اچ – پیلوری

عامل اختلالات گوارشی

• زخم معده
• زخم عثنی عشر
• سرطان معده
• تست تنفسی اوره (UBT)
• روش تشخیص و پیگیری درمان اچ پیلوری

اچ – پیلوری چیست؟

قبلا تصور می‌شد که عامل زخم معده و یا روده غذاهای تحریک کننده، فشار روحی و یا اضطراب می‌باشد. براساس اثبات اخیر دکتر مارشال، اکثر زخم‌های گوارشی ناشی از یک میکروب به‌نام هلپوباکتریاپیلوری(اچ پیلوری)می‌باشد. اچ پیلوری از طریق مواد غذایی و یا از شخص آلوده به فرد سالم منتقل می‌شود.این میکروب در معده انسان در برابر اسید معده مقاومت می‌کند و تمایل دارد درلایه مخاطی محافظتی سطح معده و روده مخفی شده و آن‌را ضعیف کرده ولایه زیرین را تحریک نماید لذا اسید معده از لایه تضعیف شده عبور می‌کند و بافت ملتهب شده زیرین را می‌سوزاند. لذا به تدریج ابتدا موجب تورم و سپس شکل‌گیری زخم به شکل دهانه آتشفشان در معده و یا روده خواهد شد. همچنین تحریکات مکرر این میکروب می‌تواند زمینه ساز ایجاد سرطان معده در افراد آلوده به آن در آینده شود.

ارتباط بین اچ-پیلوری و بروز سرطان معده

نتایج به‌دست آمده از مطالعات متعدد، این ارتباط را تایید می‌کند. آژانس بین المللی تحقیق سرطان (iarc ) با اتکاء به نتایجی که از سال‌ها پیش جمع آوری شده، عفونت “اچ پیلوری” را یکی از عوامل بروز سرطان معرفی نموده است. همچنین بررسی 12 تحقیق انجام شده روی مبتلایان به سرطان معده نشان داده که احتمال ابتلای به سرطان در افراد اچ-پیلوری مثبت 6 برابر بیشتر از افرادی است که آلوده به این میکروب نبوده اند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز نقش عفونت اچ-پیلوری را در بروز سرطان ریه می‌دانند.

شیوع آلودگی اچ-پیلوری

شیوع بیماری در مناطق پر جمعیت و کشورهای در خال توسعه بیشتر است. طبق آمار(WHO) ، 80درصد جمعیت اسیا و افریقا مبتلا به عفونت اچ-پیلوری هستند. آلودگی اچ- پیلوری در ایران متاسفانه بالاست، به‌طوریکه بیش از 90 درصد افراد بالای40 سال را در بر میگیرد و این نسبت در کودکان 1 تا 15 سال از 57 تا 82 درصد گزارش شده است.

علائم شایع

1. سوزش، پیچش و یا درد در ناحیه معده که اغلب 1 تا 3 ساعت بعد از غذا رخ می‌دهد.
2. ترش کردن و سوزش پشت جناق سینه
3. دردی که با خوردن بهتر یا بدتر می‌شود.
4. تهوع و استفراغ
5. مدفوع قیری رنگ
6. احساس سنگینی در معده و گاز مضاعف معده
7. آلودگی اچ-پیلوری در کودکان با استفراغ و شکایت مکرر از درد شکم و علائم دیگر آشکار می‌شود.

تشخیص آلودگی با میکروب اچ- پیلوری

پس از معاینه بالینی و ارزیابی اولیه بیمار توسط پزشک، روش‌های متفاوتی برای تشخیص اچ-پیلوری وجود دارد. از جمله روش‌های رایج، برای تشخیص اچ-پیلوری انجام آندوسکوپی و نمونه‌برداری از معده یا روده می‌باشد. روش دیگر، آزمایش خون و بررسی آنتی بادی بر علیه این میکروب در سرم می‌باشد. روش‌های فوق محدودیتهایی نظیر حساس نبودنف ناراحتی از انجام آندوسکوپی و … دارند. یکی از روش‌های مناسب برای تشخیص اچ-پیلوری تست تنفسی اوره (UBT) می‌باشد، که نیاز به آندوسکوپی و نمونه برداری و یا آزمایشات غیر حساس خونی را برای تشخیص آلودگی با این میکروب منتفی ساخته است.

مزایای تست تنفسی اوره (UBT)

1. تنها میکروب زنده و فعال را شناسایی می‌کند.
2. دقت آن بیش از 98درصد است.
3. نیاز به خون گیری و آندوسکوپی ندارد.
4. سریع در عرض چند دقیقه انجام می‌شود.
5. انجام آن برای اطفال و زنان باردار بلامانع است.
6. روشی مناسب جهت پیگیری درمان می‌باشد.
7. آن روش کاملا غیر تهاجمی است.

آمادگی جهت انجام UBT

• شما نباید از یک ماه پیش از انجام تست، آنتی بیوتیک و یا قرص بیسموت استفاده کرده باشید. همچنین نباید در یک هفته اخیر امپرازول،سایمتیذین، فاموتیذین و یا رانیتیدین مصرف کرده باشید.
• حداقل 6 ساعت پیش از انجام تست، از خوردن و آشامیدن پرهیز نمایید.

مراحل انجام UBT

• بلع کپسول اوره
• 10 دقیقه انتظار
• دمیدن به داخل کارت تنفسی (1-2 دقیقه)
• نتیجه آزمایش

درمان و پیگیری

 تصمیم‌گیری درمان با پزشک معالج است. اوست که روش رسیدن به نتیجه مطلوب و سود و زیان درمان را مشخص می‌کند. برای کسب اطمینان از نتیجه درمان، تست تنفسی (UBT) را بعد از پایان دوره درمان تکرار کنید. بایدبخاطر داشت که پزشکان، تجویزدارو را برای همه بیماران و به‌طور یکسان توصیه نمی‌کنند.