اسپاسم منتشر مري يک اختلال حرکتي مري است که در آن انقباض هاي ناهماهنگ و هم زمان مري هم به صورت خود به خود و هم در هنگام بلع روي مي دهد. اين اختلال حرکتي مري غالباً با درد متناوب قفسه سينه همراه است. اسپاسم مری اختلال نادری است که با انقباض غیرعادی عضلات در مری مشخص می‌شود. مری عضو عضلانی باریکی است که دهان را به معده متصل می‌کند و غذا و نوشیدنی پس از بلعیده شدن از آن عبور می‌کنند. پس از این که غذا جویده و بلعیده شد، توده غذا به سمت پایین و به طرف مری می‌رود. در صورتی که مری عملکرد مناسبی داشته باشد، حرکات موجی لوله گوارش اتفاق می‌افتد. با این حال، افراد مبتلا به اسپاسم دیستال مری در عوض حرکات موجی، انقباض همزمان را در بخش‌های طولانی مری تجربه می‌کنند. این حرکات غیرعادی، ناهماهنگ یا شدیدا قوی هستند و مانع از حرکت نرمال غذا و مایعات درون مری می‌شوند.
اختلالات حرکتى اوليه در مرى با عملکرد عضلانى غيرطبيعى در مرى که غالباً با درد متناوب قفسهٔ سينه همراه است مشخص مى‌شوند. اگرچه اين اختلالات بخشى از يک طيف هستند، به‌طور کلى مى‌توان آنها را به‌صورت زير تقسيم‌بندى کرد: آشالازي ؛ مرى فندق‌شکن، سندرومى با امواج پردامنهٔ پريستالتيک که در نيمى از بيماران مبتلا به اختلالات حرکتى ديده مى‌شود اسپاسم منتشر مري که مشخصهٔ آن انقباضات غير پريستالتيک است و پرفشارى اسفنکتر تحتانى مري که شيوع کمترى دارد. در حدود ۳۵% از مبتلايان به اختلالات حرکتى اوليه در مانومتري مشخصات بيش از يکى از اين ضايعات يافت مى‌شود. علت گرفتگی مری مشخص نيست هرچند که استرس مى‌تواند يافته‌هاى مانومترى مشابهى در افراد سالم ايجاد کند. ايسکمى مرى نيز از جمله علل فرضى است. تا يک‌سوم از بيمارانى که مرى فندق‌شکن دارند دچار ريفلاکس غيرطبيعى معده به مرى هستند و به خوبى به درمان طبى پاسخ مى‌دهند.
انواع اسپاسم مري
اسپاسم مري ممکن است به 2 شکل رخ مي دهد:
• اسپاسم منتشر مري:
افراد مبتلا به اسپاسم منتشر مري دچار انقباضات متناوب عضلات مري که اغلب با برگشت مواد غذايي و مايعات همراه است هستند.
• مري فندق شکن:
افراد مبتلا به فندق شکن انقباضات دردناک و قوي در عضلات مري تجربه مي کنند. از دو نوع اسپاسم مري، در مري فندق شکن احتمال کمتري وجود دارد که برگشت غذا و مايعات صورت بگیرد. این نوع اسپاسم مری، بیماری است که در آن انقباض عضلانی به صورت هماهنگ صورت می‌گیرد اما به شدت قوی است و درد شدیدی را موجب می‌شود. تنگی مری زمانی رخ می‌دهد که مری به شکلی غیر عادی تنگ و باریک می‌شود. تنگی خوش خیم غیر سرطانی به دلیل تشکیل بافت فیبروز و ته نشینی کلاژن در واکنش به زخم مری یا التهاب مزمن مری ایجاد می‌شود.دو نوع تنگی مری وجود دارد:
- ساده: این نوع تنگی متقارن با قطر بیش از 12 میلی متر است
- پیچیده: این نوع تنگی نامتقارن است و قطر آن کمتر از 12 میلی متر می‌باشد.
