قبل از اینکه غذاهایی را که باعث اسهال مزمن می شوند معرفی کنیم – که ممکن است با شنیدن اسم بعضی از آنها حسابی تعجب کنید- بگذارید نگاهی به تعدادی از علل اسهال مزمن، این اختلال آزاردهنده ی گوارشی بیندازیم:
فهرست مطالب
نوشیدن بیش از اندازه مایعات و اسهال مزمن
اگر روزانه بیش از حد مایعات بنوشید (مثلاً بیش از 7 لیتر در روز) به خصوص مایعاتی مانند نوشابه های گازدار، آب میوه یا چای، امکان دارد میزان مایعات بدنتان بسیار زیاد شود و اگر در کنار این نوشیدنی ها غذاهایی بخورید که بدن نمی تواند آن ها را جذب کند، اسهال مزمن بدتر خواهد شد. به عبارتی بدن ظرفیت جذب این مقدار مایع را ندارد. حفظ تعادل بین مایعات بدن بسیار حساس است و این عدم تعادل می تواند باعث اسهال مزمن شود.
عفونت و اسهال مزمن
هم ویروس ها و هم باکتری ها می توانند باعث بروز عفونت در روده های شما شوند که جدار روده را تحریک می کنند و به التهاب، دردهای شکمی و اسهال منجر می شود. چند عامل می تواند باعث بروز عفونت های باکتریایی و اسهال مزمن شود. تهیه غذاها به روش نامناسب (مثلاً توسط کسانی که دست هایشان را نمی شویند) یکی از این عوامل است. همچنین اگر غذا درست پخته نشده باشد، مثلاً دمای پخت به قدر کافی بالا نباشد که باعث کشته شدن باکتری های شود یا غذا به روش ناصحیح و در محیطی نگه داشته شود که زمینه رشد باکتری ها را فراهم کند، عفونت های باکتریایی ایجاد می شوند. ویروس ها از طریق تماس فرد به فرد منتقل می شود.
نوع عفونت روده هر چه که باشد، تغییراتی در جدار روده ایجاد می شود و روده برای بیرون راندن عفونت از بدن، مایع بیشتری تولید می کند. در این حالت، این واکنش روده به غذای آلوده است که باعث تولید بیش از حد مایعات می شود نه نوشیدن مایعات فراوان. در هر حال نتیجه هر دو یکی است: درد و احساس ناراحتی در شکم و اسهال.
مسافرت و اسهال مزمن
حین مسافرت ممکن است خطر اینکه غذاها و نوشیدنی های آلوده بخورید بیشتر باشد که به همین خاطر اسهال مسافرتی بیشتر بروز می کند ولی این خطر در خانه، رستوران های محلی و حتی در بیمارستان ها هم وجود دارد.
انواع باکتری ها و اسهال مزمن
سالمونلا، ای کولای و شیگلا، باکتری هایی هستند که ساختار جدار روده را تغییر می دهند و باعث بروز اسهال مزمن می شوند. سالمونلا در گوشت مرغ و تخم مرغی که خام باشد یا کامل پخته نشده باشد یافت می شود. همچنین لبنیات فاسد یا پاستوریزه نشده مانند بستنی هم میزبان خوبی برای این باکتری هستند. گاهی اوقات همبرگرهای آلوده، خام یا آن هایی که کامل پخته نشده اند می توانند حاوی باکتری ای. کولای باشند و زمانی که غذاها به روش ناصحیح تولید یا در رستوران ها آماده شوند، باکتری شیگلا رشد می کند. یک باکتری بسیار خطرناک و مرگبار دیگر هم ممکن است از طریق هیچ کدام از منابعی که گفتیم باعث بروز عفونت نشود. این باکتری که کلستریدیوم دیفیسیل (Clostrodium difficile) نام دارد در روده بسیاری از انسان ها وجود دارد. در واقع بین 20 تا 40 درصد از بیماران در بیمارستان ها یا هنگام بستری شدن، این باکتری را در بدنشان دارند یا در دوره ای که بستری هستند، در معرض آن قرار می گیرند ولی فقط نیمی از آنها دچار علایم اسهال مزمن می شوند چرا که سیستم ایمنی بیشتر افراد همانطور که باکتری های مفید را مهار می کند، کلستریدیوم دیفیسیل را هم می تواند کنترل کند. افراد مسن کسانی که بیماری مزمن کلیوی دارند یا آن هایی که آنتی بیوتیک یا داروهایی مصرف می کنند که سیستم ایمنی را سرکوب می کند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت با این باکتری هستند. در این افراد باکتری سمی تولید می کندکه شدیداً به جدار روده ی بزرگ آسیب می رساند (روده بزرگ مدفوع را در خود نگاه می دارد) به طوری که دیگر نمی تواند مایعات را جذب کند و به این ترتیب باعث بروز دل درد و دل پیچه، اسهال مزمن و تب بالا می شود. این عفونت می تواند افراد مسن یا ضعیف را به کام مرگ بکشاند.
علائم اسهال مزمن
علایم اسهال مرمن تقریباً همیشه ناخوشایند و آزاردهنده هستند، ولی مهم است که بدانید چه وقت باید فوراً و به طور اورژانسی به پزشک متخصص اسهال مزمن مراجعه کنید. اگر هر کدام علایم زیر را داشتید، فوراً و بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید:
– دل درد شدید در اسهال مزمن
– دل درد ناگهانی در اسهال مزمن
– تهوع و استفراغ ناگهانی که بند نیاید و همچنان ادامه داشته باشد.
– وقتی شکم تان 5 تا 10 بار در روز کار کند.
علایمی که در زیر می خوانید به اندازه موارد بالا نیاز به اقدام فوری ندارند ولی به هیچ وجه نباید به علایم اسهال مزمن بی توجهی کنید و باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:
– اسهال مزمن و مشاهده خون در مدفوع
– اسهال مزمن به همراه تب
– از دست دادن اشتها و اسهال مزمن
– کاهش وزن بیش از 5/2 تا 5/4 کیلوگرم به خاطر اسهال مزمن
– دل دردی که عودم می کند و بیش از 4 تا 6 ساعت طول می کشد.
– کم خونی و اسهال مزمن
منبع: کتاب درمان بیماری های معده