ورم روده :بهترین درمان درد و بیماری التهابی روده با دارو و جراحی

ورم روده عبارتی است که برای یک مجموعه از بیماری‌هایی که باعث بروز التهاب و تورم، قرمزی و گاهی اوقات درد در دستگاه گوارش می‌شوند به کار برده می‌شود. شایع ترین نوع ورم روده کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است که علائم و نشانه‌های مشابهی از قبیل اسهال و درد شکمی و تب را به وجود می‌آورد. ورم روده به اشکال خاصی زنان را درگیر می‌‌کند و علائم آن در دوران پریود بدتر می‌شوند و باعث بروز مشکل برای باردار شدن خواهد شد.

 انواع مختلف بیماری‌های التهابی روده شامل چه مواردی است؟

---

شایع ترین بیماری‌های التهابی روده کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است. این بیماری‌ها شبیه هم هستند اما بر نقاط مختلفی از دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند.

• بیماری کولیت اولسراتیو بر روده بزرگ و رکتوم تاثیر می‌گذارد. این بیماری باعث بروز تورم و زخم‌های باز کوچک روی سطح دیواره روده بزرگ یا رکتوم می‌شود. زخم‌های ایجاد شده می‌‌توانند باعث خونریزی و عفونت شوند. در این بیماری در روده بزرگ و رکتوم آسیب‌های ممتد به جای آسیب دیدگی‌های منقطع به وجود می‌‌آید.
• بیماری کرون می‌تواند هر نقطه از دستگاه گوارش را از ناحیه دهان تا مقعد درگیر کند. التهاب حاصل از بیماری کرون اغلب در نقاط مختلف دستگاه گوارش از قبیل معده یا روده به وجود می‌آید. در این بیماری بافت‌های کنار نواحی ملتهب سالم هستند و برخی از نقاط آن آسیب دیده است.

 علل بروز ورم روده چیست؟

---

محققان به طور صحیح نمی‌دانند که علت اصلی بیماری ورم روده چیست. این احتمال وجود دارد که سیستم ایمنی بدن باعث بروز بیماری التهابی روده شود. معمولا سیستم ایمنی از بدن در برابر عفونت‌های حاصل از باکتری یا ویروس محافظت می‌کند. پس از آنکه عفونت از بین رفت آن قسمت از سیستم ایمنی به حالت خاموش در می‌آید تا دوباره در صورت لزوم فعال شود. اما در افرادی که دچار ورم روده هستند ممکن است سیستم ایمنی بدن به یک باکتری معمولی در دستگاه گوارش بیش از حد واکنش نشان دهد. به محض آن که سیستم ایمنی بدن فعال شد در زمانی که باید خاموش شود غیر فعال نخواهد شد. این امر با گذر زمان باعث بروز التهاب می‌‌شود و به دستگاه گوارش آسیب می‌رساند. اگرچه محققان نمی‌‌دانند علت بروز ورم روده چیست تحقیقات نشان داده که ریسک بیماری بروز بیماری ورم روده در زنانی که از داروهای آنتی بیوتیک، قرص ضد بارداری یا داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب از قبیل آسپرین یا ایبوپروفن استفاده می‌کنند بیشتر است. استرس باعث بروز بیماری ورم روده نمی‌‌شود اما می‌‌تواند باعث بدتر شدن علائم و نشانه‌های آن شود.

 علائم و نشانه‌های بیماری التهاب روده چیست؟

---

علائم و نشانه‌های بیماری التهاب روده شبیه بیماری کولیت اولسراتیو و کرون است و برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• اسهال معمولاً در بیماری کرون به صورت اسهال آبکی و در بیماری کولیت اولسراتیو به صورت اسهال خونی دیده می‌شود.
• درد شدید یا مزمن در ناحیه شکم
• از دست دادن اشتها که باعث کاهش وزن می‌شود.
• احساس خستگی
• تب
• خونریزی از مقعد
• درد مفصل
• مشکلات پوستی از قبیل راش

علائم و نشانه‌های این اختلال می‌تواند از متوسط تا شدید متغیر باشد. گاهی اوقات ممکن است علایم و نشانه‌های شما از چند ماه تا حتی چند سال بهبود پیدا کند و دوباره شعله ور شود.