افراد مبتلا به تنگی مری همچنین در بلعیدن غذاهای جامد و سفت به مشکل بر می خورند، اما عموما برای بلعیدن مایعات مشکلی ندارند.
علل اسپاسم مری
هنوز مشخص نيست چه چيزي باعث اسپاسم مري مي شود.مري سالم غذا را از طريق يک سري انقباض هماهنگ عضلاني به نام حرکت دودي به معده حرکت مي دهد. اسپاسم مري در اين روند با دشوار ساختن هماهنگ شدن عضلات ديواره پايين مري به منظور انتقال مواد غذايي به معده اختلال ايجاد مي کند. شایع‌ترین نوع تنگی مری تنگی گوارشی است که از بیماری رفلاکس معده و مری (GERD) ناشی می شود. این بیماری باعث ایجاد جای زخم و تنگ شدن قسمت پایین مری می‌شود. با این حال، تنگی دیستال مری ناشی از اسید معده با روش‌های درمانی موثرتری مثل مهار کننده پروتون پمپ کمتر شایع است.تنگی مری همچنین می‌تواند ناشی از پرتودرمانی سرطان سر، گردن و سینه باشد. جراحی مخصوص درمان سرطان مری یا بیماری مری بارت نیز باعث تنگی مری می‌شود. از علت‌های دیگر تنگی مری می‌توان به اتساع وریدهای مری یا بلعیدن مواد شیمایی یا اشیای مضر اشاره کرد. یک بیماری آلرژیک به نام ازوفاژیت ائوزینوفیلیک با تنگی مری در ارتباط است.
مکانيسم اسپاسم منتشر مري:
پاتوفيزيولوژي آن مشخص است ولي هايپرتروفي جدار مري و دژنراسيون الياف واگ در جداره مري در اين بيماران ديده مي شود. يعني سلول هاي عصبي جدار مري به صورت ناقص ديده ميشود.علت آسيب نسبي اعصاب مري در بيشتر موارد مشخص نيست(اسپاسم منتشر مري اوليه با علت ناشناخته)همچنين عواملي مانند افرايش سن، بيماري هاي روماتيسمي، ريفلاکس مري، ديابت قندي، انسداد مري، پرتودرماني قفسه سينه،داروهاي گوارشي(هيوسين) و … ممکن است موجب بروز انقباض هاي همزمان مري شود.
نشانه های اسپاسم مری
علائم و نشانه هاي اسپاسم مري عبارتند از:
• درد فشار ی در قفسه سينه ، که اغلب شديد است، جايي که شما ممکن است آن را با درد قلبي (آنژين) اشتباه بگيريد.
• اشکال در بلع(ديسفاژي)
• اين احساس که يک شي در گلو گير(بغض در گلو) کرده است.
• بازگشت مواد غذايي و مايعات به مري(ترش کردن)
شايع‌ترين علامت، درد متناوب قفسهٔ سينه است که از ناراحتى خفيف تا درد اسپاسموديک شديدى که به درد بيمارى شريان کرونر شباهت دارد تغيير مى‌کند. اکثر بيماران از ديسفاژى شکايت دارند ولى کاهش وزن ناشايع است.
• بررسى‌هاى تصويربردارى
ازوفاگوگرام در ۶۰% از بيماران غيرطبيعى است. در فلوئوروسکوپي، اسپاسم‌هاى منطقه‌اي، نواحى تنگي، و پريستالسيس ناهماهنگ و نامنظم به‌صورت ‘مرى مارپيچ’ يا ‘فنري’ ديده مى‌شود. غالباً يک فتق هياتال کوچک نيز ديده مى‌شود؛ ديورتيکول اپى‌فرنيک شيوع کمترى دارد.
