روده بخش مهمی از دستگاه گوارش است که از دوازدهه (اثنی‌عشر) تا مقعد را تشکیل می‌دهد. روده در انسان و بسیاری از پستانداران به دو بخش رودهٔ باریک و رودهٔ بزرگتقسیم می‌شود.
روده نقش بسیار مهمی در هضم و جذب غذا دارد.
فهرست مطالب
سرطان روده بزرگ و راست روده
سرطان روده بزرگ و راست روده نکات مشترک زیادی دارند و اغلب به عنوان سرطان کولورکتال نامیده می‌شوند. سرطان کولورکتال شاید شایع‌ترین سرطان در میان مردان و زنان آمریکایی بعد از سرطان پوست باشد هر چند میزان ابتلا به آن، در کشورهای شرقی کمتر از کشورهای غربی است. عواملی چون بالا بودن سن (بالای ۵۰ سال)، رژیم غذایی غنی از چربی به ویژه منابع حیوانی و عدم تحرک همچنین برخی عوامل مانند پولیپ‌های روده‌ای، بیماری‌های التهابی مزمن روده و سابقه خانوادگی می‌تواند خطر ابتلا به روده بزرگ و راست روده را افزایش دهد.
سرطان کولون و رکتوم به آهستگی و در مدت زمان طولانی، به وجود می‌آید. هر چند قبل از ایجاد سرطان معمولاً یک سری تغییرات پیش سرطانی در لایه‌های پوشاننده داخلی کولون یا رکتوم مشاهده می‌شود. برخی آزمایش‌ها برای مشخص کردن آدنوما و سرطان روده بزرگ و راست روده بدون علامت سودمند هستند که می‌توان به آزمایش خون در مدفوع، امتحان رکتوم با انگشت، سیگموئیدسکوپی قابل انعطاف، کولونوسکوپی و باریم انما روده بزرگ اشاره کرد. رژیم غذایی، فعالیت بدنی، محدود کردن مصرف غذای پر چربی، خوردن ۵ وعده میوه‌جات و سبزیحات در روز و خوردن مقدار زیاد غلات و حبوبات خطر ایجاد سرطان روده بزرگ و راست روده را کاهش می‌دهند. تغییر علایمی در عادات روده‌ای، خون در مدفوع، ضعف، خستگی، درد شکم، از دست دادن اشتها، تهوع، کاهش وزن، درد موقع اجابت مزاج و حرکات روده‌ای می‌توانند از علایم سرطان روده بزرگ و راست روده باشند.
روده بزرگ به طول ۵/۱ متر است که از دریچه ایلئوسکال شروع شده و به رکتوم ختم می‌شود. ساختار آن به گونه‌ای است که ذخیره مواد دریافتی از روده کوچک، جذب مایعات و مواد محلول در آن‌ها را انجام می‌دهد. بافت پوششی آن از نوع جاذب بدون پرز می‌باشد. ترشح مواد موکوسی فراوان از سلول‌های ترشحی مخاطی، حرکت محتویات روده بزرگ را تسهیل می‌کند. وجود فولیکول‌های لنفاوی پراکنده بی‌شمار در مجرای روده، حفاظت روده را در برابر باکتری‌ها بر عهده دارد.
روده بزرگ نسبت به روده کوچک فراخ‌تر است. این فراخی در ابتدای روده حداکثر و سپس بتدریج تا به رکتوم کاهش می‌یابد، سپس از این نقطه تا بالای مجرای مقعدی مجدداً جهت ساختن آمپول رکتوم فراخ می‌گردد.
پیشگیری سرطان روده بزرگ و راست روده
سرطان روده بزرگ و راست روده بیماری بدخیم و شایعی است که مرگ و میر نسبتاً قابل توجهی را نیز به دنبال دارد اما از سوی دیگر، این سرطان قابل پیشگیری است. معمولاً سرطان‌های روده بزرگ و راست روده از آدنوم‌هایی نشأت می‌گیرند که در خلال یک کولونوسکوپی غربالگری، قابل شناسایی و برداشت هستند. مطالعات بسیاری نیز نشان می‌دهند که داروهای مهار کننده سیلکواکسیژناز باعث کاهش تعداد آدنوم‌های روده بزرگ و راست روده در انسان‌ها و حیوانات مبتلا به پولیپوز آدنوماتوی خانوادگی می‌شوند. پژوهشگران جهت بررسی نقش مهار کننده‌های سیلکواکسیژناز در جلوگیری از نئوپلازی‌های اسپورادیک روده بزرگ و راست روده ، گروهی از بیماران را که آدنوم‌های آن‌ها قبلاً توسط جراحی برداشته شده بود، به دو گروه تقسیم کردند و تحت درمان با دارونما یا سلکوکسیب قرار دادند. پیگیری بیماران مذکور با کولونوسکوپی در فاصله ۱ و ۳ سال بعد انجام شد. بررسی نتایج نشان می‌دهد که سلکوکسیب داروی مؤثری در پیشگیری از آدنوم‌های روده بزرگ و راست روده است اما به دلیل حوادث قلبی عروقی بالقوه، امکان تجویز متداول آن برای این منظور وجود ندارد.
جراحی سرطان روده بزرگ و راست روده
سرطان کولون از سرطان‌های شایع دستگاه گوارش است. به علت وضعیت خاص آناتومیک، حجم و غدد لنفاوی وسیع اطراف آن، سرطان کولون هم دیر علامت می‌دهد و هم به سرعت به ارگان‌های مجاور دور و نزدیک خود دست‌اندازی می‌کند. این دو امر مهم موجب گردیده است که بیماران در مراحل پیشرفته خود مراجعه کنند.
کولکتومی یا برداشتن کولون، درمان این بیماری تلقی می‌شود. این عمل جراحی که معمولاً به صورت جراحی با باز کردن شکم انجام می‌شود، به دست افراد با تجربه در زمینه لاپاروسکوپی پیشرفته می‌تواند با کمک لاپاروسکوپ انجام گیرد.
دکتر نظری این عمل جراحی فوق العاده پیشرفته را با موفقیت کامل در بیمارستان عرفان، به روش لاپاروسکوپیک در بیماران با سرطان‌های کولون انجام می‌دهد.
مهم‌ترین عامل در پیش بینی طول عمر بیماران که بر انتخاب روش درمانی تأثیر می‌گذارد، مرحله تومور است. جراحی در مراحل اولیه مؤثر می‌باشد. به طور همزمان یا منحصراً می‌توان شیمی درمانی و پرتو درمانی را نیز انجام داد. جراحی آندوسکوپیک با لیزر نیز ممکن است. در مراحل پیشرفته بیماری جراحی جهت کمک به عبور غذا صورت می‌گیرد و درمانی نیست.
تشخیص سرطان روده بزرگ و راست روده
در صورت پیدایش دشواری دفع، خونریزی و یا علایم دیگر ارزیابی و تشخیص را می‌توان با کلونوسکوپی و یا رادیوگرافی با باریم انجام داد. مزیت کلونوسکوپی این است که امکان نمونه‌برداری از تومور را میسر می‌سازد.