نقش کبد در بدن

[sbu_post_image]

کبد اندام همه کاره: و یکی از اعضای فعال بدن است که وجود آن برای ادامه حیات ضروری است. خوشبختانه ادامه حیات با بخش کوچکی از کبد نیز امکان پذیر است. در بیماریهای مختلف خصوصاً هپاتیت ویروسی کبد دچار التهاب و تخریب می شود ولی غالباً تا مراحل انتهایی قسمتی از نقش کبد در بدن مختلف شده و تنها در مراحل پیشرفته نارسایی خود را نشان دهد.

کار کبد در بدن

خلاصه ی اعمال کبد:

1) تبدیل مواد غذایی به اجزاء شیمیایی کوچکتر جهت استفاده ی سلول های بدن.

2) فراهم ساختن سریع انرژی مورد نیاز هنگام ضرورت.

3) تهیه و تولید برخی مواد پروتئینی و… و فرستادن آنها به سایر نواحی بدن.

4) تنظیم ذخایر چربی

5) سوخت و ساز داروهای مصرفی

6) دفع مواد سمی و اضافی حاصل از سوخت و ساز بدن.

7) تسهیل هضم مواد غذایی با تولید و ترشح صفرا

8) تولید عوامل انعقادی خون.

9) حفظ تعادل هورمونی

10) مقاومت در برابر عفونت ها.

11) ذخیره آهن.

12) شرکت در خون سازی قبل از تولد.

13) ذخیره سازی قندها، پروتئین ها و املاح معدنی.

کبد نقش مهمی در تبدیل مواد غذایی به مواد شیمیایی اصلی و ضروری برای ادامه ی حیات بر عهده دارد. در سیستم گردش خون، در ابتدا خونی که از معده و روده ها جمع آوری می شود از کبد گذشته و سپس به سایر نواحی بدن می رسد. کبد صفرا را می سازد. وجود این محلول زرد مایل به سبز و تلخ مزه برای هضم غذا ضروری است.

وظیفه صفرا در بدن

تولید صفرا از مهمترین اعمال کبد است. این ماده مخلوطی از آب، نمک های صفراوی، بیلی روبین، مقادیر اندکی از پروتئین ها و… بوده و به رنگ زرد مایل به سبز می باشد. صفرا پس از تولید در کبد وارد مجاری صفراوی شده و در کیسه ی صفرا ذخیره و تغلیظ می شود. روزانه حدود 700 میلی لیتر صفرا ترشح نموده و به هنگام ورود مواد غذایی به دوازدهه، کیسه ی صفرا منقبض شده و صفرا وارد دوازدهه می شود. ذرات چربی مواد غذایی در روده، با تأثیر صفرا بر روی آن به ذرات ریزتری تجزیه شده و قابل جذب می شوند.

تنظیم قند خون

مواد نشاسته ای (قندی) پس از جذب، به کبد وارد شده و به صورت گلیکوژن ذخیره می شود. این کار سبب جلوگیری از افزایش سریع قند خون به دنبال غذا خوردن می شود و هنگام نیاز به قند (در فواصل بین صرف غذا) با تجزیه ی گلیکوژن، قند مورد نیاز بدن فراهم می شود. هنگام ورزش و فعالیت بدنی به دلیل نیاز سریع به انرژی کافی باز همین گلیکوژن تجزیه شده و انرژی مورد نیاز را سریعاً فراهم می سازد.

تولید و سوخت و ساز پروتئین ها

پروتئین یکی از اجزای مهم مواد غذایی است که پس از جذب، تجزیه شده و مورد استفاده بدن قرار می گیرد. بدن برای بسیاری از اعمال مهم و پیچیده ی خود به انواعی از پروتئین ها نیاز دارد. آلبومین عمده ترین پروتئین در گردش خون است که وجود آن برای حفظ و توزیع مناسب مایعات و نقل و انتقال هورمون ها ضروری است. کبد نقش اساسی در تولید بسیاری از عوامل انعقادی را بر عهده دارد. تولید این عوامل انعقادی اکثراً در کبد و با کمک ویتامین K صورت می گیرد. عدم توانایی کبد در ساخت این عوامل موجب خونریزی در بیماران می شود.

سم زدایی از بدن با کبد

کبد نقش عمده ای در دفع مواد سمی و زاید حاصل از سوخت و ساز بدن دارد. آمونیاک عمده ترین فرآورده ی سمی است که توسط آن خنثی می شود. آمونیاک حاصل از فعالیت باکتری های دستگاه گوارش توسط کبد برداشت شده و از راه کلیه ها به صورت اوره دفع می شود. کبد قادر به خنثی سازی بسیاری از سموم دیگر و داروهای مصرفی می باشد. در صورت اختلال در نقش کبد در بدن، این مواد سمی و حتی داروها در بدن تجمع یافته و علائم مسمومیت در فرد بروز می نماید. از طرفی دیگر کبد به عنوان یک نوع صافی یا فیلتر محافظ عمل می کند و میکروب های جذب شده از روده ها را از بین می برد. کبد با ذخیره سازی مواد معدنی مختلف ویتامین ها در تأمین آنها نقش مهمی را بر عهده دارد.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب “ وظایف کبد ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه وظایف کبد در بدن مطالعه فرمایید.

منبع: کتاب ناقل هپاتیت