• مانومترى
مانومترى کليد تشخيصى اين اختلالات است. در بيماران مبتلا به اسپاسم منتشر مري، عمل بلع به‌جاى ايجاد امواج پريستالتيک طبيعي، انقباضات غير پريستالتيک(همزمان) و تکرارى ايجاد مى‌کند. بعضى از بيماران، همچنين، امواج غير پريستالتيک بسيار قوى دارند.(۱۴۰ تا ۲۰۰ ميلى‌متر جيوه). در حدود ۳۰% از بيماران، اسفنکتر تحتانى مرى در پاسخ به بلع منبسط نمى‌شود. در مرى فندق‌شکن پريستالسيس با دامنهٔ بالا(حدود ۲۰۰ ميلى‌متر جيوه) اختلال اصلى است. اگرچه فشار بالا است، جمع شدن اسفنکتر با بلع طبيعى است.
در مانومتري، انقباضات ناهماهنگ و غير دودي با دامنه طبيعي يا بالا ديده مي شود. در بيماران مبتلا به اسپاسم منتشر مري،عمل بلع به جاي ايجاد امواج:
1. پريستالتيک طبيعي،انقباضات غير پريستالتيک(همزمان)و تکراري ايجاد مي کند،بعضي از بيماران امواج غير پريستالتيک بسيار قوي دارند.در مري پريستالتيک با دامنه بالا اختلال اصلي است.ولي انبساط اسفنگتر با بلع طبيعي است.اغلب در 3/2 ديستال مري است ولي مي تواند تمامي مري را درگير کند.
2. راديوگرافي: نماي راديوگرافي اسپاسم منتشر مري به صورت درب چوب پنبه بازکن است.
نکته: آندوسکوپي مري اين بيماري کاملاً طبيعي است.
نکته: درفلوئورسکوپي،اسپاسم هاي منطقه اي،نواحي تنگي و پريستاليتسم ناهماهنگ و نامنظم به صورت مري مارپيچ(يا نماي درب چوپ پنبه بازکن)ديده مي شود.ممکن است فتق هياتال کوچک ديده شود.
عوارض اسپاسم مری
فتق هياتال و ديورتيکول اپى‌فرنيک ممکن است از عوارض ثانويهٔ انقباضات شديد و ناهماهنگ مرى باشند. ممکن است رگورژيتاسيون و آسپيراسيون رخ دهد که احتمالاً منجر به عفونت‌هاى مکرر و پنومونى مى‌شود. با اين وجود، به‌طور کلى اين بيمارى خفيف است و عوارض جدى به دنبال ندارد.
عوامل خطراسپاسم مری
عواملي که باعث افزايش خطر ابتلا به اسپاسم مري اند عبارتند از:
• زن بودن
• خوردن و آشاميدن غذاها يا مايعات سرد يا گرم
• سوزش معده
• بيماري ريفلاکس معده(GERD)
• اضطراب
هنگامي که بايد به پزشک مراجعه کنيد:
اگر شما علائم و نشانه هايي که شما را در مورد اين بيماري نگران مي کند داريد به دکتر خود مراجعه کنيد اسپاسم مري مي تواند باعث فشار و درد قفسه سينه شود- نشانه اي است که همچنين مي تواند توسط يک حمله قلبي ايجاد شود.اگر شما تجربه درد و فشار قفسه سينه داريد و مطمئن نيستيد که چه چيزي باعث بروز علائم بيماري شده اند، نياز به مراقبت هاي پزشکي داريد.
اصول تشخیص اسپاسم مری
– دیسفاژی، درد زیر جناغ
– عصبى بودن، علائم متناوب
– شواهد دال بر انقباضات با دامنهٔ بالا در فلوئوروسکوپی، سینه رادیوگرافى و مانومتری
۱. دیسفاژی گهگیر:(به صورت اینترمیتنت است) که علامت اصلی بیماران است که معمولاً دیسفاژی تومورال متفاوت است و اغلب نسبت به جامدات و مایعات می باشد. این حالت همراه یا بدون درد قفسه سینه است.
