علت بزرگی طحال

اسپلنومگالی به بزرگی طحال (Splenomegaly) اشاره دارد. این بیماری ممکن است با لمس خفیف در زیر حاشیه دنده ای چپ آشکار شود. طحال به عنوان بزرگترین غده لنفی بدن عمل می کند.

اقدام فوری

اگر بیمار تاریخچه ای از ضربه به شکم یا قفسه سینه دارد، شکم را لمس نکنید. زیرا ممکن است خونریزی داخلی را تشدید کند. درد ربع فوقانی چپ شکم و علائم شوک را بررسی کنید. اگر شما این علائم را کشف کردید به پارگی طحال مشکوک شوید. یک راه داخل سیاهرگی برای جایگزینی فوری مایع و خون فراهم کنید. اکسیژن تجویز کنید. به منظور ارزیابی برون ده ادراری برای بیمار لوله ادراری قرار داده و قلب را زیر نظر بگیرید. بیمار را برای جراحی احتمالی آماده کنید.

تشخیص

بررسی تاریخچه: درباره خستگی، سرماخوردگی مکرر، گلوی زخمی یا سایر عفونتها، کبودی، درد ربع فوقانی چپ شکم، پری شکمی و سیری زودرس سؤال کنید.

معاینه جسمی: شکم را به طور کامل بررسی کنید. پوست بیمار مشکوک به بزرگی طحال را از لحاظ رنگ پریدگی و خون مردگی معاینه کنید. زیر بغل، کشاله ران و گردن را از نظر بزرگی غدد لنفاوی لمس کنید.

علل

1- سیروز: بزرگی متوسط تا شدید طحال همراه با سیروز پیشرفته رخ می دهد. یافته های دیررس شامل: زردی، بزرگی کبد، ادم پا، استفراغ خونی و آسیت می باشد. همچنین علائم آنسفالوپاتی کبدی ممکن است رخ دهد مثل: انقباض طولانی و متناوب عضلات، بوی بد تنفس، تکلم بریده بریده و کاهش سطح هوشیاری که ممکن است به سمت اغماء پیشرفت کند. سایر یافته ها شامل: زردی، خارش، افزایش احتمالی خونریزی، بی نظمی های قاعدگی یا تحلیل بیضه، بزرگی پستان و درد شکمی در ربع فوقانی راست شکم می باشد.

2- اندوکاردیت عفونی (تحت حاد): طحال بزرگ است اما حساس نمی باشد. سوفل جدید یا صدای غیر طبیعی قلبی عروقی در حضور تب علامت اصلی است. سایر یافته ها شامل: بی اشتهایی، رنگ پریدگی، ضعف، تب، تعریق شبانه، خستگی، افزایش تعداد ضربان قلب، کاهش وزن، درد مفاصل، وجود خون در ادرار، گره های اوسلر و ضایعات ژانوی می باشد.

3- التهاب کبد: بزرگی طحال ممکن است رخ دهد. یافته های اختصاصی شامل: ادرار تیره، مدفوع بی رنگ، بی اشتهایی، ناخوشی، خارش، بزرگی کبد، استفراغ، زردی و خستگی است.

4- هیستوپلاسموز: بزرگی طحال و کبد رخ می دهد. سایر یافته ها شامل: بزرگی غدد لنفاوی، زردی، تب، بی اشتهایی و علائم و نشانه های کم خونی است.

5- سرطان خون: بزرگی متوسط تا شدید طحال علامت اولیه است. یافته ها مربوط به لوسمی گرانولوسیتیک مزمن شامل: بزرگی کبد، بزرگی غدد لنفاوی، خستگی، ناخوشی، رنگ پریدگی، تب، تورم لثه، افزایش احتمال خونریزی، کاهش وزن، بی اشتهایی و درد شکم، استخوان و مفاصل وجود دارد. لوسمی حاد ممکن است تنگی نفس، افزایش تعداد ضربان قلب و تپش قلب را ایجاد کند.

6- لنفوما: بزرگی متوسط تا شدید طحال یک علامت دیررس است. سایر یافته های دیررس شامل: بزرگی کبد، بزرگی بدون درد غدد لنفاوی، تعریق شبانه، تب، خستگی، کاهش وزن، ناخوشی و التهاب پوستی (درماتیت فلسی) همراه با خارش می باشد.

7- پرکاری طحال (اولیه): بزرگی طحال با کم خونی، کاهش نوتروفیل ها و پلاکت های خون همراه است. درد شکمی در طرف چپ ممکن است رخ دهد. کم خونی با ضعف، خستگی، ناخوشی و رنگ پریدگی همراه است. کاهش شدید نوتروفیل های خون با عفونت های مکرر همراه است. کاهش پلاکت های خون با کبودی آسان یا خود به خودی و خونریزی گسترده همراه است.

8- منونوکلئوز عفونی: بزرگی طحال یک علامت شایع است که در طول دومین و سومین هفته بیماری خیلی مشخص است. سه علامت اصلی عبارت است از: گلوی زخمی، بزرگی بدون درد غدد لنفاوی گردن و نوسانات درجه حرارت که در عصر به بیشترین میزان خود می رسد. بزرگی کبد، زردی و بثورات ماکولوپاپولر ممکن است ایجاد شود.

9- سرطان بدخیم لوزالمعده: اگر تومور، سیاهرگ طحالی را تحت فشار قرار دهد، بزرگی متوسط تا شدید طحال ممکن است رخ دهد. سایر یافته های اختصاصی شامل: درد شکمی یا درد پشت، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، کاهش وزن، خونریزی از دستگاه گوارش، زردی، خارش، ضایعات پوستی، بی ثباتی عاطفی، ضعف و خستگی می باشد.

10- پلی سایتمی ورا: بزرگی طحال موجب سیری زودرس، پری شکم و درد ربع فوقانی چپ شکم یا درد جنبی قفسه سینه می شود. همچنین احساس ذهنی بی حسی و سوزن سوزن شدن انگشتان دست و پا، آسیب ذهنی، وزوز گوش، تاری دید یا دو بینی، اختلال میدان بینایی، افزایش فشار خون، خارش، ناراحتی اپیگاستر، کاهش وزن، بزرگی کبد، افزایش احتمال خونریزی و لنگیدن متناوب سایر علائم و نشانه ها می باشد. سایر یافته ها شامل: سردرد، تنگی نفس، غش، سرگیجه، ضعف و خستگی و قرمز مایل به ارغوانی بودن غشای مخاطی دهان می باشد.

11- پارگی طحال: بزرگی طحال ممکن است ناشی از خونریزی با حجم زیاد باشد. سایر یافته ها شامل: درد ربع فوقانی چپ شکم، سفتی و سختی شکم، علامت کِهر و علائم شوک می باشد.

درمان بزرگی طحال

مراقبت های پرستاری

بیمار را برای انجام آموزش های تشخیصی آماده کنید. روش هایی برای درمان اختلالات زمینه ای فراهم کنید.

نکاتی راجع به کودکان: بزرگی طحال در کودکان مبتلا به کم خونی همولیتیک مادرزادی، بیماری گوچر یا بیماری سلول داسی شکل ایجاد می شود. آبسه طحال شایع ترین علت بزرگی طحال در بچه ها با کاهش عملکرد سیستم ایمنی می باشد.

آموزش به بیمار

به بیمار درباره راه های جلوگیری از ابتلا به عفونت آموزش دهید. درباره مصرف منظم داروها به بیمار آموزش دهید.