 بیماری التهابی روده چگونه زنان را درگیر می‌کند؟

---

بیماری ورم روده به اشکال خاصی زنان را درگیر می‌‌کند و می‌‌تواند باعث بروز موارد زیر شود:

• در زنانی که دچار ورم روده هستند احتمال آن که دچار علائم و نشانه‌های پیش از قاعدگی از قبیل سردرد و درد حاصل از پریود شوند وجود دارد. اسهال، درد شکمی و سایر علائم و نشانه‌های ورم روده می‌تواند قبل و در دوران پریود بدتر شود. شما باید همه علائم و نشانه‌هایی که دارید را ثبت کنید تا بتوانید با پزشک خود در خصوص نحوه کنترل آن‌ها صحبت کنید.
• ریسک بروز کم خونی ناشی از فقر آهن در زنانی که دچار ورم روده هستند در مقایسه با زنانی که این اختلال در آن وجود ندارد بیشتر است. اگر شما دچار بیماری روده هستید بدن نمی‌تواند به خوبی به جذب آهن بپردازد و ریسک بروز خونریزی در دستگاه گوارش افزایش خواهد یافت.
• در هنگام شعله ور شدن علائم و نشانه‌های بیماری ورم روده شما برای باردار شدن دچار مشکل خواهید شد.

 بیماری ورم روده چگونه تشخیص داده می‌شود؟

---

اگر احساس می‌کنید که دچار بیماری ورم روده هستید با پزشک خود حتما صحبت کنید. پزشک از شما سوالاتی را درباره علائم و نشانه‌هایی که دارید می‌پرسد و به انجام برخی آزمایشات برای تایید یا رد این بیماری خواهد پرداخت تا بداند اگر شما بیماری ورم روده دارید این اختلال از چه نوعی است. برخی از آزمایش‌هایی که برای تشخیص بیماری ورم روده مورد استفاده قرار می‌گیرد به شرح زیر می‌باشد:

• پزشک نمونه خون شما را به آزمایشگاه می‌فرستد تا نمونه به لحاظ وجود التهاب و سایر علائم و نشانه‌های بیماری ورم روده یا کم خونی مورد ارزیابی قرار بگیرد.
• از نمونه مدفوع برای بررسی وجود خون و سایر علائم و نشانه‌های مربوط به بیماری ورم روده استفاده می‌شود.
• کولونوسکوپی یا سیمودیوسکوپی روشی است که در آن پزشکی یک لوله نازک و بلند که در ابتدای آن کردن لامپ و دوربین قرار دارد را وارد مقعد شما خواهد کرد و برای این کار مقعد شما بی حس می‌شود. سپس تصاویری که به صفحه مانیتور ارسال می‌شود را مشاهده خواهد کرد.
• برای انجام اندوسکوپی پزشک تحت بیحسی خفیف اندوسکوپ که یک لوله انعطاف پذیر است و در ابتدای آن یک عدد دوربین قرار دارد را از طریق مری و معده وارد روده کوچک خواهد کرد تا داخل آن را ارزیابی کند.
• در یک روش پزشک به شما یک مایع خوراکی که حاوی یک رنگ مخصوص است را می‌دهد و باید آن را بخورید سپس به انجام عکس برداری توسط اشعه ایکس خواهد پرداخت. هنگامی ‌که این ماده رنگی از معده وارد روده می‌شود متخصص رادیولوژی اقدام به تهیه تصاویر خواهد کرد تا بداند مشکل شما چیست. گاهی اوقات این روش پس از انجام اندوسکوپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش انجام می‌شود.
• در سی تی اسکن نیز به کمک اشعه ایکس تصاویری از زوایای مختلف بدن تهیه می‌شود و پزشک از اشعه ایکس برای بررسی علائم و نشانه‌های التهاب استفاده خواهد کرد.
• سی تی اتروگرافی از یک نوع خاص از اشعه ایکس برای بررسی مشکلات دستگاه گوارش استفاده می‌کند. ام آر اتروگرافی یک روش دیگر برای ارزیابی دستگاه گوارش است اما از پرتوهای اشعه ایکس استفاده نمی‌‌کند.
• کپسول اندوسکوپ یک نوع دوربین کوچک شبیه قرص است که شما باید آن را بخورید. سپس این دوربین وارد دستگاه گوارش می‌شود و به عکس برداری از روده کوچک می‌‌پردازد و تصاویر ویدیویی را به مانیتور ارسال می‌کند تا پزشک بتواند آن را مشاهده نماید.