۲. درد قفسه سینه(chest pain):
که معمولاً در هنگام استراحت رخ می دهد ولی ممکن است همزمان با بلع یا در شرایط فشار عاطفی و روحی اتفاق می افتد. درد در ناحیه پشت استخوان جناغ احساس می شود و ممکن است به پشت، دو طرف قفسه سینه، بازوها یا کناره های فک انتشار یابد.
۳. گاهی درد قفسه سینه همراه با دیسفاژی اتفاق می افتد که در حین خوردن وعده ی غذایی احساس می شود.
اسپاسم منتشر مری بر خلاف بیماری آشالازی، بیماری تنه مری می باشد.
نکته: کاهش وزن در بیماران دچار اسپاسم منتشر مری ناشایع است.
تشخیص افتراقى اسپاسم مری
علائم ناشى از این اختلالات حرکتى باید از علائم ناشى از بیمارى قلبی، توده‌هاى مدیاستن، تومورهاى خوش‌خیم و بدخیم مرى و اسکلرودرمى افتراق داده شوند.
پزشک شما ممکن است تشخیص اسپاسم مری با این روش ها را لازم بداند:
- اشعه X- از مری: در طی یک آزمایش به نام بلع باریم یا esophagram، مایع غلیظی حاوی باریم به شما داده می شود که به طور موقت آستر مری را می پوشاند پس از آن می توان بر روی تصاویر اشعه X آن را دید.
- تست ارزیابی عضلات: مربوط به بلع در آزمایش مانومتری مری، پزشک یک لوله نازک را از طریق بینی یا دهان به داخل مری می فرستد تا اثر عضلات مری را در فرایند بلع بررسی کند.
- آزمون بصری: که اجازه می دهد تا پزشک داخل مری را ببیند در طول اندوسکوپی فوقانی، لوله توخالی و نازک، مجهز به یک دوربین از طریق دهان و گلو داخل می رود تا به طور مستقیم مری مشاهده گردد.
- آندوسکوپی: پزشک به آرامی یک اندوسکوپ (لوله بزرگی با دوربینی کوچک در انتها) در گلوی شما قرار می‌دهد تا مشکلات شکل مری شما را بررسی کند. پزشک همچنین ضخامت مری شما را بررسی می‌کند. نمونه‌های بافت مری برای آزمایش بافت برداری و به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
- تصویر برداری از اشعه ایکس با بلعیدن باریوم: برای تصویر برداری از معده و مری یک مایع رقیق به نام باریوم می‌نوشید تا معده و مری در تصویر اشعه ایکس بهتر نمایش داده شوند. قبل و بعد از انجام تصویر برداری از توصیه‌های مراقبتی که پزشک به شما می دهد، پیروی کنید.
درمان اسپاسم مری
درمان این اختلال دشوار است. زیرا دارو درمانی با نیترات ها و مسدود کننده های کانال کلسیم، اغلب تأثیر اندک دارند. ممکن است بیمار به یک رژیم غذایی سبک که دچار درد شدید و دیسفاژی هستند به درمان پاسخ ندهند. با حفظ اسفنگتر تحتانی می توان از بروز ازوفاژیت که مهمترین عارضه بعد از عمل جراحی است، جلوگیری کرد.
گشاد کردن مری با بالون و ایجاد برش روی عضلات نیز فقط در تعداد اندکی از بیماران مؤثر است.
در بسیارى از بیماران اطمینان دادن و درمان علامتى کفایت مى‌کند. هیدرالازین، نیترات‌هاى طولانى اثر و داروهاى آنتى‌کولینرژیک ممکن است تا حدودى علائم را برطرف کنند. ممکن است بیمار به یک رژیم غذائى سبک که در پنج یا شش وعدهٔ کوچک طى روز مصرف مى‌شود نیاز داشته باشد، به‌خصوص در صورتى‌که دیسفاژى مهمترین علامت باشد. بوژیناژ با دیلاتورهاى هم‌وزن جیوه در اسپاسم منتشر یا مرى فندق‌شکن، کارآئى ندارد. بیمارانى که دچار درد شدید و دیسفاژى هستند و به درمان پاسخ نمى‌دهند.
