خصوصیات زخم معده و اثنی عشر

در این مقاله میخواهیم شما را با بعضی خصوصیات زخم معده و اثنی عشر آشنا کنیم. با ما همراه باشید:

آقایان 3 برابر خانم ها مبتلا به زخم اثنی عشر و 2 برابر خانم ها مبتلا به زخم معده می شوند. خانم ها اکثراً در دوران یائسگی یا بعد از آن به زخم معده و اثنی عشر مبتلا می شوند. اوج بروز زخم اثنی عشر، حدود 50 تا 60 سالگی و اوج بروز زخم معده 60 تا 70 سالگی است. اکثراً درد زخم اثنی عشر دوره ای یا فصلی است یعنی به مدت چند هفته، هر روز وجود دارد و چند ماه خودبه خود بر طرف می شود و دوباره عود می کند.

• فهرست مطالب

  نقش گروه خونی

در گروه خونی O، زخم معده اثنی عشر و در گروه A، زخم معده بیشتر دیده می شود.

• نقش غذا ها

هیچ غذایی باعث بروز زخم معده و اثنی عشر نمی شود و اینکه اغلب مردم خوردن مواد ترش یا تند را عامل ایجاد زخم معده و اثنی عشر می دانند، اعتقاد غلطی است و همان گونه که ذکر شد نقش غذاهای پرادویه و عدم تغذیه ی صحیح و به موقع در ایجاد زخم های پپتیک ناچیز است. پرهیز از خوردن غذاهای چرب و پرحجم، شکلات، قهوه، نوشابه های گازدار، سوسیس، کالباس، انواع ساندویچ و خمیر نان، فلفل و انواع سس ها به جلوگیری از سوء هاضمه کمک می کند. پرخوری و خوردن غذا در وعده های مکرر (بیش از 3 وعده) موجب ترشح بیشتر اسید معده می شود. افراد مبتلا به زخم معده و اثنی عشر می توانند هر غذا یا میوه ای را بخورند ولی اگر با خوردن غذا یا میوه ی خاصی دچار ناراحتی می شوند بهتر است آن را مصرف نکنند. خوردن حبوبات، میوه های خام و سبزی نیز نه تنها بی ضرر، بلکه برای دستگاه گوارش مفید است. در صورت عدم تحمل میوه، بیمار می تواند از کمپوت یا آب میوه استفاده کند.

تمام افراد آلوده به اچ.پیلوری دچار زخم معده و اثنی عشر نمی شوند. فقط حدود 1 نفر از هر 6 فرد آلوده به اچ.پیلوری مبتلا به این مشکلات گوارشی می شود.

غذاهای مفید برای زخم معده و اثنی عشر

از غذاهای مفید برای دستگاه گوارش و زخم معده و اثنی عشر عبارتند از:

عسل، ضدنفخ وشیرین بیان، نعناع و بابونه ضداسپاسم دستگاه گوارش هستند. گروهی موز را یکی از مؤثرترین میوه ها برای تسکین و رفع درد زخم معده و اثنی عشر دانسته اند و عنوان نموده اند که این میوه به دلیل داشتن بعضی ترکیبات ناشناخته اسید بییش از حد معده را خنثی می کند و با ایجاد پوشش محافظ بر روی لایه ی مخاطی معده تحریک ایجاد شده به وسیله ی اسیدمعده را کاهش می دهد.

خوردن دو عدد موز همراه با یک لیوان شیر، 3 یا 4 بار در روز توصیه شده است. همچنین اسید سیتریک و املاح معدنی موجود در لیموترش را در تسکین زخم های پپتیک و سوءهاضمه مؤثر دانسته اند. خوردن آب کلم پیچ یا کلم قرمز پخته شده نیز برای زخم معده و اثنی عشر مؤثر ذکر شده است.

دستور تهیه آب کلم پخته به شرح زیر است: 250 گرم کلم در 500 میلی لیتر (نیم لیتر) آب به اندازه ای جوشانده می شود تا حجم آن به یک دوم برسد. سپس این آب پس از سرد شدن، 2 بار در روز خورده می شود. آب کلم خام را هم می توان گرفت و مخلوط با آب هویج (هر کدام به اندازه ی 125 میلی لیتر) خورد. مصرف آب هویج به تنهایی یا مخلوط با آب اسفناج، یا عصاره ی چغندر (لبو) و خیار، به میزان 300 میلی لیتر آب هویج، 200 میلی لیتر عصاره ی اسفناج، یا 300 میلی لیتر آب هویج، 100 میلی لیتر عصاره ی چغندر و 100 میلی لیتر عصاره ی خیار (در مجموع، 500 میلی لیتر) نیز برای بهود زخم معده و اثنی عشر توصیه شده است. از دیگر موارد توصیه شده شیر فرآوری شده با مغز بادام پوست کنده است و برخی از محققان آن را در بهبود زخم پپتیک بسیار مؤثر دانسته اند. این ترکیب به اسید اضافی معده متصل می شود. شیر، خامه، کره، میوه ها، سبزیجات تازه خام و پخته شده، غذاهای طبیعی و مکمل های ویتامینی طبیعی، بهترین رژیم غذایی افراد مبتلا به زخم معده و اثنی عشر را تشکیل می دهند.

غذاهای مضر

بعضی غذاها باعث ناراحتی در افراد مبتلا به سوء هاضمه یا زخم معده و اثنی عشر می شوند. به طور کلی نمی توان چند غذا یا میوه ی خاص را عامل بروز ناراحتی در خصوصیات زخم معده و اثنی عشر این افراد دانست و ممکن است یک یا چند ماده ی غذایی که در یک فرد باعث بروز ناراحتی می شود، ناراحتی چندانی در فرد دیگر ایجاد ننماید ولی به طور کلی غذاهای تند و ادویه دار، شورها و ترشی ها، کافئین (مثلاً کافئین موجود در قهوه، چای، نوشابه های گازدار)، میوه های ایجاد کننده ی نفخ (مثل هندوانه، گیلاس، گوجه سبز، هلو، زیتون)، غذاهای خیلی سرد یا خیلی گرم بیشتر موجب ناراحتی زخم معده و اثنی عشر می شوند. فلفل سیاه یا سبز به مقدار کم از طریق افزایش تولید مخاط موجب افزایش محافظت از معده می شود ولی در صورت استفاده از مقادیر زیاد باعث تخریب مخاط مزبور می شود. همچنین بهتر است در صورت عدم تحمل موادی مانند آجیل، مرکبات و سیر از آنها استفاده نشود.

منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده- سوءهاضمه، زخم معده و اثنی عشر