 از چه روش‌هایی برای درمان بیماری ورم روده استفاده می‌شود؟

---

از داروهای مختلفی برای درمان بیماری ورم روده استفاده می‌شود تا التهاب آن کاسته شود، علایم و نشانه‌های آن بهبود پیدا کند، و از شعله ور شدن بیماری در آینده جلوگیری کند. پزشک داروهای زیر را برای شما تجویز خواهد کرد:

• داروهایی که برای کنترل التهاب تجویز می‌شوند از قبیل آمینوسالیسیلات از شعله ور شدن بیماری جلوگیری می‌کنند. اکثر افرادی که دچار کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط هستند و افرادی که دچار بیماری کرون هستند معمولاً با مصرف آمینوسالیسیلات درمان می‌شوند. در درمان بیولوژیک به مسدود کردن ترکیباتی پرداخته می‌‌شود که باعث التهاب بدن می‌شوند. مصرف داروهای آنتی بیوتیک می‌تواند در افرادی که دچار عفونت یا رشد بیش از حد باکتری‌ها هستند مفید باشد.
• برخی از داروهای مخصوص بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن از قبیل کورتیکواستروئیدها که داروهای قوی با اثرگذاری سریع می‌باشند و می‌تواند به درمان شعله ور شدگی بیماری و رود بپردازند. معمولاً این دارو باید به مدت کوتاهی مصرف شود زیرا در صورتی که این دارو به مدت طولانی مصرف گردد می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی حاد از قبیل کاهش حجم استخوان شود.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن باید تا شش ماه مصرف شوند اما برخلاف کورتیکواستروئیدها می‌توان به مدت طولانی از آنها استفاده کرد تا از شعله ور شدن بیماری جلوگیری گردد.

پزشک روش‌های درمانی مختلف را برای شما امتحان می‌کند تا در نهایت متوجه شود کدام روش برای شما بهتر است.

 آیا برای بیماری کرون به انجام عمل جراحی نیاز داریم؟

---

شاید. بیش از نیمی از افرادی که دچار بیماری کرون هستند طی مدت ۲۰ سال از زمانی که بیماری آنها تشخیص داده می‌شود به انجام عمل جراحی نیاز خواهند داشت. عمل جراحی باعث تسکین علایم و نشانه‌های بیماری می‌‌شود اما نمی‌تواند باعث درمان آن شود. از روش‌های جراحی زیر برای بهبود علائم بیماری کرون استفاده می‌شود:

• در یک روش جراحی پزشک بخش آسیب دیده روده کوچک یا روده بزرگ را خارج می‌‌کند و در انتهای سالم آنها را به هم متصل خواهد کرد.
• در یک روش دیگر پزشک به خارج کردن روده بزرگ از قبیل رکتوم می‌‌پردازد. پس از انجام این روش بدن نمی‌تواند به خودی خود به دفع مواد زائد جامد بپردازد. در این روش پزشکی یک سوراخ کوچک را روی دیواره شکم به وجود می‌‌آورد سپس انتهای روده کوچک را از آن سوراخ خارج می‌کند تا مواد زائد بتوانند از بدن خارج شوند. یک عدد کیسه روی بخش باز شکم قرار داده می‌‌شود تا مواد زائد وارد آن شوند. ممکن است لازم باشد که در طول روز چندین مرتبه به تخلیه آن بپردازید.
• برخی از بیماران در اطراف مقعد خود دچار آبسه یا ترشح چرک می‌شوند که در این روش انجام عمل جراحی برای تخلیه آن ضروری است و پزشک به کمک یک سیم کوچک چرک را از این ناحیه جمع آوری خواهد کرد.

 آیا برای درمان کولیت اولسراتیو به عمل جراحی نیاز داریم؟

---

شاید، از هر سه نفری که دچار کولیت اولسراتیو هستند در برخی موارد یک نفر به انجام عمل جراحی برای درمان این اختلال نیاز خواهد داشت. در این عمل جراحی پزشک اقدام به خارج کردن روده بزرگ و رکتوم می‌‌کند تا به درمان کولیت اولسراتیو بپردازد. پس از آنکه رکتوم و روده بزرگ برداشته شدند دیگر بدن نمی‌تواند به خودی خود به دفع مواد زائد بپردازد که در این شرایط پزشک به انجام دو نوع روش جراحی می‌‌پردازد تا مواد زائد از بدن خارج شود:

• در یک روش پزشک به خارج کردن روده بزرگ از قبیل رکتوم می‌‌پردازد. پس از انجام این روش بدن نمی‌تواند به خودی خود به دفع مواد زائد جامد بپردازد. در این روش پزشکی یک سوراخ کوچک را روی دیواره شکم به وجود می‌‌آورد سپس انتهای روده کوچک را از آن سوراخ خارج می‌کند تا مواد زائد بتوانند از بدن خارج شوند. یک عدد کیسه روی بخش باز شکم قرار داده می‌‌شود تا مواد زائد وارد آن شوند. ممکن است لازم باشد که در طول روز چندین مرتبه به تخلیه آن بپردازید.
• پزشک انتهای روده کوچک را به داخل مقعد وصل می‌کند و یک کیسه داخلی را به وجود می‌آورد تا مواد زائد درون کیس جمع شوند و مثل همیشه از مقعد خارج شوند.