باید از اسفنکتر گاستروازوفاژیال تا قوس آئورت و یا تا هر نقطه‌اى که در مانومترى قبل از عمل افزایش فشار نشان داده شده است، میوتومى انجام شود. این عمل را مى‌توان با توراکوسکوپى یا توراکوتومى انجام داد. توراکوسکوپى براى بیمار بسیار راحت‌تر است و نتایج حاصل از آن نیز عالى است. روش توراکوتومى باز باید در بیمارانى انجام شود که امکان جراحى با توراکوستومى(مثلاً، به‌‌دلیل توراکوتومى قبلی) براى آنها وجود ندارد. با حفظ اسفنکتر تحتانى مرى مى‌توان از بروز اوزفاژیت، که مهمترین عارضهٔ بعد از عمل است جلوگیرى کرد. عمل جراحى در ۹۰% از موارد موفقیت‌آمیز است. در صورتى‌که بعد از جراحى درد مداوم و دیسفاژى برطرف نشود. مى‌توان بیمار را تحت عمل ازوفاگکتومى کامل(برداشتن کامل مری) و ازوفاگوگاستروستومى گردنى قرار داد.
درمان اسپاسم مری که گاه گاهی رخ می دهد
برای اسپاسم مری که گاه گاهی رخ می دهد، درمان ممکن است لازم نباشد اما اگر اسپاسم مری با توانایی خوردن یا نوشیدن تداخل داشته باشد، درمان ضروری و در دسترس است.
اگر اسپاسم مری را فقط گاه به گاه دارید، ممکن است به درمان نیاز نداشته باشید. اگر چه درد قفسه سینه همراه با اسپاسم مری می تواند هشدار دهنده باشد، این علامت ممکن است در چند دقیقه از بین برود.
• درمان اسپاسم مری که با خوردن و نوشیدن تداخل می کند.
اگر اسپاسم مری خوردن یا نوشیدن را برای شما دشوار ساخته، پزشک شما ممکن است درمان را توصیه کند این گزینه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• مدیریت برخی شرایط اساسی، شرایطی از قبیل سوزش سردل یا بیماری ریفلاکس معده ممکن است باعث اسپاسم شود و درمان این شرایط ممکن است احتمال بروز علائم اسپاسم مری را کاهش دهد. درمان اختلالات زمینه ای، روانی مانند اضطراب یا افسردگی نیز ممکن است به تسکین اسپاسم مری کمک کند.
• داروهایی برای آرامش عضلات بلع؛ پزشک ممکن است داروهایی برای کمک به شل شدن عضلات و کاهش شدت انقباضات توصیه کند. داروهای شل کننده عضلات ممکن است شامل داروهای نیترات، ایزوسورباید(Isordil)، نیفدیپین(Procardia)، دیلتیازم(Cardizem، Tiazac،. دیگران) و یا dicyclomine (Bentyl) باشند.
• داروهای ضد افسردگی که درد را کنترل می کنند ؛ ممکن است پزشک شما داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مانند آمی تریپتیلین، ایمی پرامین (توصیه نماید) و ترازودون، برای کاهش درد تجویز کند.
• جراحی در موارد نادر، جراحی ممکن است یک گزینه دیگر درمانی کمک کننده باشد. یکی از گزینه های جراحی یک روش برای ایجاد انقباضات مری ضعیف شده توسط برش برخی از عضلات که در آن اسپاسم رخ می دهد(myotomy) است.
دارو
داروهای مورد استفاده برای اسپاسم مری عبارتند از:
- داروهای مسکن: این داروها باعث رفع یا کاهش درد ناشی از اسپاسم می‌شود.
