده و از حجم غذا در هر وعده بکاهید. از مصرف مواد غذایی که معده شما را تحریک می‌کنند مانند غذاهای ادویه‌دار، مواد خوراکی اسیدی، غذاهای سرخ‌کرده و یا چرب پرهیز کنید.

همچنین به خاطر داشته باشید، نباید وعده‌های غذایی را حذف کنید و باید برای هر روز برنامه غذایی منظمی را دنبال کنید.

* از مصرف نوشیدنی‌های الکلی بپرهیزید، چراکه الکل باعث تحریک پذیری و ساییده شدن لایه مخاطی معده شده و در نهایت منجر به التهاب و خونریزی و ورم معده می‌شود.

* سیگار نکشید. کشیدن سیگار در لایه محافظ معده اختلال ایجاد کرده و معده را مستعد ابتلا به گاستریت و همچنین زخم معده می‌کند. سیگار در عین حال اسید معده را افزایش می‌دهد، بهبود معده را به تاخیر می‌اندازد و یکی از عوامل مهم خطرزا در ابتلا به سرطان معده است.

* حتی المقدور از مصرف داروهایی که معده شما را ناراحت می‌کنند، خودداری کنید. نوع داروی مسکنی که استفاده می‌کنید تغییر دهید. اگر برایتان مقدور است از داروهایی چون آسپیرین و ایبوپروفن استفاده نکنید. این قبیل داروها می‌توانند منجر به التهاب معده شده و تحریکات معده را تشدید کنند. در عوض می‌توانید از مسکن‌های حاوی استامینوفن مصرف کنید.
در مورد مصرف داروی مناسب همچنین می‌توانید با پزشک مشورت کنید تا بهترین راه حل را در اختیار شما قرار دهد.

راه های تشخیص ورم معده یا گاستریت

تشخیص  بیماری ورم معده با استفاده از روش آندوسکوپی و دیدن درون معده انجام می‌گیرد. در این روش یک لوله انعطاف پذیر از مری به داخل معده هدایت می‌شود. به هنگام آندوسکوپی امکان دارد تکه کوچکی از بافت مخاط معده برداشته شود و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده شود. هدف از این روش، رفع علائم و حذف دارو یا ماده‌ای است که باعث ناراحتی معده می‌شود.

درمان ورم معده یا گاستریت

درمان ورم معده بستگی به عامل خاص بروز آن دارد و ممکن است شامل تغییر در نحوه زندگی، مصرف دارو و یا در موارد بسیار نادر، انجام جراحی برای درمان بیماری و یا حالت خاصی که منجر به ورم معده شده است، باشد.در صورت بروز خونریزی زیاد ممکن است نیاز به بستری کردن وجود داشته باشد. برای ناراحتی و درد خفیف می‌توان از داروهای خنثی کننده اسید معده یا استامینوفن استفاده کرد، اما از آسپیرین استفاده نکنید. امکان دارد سایر داروها مثل داروهای بهبود دهنده زخم نیز تجویز شوند.

در روز اول حمله ورم معده، غذاهای جامد نخورید. فقط مایعات و ترجیحا شیر یا آب بنوشید. تدریجا رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید، اما از غذاهای داغ و پر ادویه، الکل، قهوه و غذاهای اسیدی پرهیز کنید تا زمانی که علائم ورم معده کاملا برطرف شوند.

در پایان به خاطر داشته باشید که مشکلات گوارشی از بهم خوردگی ساده معده گرفته تا ورم معده و یا حتی سرطان معده می‌توانند به دلایل بسیاری، از جمله شکل زندگی که ما انتخاب می‌کنیم و برایمان قابل کنترل است، بروز کنند. در مجموع باید دستگاه گوارش را سالم نگه داشت که در این زمینه می‌توان از توصیه‌های پزشکان کمک گرفت. مهم‌ترین توصیه‌هایی که می‌توانند شما را در این زمینه یاری دهند، داشتن عادات تغذیه‌ای مناسب، حفظ وزن در حد سالم و طبیعی، ورزش کردن به اندازه کافی و کنترل استرس و فشارهای روانی است.

منبع: تبیان ، ویستا ، جام جم آنلاین