- داروهای شل کننده عضلات: این داروها به شل شدن عضلات مری شما کمک کند تا راحت‌تر بتوانیدعمل بلع را انجام دهید. این داروها همچنین باعث کاهش درد و نارسایی بلع می‌شوند.
- مهار کننده‌های پروتون پمپ: این داروها به کاهش اسید معده و جلوگیری از سوز سر دل کمک می‌کنند.
- زریق بوتاکس: این دارو به مری تزریق می‌شود تا عضلات مری شل شوند. پزشک برای هدایت کردن تزریق از یک لوله اسکوپ استفاده می‌کند.
- تغییر رژیم غذایی: پزشک به شما توصیه می‌کند تا برای راحت کردن عمل بلع غذاها و نوشیدنی‌های مشخصی را بخورید.
- فرا یا گشاد کردن کردن مری: در این روش درمانی، ابزاری داخل مری شما قرار داده می‌شود تا نواحی تنگ مری شما را با دقت باز و فراخ کند. این روش درمانی را باید بیش از یک جلسه انجام دهید.
- جراحی: جراحی گاهی اوقات برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرند که مشکل آنها عضله پایین مری را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
اهداف رژیم درمانی
۱-جلوگیری از انسداد گلو و مسیر تنفسی به وسیله‌ی غذاها و نوشیدنی‌ها
۲-معرفی غذاهایی که تقویت کننده‌ی سیستم بلع هستند.
۳-حفظ وزن مطلوب بدن و جلوگیری از کاهش وزن
۴-غلظت و نوع رژیم بسته به تحمل هر فرد دارد، باید خود فرد در تنظیم برنامه‌ی غذایی‌اش حضور داشته باشد.
۵-در شرایط پیشرفت اختلال، تشویق بیمار به استقلال در غذا خوردن.
توصیه‌های تغذیه‌ای و رژیم غذایی
*در گروه چربی‌ها کره، مارگارین، خامه ترش، پنیر خامه‌ای، مایونز و سس سفید با دقت در غلظت آنها پیشنهاد می‌شود.
*در مورد میوه‌ها، آب میوه‌ها بدون دانه و یا ته‌مانده‌ی میوه مصرف شود.
*گوشت‌های نرم و پوره شده و جوان مصرف شود. گوشت‌های پیر، سفت و رشته‌ای هستند و در بلع این افراد، ایجاد مشکل می‌کنند. ماهی و مرغ در تکه‌های ریز و نرم استفاده شود و تخم مرغ حتماً پخته و مخلوط با یک ماده‌ی نرم مانند ماست یا سُس داده شود تا از خشکی آن و ایجاد انسداد جلوگیری شود.
*با انتخاب دقیق غذاها از نظر غلظت و نرمی(غذاهای پوره شده به جای مایعات غلیظ) از ورود غذا به مسیر تنفسی، پیشگیری نمایید. می‌توان با عسل، پودر شیرخشک، سیب زمینی پخته و رنده شده و یا پودر مغزها، غلظت غذاها را افزایش داد.
*فراموش نکنید غذاهایی مانند ژله و ژلاتین در دمای بدن به حالت مایع درآمده و ممکن است ایجاد مشکل کند.
*برنامه غذایی با گذشت زمان به سمت غذاهای نرم پیش رود.
*از نوشیدنی‌های بسیار داغ، قهوه، چای غلیظ، آب‌میوه‌های ترش، غذاهای خشک مانند کراکرها، ماهی‌های استخوانی، مواد چسبنده مانند موز، کره بادام زمینی و غذاهای ادویه دار خودداری کنید.
*در صورت عدم مصرف غلات کامل، میوه‌ها و سبزی‌ها، رژیم غذایی را از لحاظ کمبود فیبر و ویتامین‌ها از جمله ویتامین ث کنترل کنید.
*به برخی مواد غذایی مانند ذرت بوداده، غلات سبوس دار، مغز(به مقدار زیاد)، پنیر محلی، میوه‌ی با پوست، کرفس، آناناس و سایر میوه‌هایی که فیبر سفت‌تری دارند و هم‌زمانی بعضی غذاها با هم مانند گوشت و غذاهای خشک مانند نان‌های ساندویچی، چیپس با هم و یا با موادی که باعث چسبندگی می‌شوند مانند کره بادام زمینی، موز، سیب زمینی پوره شده باید بسیار دقت شود؛ چرا که به راحتی باعث برگشت غذا و ورود مواد به ریه(آسپیراسیون) می‌شوند.
*برای افرادی که حس دهانی آنها بسیار کم شده، از غذاهای سردتر استفاده کنید.
*فراموش نکنید که هیچ داروی گیاهی را بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.
*و بدانیم که با رژیم غذایی یا مکمل اختلال بلع درمان نمی‌شود بلکه بدین وسیله از تحلیل بیشتر فرد جلوگیری می‌شود.
اسپاسم مری، انقباض دردناک عضلات است که مری را تحت تاثیر قرار می دهد. مری شما یک لوله دراز تو خالی است که از حلق به معده شما می رود.
اسپاسم مری می تواند مانند: درد شدید و ناگهانی قفسه سینه که به شما اجازه می دهد که بعد از چند دقیقه آن را حس کنید. اسپاسم مری معمولا به ندرت رخ می دهد اما برای برخی از افراد، اسپاسم مری مکرر و شدید است. انقباض عضلانی ممکن است از عبور مواد غذایی و مایعات به درستی از طریق مری جلوگیری کند. اسپاسم مری می تواند به مشکلات مزمن بلع و درد منجر شود.
بیماری اسپاسم مری رایج نمی باشد. پزشک برای درمان آن به بررسی علائم شما می پردازد و سپس یکی از روش های یاد شده در مقاله را برای شما تجویز می کند. درد قفسه سینه ناشی از اسپاسم مری بسیار به درد قلب شبیه است، از اینرو ممکن است بیماران این دو را با یکدیگر اشتباه بگیرند.
سوالات متداول
چگونه از اسپاسم مری پیشگیری کنیم؟
- تلاش کنید وزنتان را کاهش دهید: چاقی منجر به فتق هیاتال و رفلاکس می‌شود که به نوبه خود تعداد دفعات اسپاسم مری را افزایش می‌دهد. از پزشک معالجتان بخواهید که برنامه‌ای با رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم را برای لاغر شدنتان تهیه کنند.
- بعد از غذا خوردن دراز نکشید: دریچه بین مری و معده در بیماران مبتلا به رفلاکس اسید به خوبی عمل نمی‌کند، در نتیجه محتویات معده می‌تواند رو به بالا به سمت مری بر‌گردد. دراز کشیدن بعد از صرف غذا این مشکل را تشدید می‌کند و باعث سوزش سر دل در آخر شب می‌شود. سعی کنید شامتان را زود میل کنید تا معده فرصت داشته باشد که قبل از خوابیدن تخلیه شود.
- سرتان را هنگام خواب بالا بگذارید: دراز کشیدن رفلاکس اسید را تشدید می‌کند. اگر مشکل رفلاکس دارید، هنگام خوابیدن چند بالش زیر سرتان بگذارید تا سر و قفسه سینه‌تان بالاتر قرار بگیرد. اسید معده نیز مانند آب سربالا نمی‌رود.
- داروی ضداسید مصرف کنید: اسید معده را قبل از برگشت به معده با داروهای ضداسید خنثی کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر نشانه‌ها و علائمی دارید که نگرانتان می‌کند، به پزشک مراجعه کنید. اسپاسم مری با احساس دردی فشار دهنده در قفسه سینه همراه است ـ این احساس درد و فشار می‌تواند ناشی از حمله قلبی نیز باشد. اگر دچار چنین علامتی شدید و از علت بروز آن مطمئن نبودید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
با ایجاد چه تغییراتی در سبک زندگی می‌توان اسپاسم مری را درمان کرد؟
برای این که تعداد دفعات اسپاسم مری را کاهش دهید یا این مشکل را کاملاً از بین ببرید، توصیه‌های زیر را رعایت کنید:
- اجتناب از محرک‌ها: غذاها و نوشیدنی‌هایی را که به نظرتان می‌آید، باعث اسپاسم مری می‌شود، شناسایی و از آنها پرهیز کنید.
- تنظیم دمای غذا و نوشیدنی: غذاها و نوشیدنی‌های بسیار داغ یا یخ را بلافاصله میل نکنید، کمی صبر کنید تا دمای آنها به حد متعادل برسد.
- کنترل استرس: اسپاسم مری در بیماران دچار استرس شایع‌تر یا شدیدتر است. بیشتر بخوابید، از تکنیک‌های آرام‌سازی استفاده کنید و از مصرف کافئین پرهیز کنید تا بتوانید استرس را کنترل کنید.
- قرص نعناع: روغن نعناع یک شل کننده عضلانی است و به رفع اسپاسم‌های عضلانی کمک می‌کند. می‌توانید قرص نعناع را زیر زبان بگذارید.
آیا جراحی برای درمان اسپاسم مری مفید است؟
اگر مصرف دارو، تغییر سبک زندگی و درمان‌های خانگی برای کاهش اسپاسم مری یا رفع مشکل کافی نباشد، جراحی میوتومی توصیه می‌شود. جراح عضلات انتهای تحتانی مری را می‌برد تا انقباضات مری ضعیف‌تر شود. هنوز مطالعات بلندمدتی در زمینۀ جراحی میوتومی انجام نشده است.
میوتومی آندوسکوپی دهانی (POEM) درمانی کم‌تهاجمی برای اسپاسم مری است. جراح آندوسکوپ را وارد دهان می‌کند، در گلو پایین می‌برد و برشی را داخل لایه پوشش دهنده داخل مری ایجاد می‌کند. سپس جراح عضله انتهای تحتانی مری را می‌برد. جراحی POEM نیز مانند میوتومی معمولاً فقط زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی موثر نبوده باشد.
جراحی میوتومی آندوسکوپی دهانی به چه آمادگی‌هایی نیاز دارد؟
قبل از تصمیم‌گیری برای انجام عمل میوتومی آندوسکوپی دهانی باید ارزیابی دقیق و کاملی شامل آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی و تست تحرک مری انجام شود تا پزشک حرکت غذا را در دستگاه گوارش بررسی کند و اختلال‌های گوارشی را تشخیص بدهد.
اگر نتایج آزمایش‌ها نشان بدهد که مشکلی برای انجام عمل POEM وجود ندارد، از بیماران خواسته می‌شود که توصیه‌های زیر را رعایت کنند تا برای عمل آماده شوند:
- رژیم غذایی مایع را از دو روز قبل از عمل رعایت کنید.
- از 12 ساعت قبل از عمل ناشتا باشید و هیچ چیزی نخورید تا هیچ گونه مواد غذایی در مری وجود نداشته باشد.
غالباً دارو به شکل شربت برای کاهش میکروارگانیسم‌هایی که به دلیل آشالازی در مری رشد کرده‌اند، تجویز می‌شود.
چه افرادی شرایط انجام جراحی را ندارند؟
تمام بیماران نمی‌توانند متقاضی عمل جراحی باشند. بیمارانی که مشکلات زیر را تجربه کرده‌اند، شرایط انجام جراحی را ندارند:
- عدم تحمل بیهوشی عمومی
- پرفشاری ورید باب: بالا رفتن فشار خون در سیستمی از عروق خونی موسوم به سیستم وریدی باب
- واریس مری: ایجاد سیاهرگ‌های بزرگ و غیرعادی در بخش تحتانی مری
- سابقه انجام دادن جراحی مری
- لزوم مصرف داروهای رقیق کننده خون