روشی که پزشک برای انجام این کار مورد استفاده قرار می‌‌دهد به علائم و نشانه‌های شما و شدت بروز آنها، سن شما و میزان اثر گذاری بیماری بر کیفیت زندگی شما از قبیل نوع فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید بستگی دارد.

 روش‌های خانگی برای تسکین علائم و نشانه‌های بیماری ورم روده چیست؟

---

شما می‌توانید در خصوص روش‌های خانگی برای تسکین علائم و نشانه‌های بیماری ورم روده با پزشک خود صحبت کنید. برخی از مراحلی که می‌توانید در منزل انجام دهید به شرح زیر می‌باشد:

• استرس باعث بروز ورم روده نمی‌شود اما می‌تواند به عنوان یک شاخص منجر به بدتر شدن علائم و نشانه‌های شما شود. برخی از تحقیقات نشان داده است که هیپنوتراپی و روان درمانی و مواردی از این قبیل می‌تواند در کاهش استرس مفید باشند.
• باید به فکر اصلاح تغذیه خود باشید. تعدادی از زنان می‌گویند محدود کردن مصرف برخی از مواد غذایی خاص باعث بهبود علائم و نشانه‌های آن‌ها شده است.
• در صورتی که بدن شما نتواند به علت بیماری التهابی روده همه مواد غذایی مورد نیاز خود را به دست بیاورد پزشک مصرف مکمل ویتامین را برای شما تجویز خواهد کرد.  ممکن است شما به مصرف ویتامین b۱۲ ، فولیک اسید و ویتامین دی، کلسیم و آهن نیاز داشته باشید.
• تحقیقات نشان داده است که مصرف پروبیوتیک، که به باکتری‌های زنده گفته می‌شود و به طور طبیعی در بدن وجود دارند، می‌‌تواند به افراد مبتلا به بیماری ورم روده کمک کند. پروبیوتیک در غذاهایی از قبیل ماست وجود دارد که روی برچسب آن عبارت پروبیوتیک ثبت شده است. شما می‌توانید در فروشگاه‌های مختلف به خرید پروبیوتیک به عنوان یک مکمل بپردازید. ویتامین‌ها و انواع مکمل توسط سازمان غذا و دارو به عنوان یک دارو در نظر گرفته نمی‌‌شود. شما باید با پزشک خود در خصوص نوع مکملی که مصرف می‌کنید از قبیل پروبیوتیک صحبت کنید.

 آیا بیماری ورم روده باعث بروز سایر مشکلات مربوط به سلامت می‌شود؟

---

پاسخ این سوال مثبت است و بیماری ورم روده باعث بروز مشکلات مربوط به سلامت خواهد شد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• کم خونی ناشی از کمبود آهن اختلالی است که زمانی به وجود می‌‌آید که سطح گلبول‌های سالم خون که وظیفه انتقال اکسیژن را به همه نقاط بدن بر عهده دارند پایین ‌تر از سطح مجاز باشد. این اختلال به علت خونریزی از طریق دستگاه گوارش رخ می‌دهد.
• اسهال و درد تیر کشنده باعث می‌شود که خوردن مواد غذایی برای شما دشوار باشد و بدن نتواند مواد مغذی مورد نیاز خود را تامین کند. در این حالت ممکن است شما به لوله تغذیه یا سرم وریدی برای دریافت مایعات و مواد مغذی مورد نیاز خود احتیاج داشته باشید.
• مگاکولون توکسیک زمانی رخ می‌دهد که روده بزرگ به سرعت متورم شود و نتواند فعالیت خود را انجام دهد. مگاکولون توکسیک یک اختلال جدی است و می‌تواند باعث بروز درد شدید و حتی مرگ شود.
• بیماری کرون می‌تواند ریسک بروز سرطان کولون را افزایش دهد. با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند.
• بیماری کرون باعث می‌شود که حجم استخوان‌های شما کاسته شود و شما دچار پوکی استخوان شوید. مصرف داروهایی که برای درمان کولیت اولسراتیو به کار می‌رود می‌تواند باعث پوکی استخوان شود.
• بیماری ورم روده می‌تواند باعث بروز مشکلات کبد، سنگ کیسه صفرا و التهاب پانکراس شود.
• سنگ کلیه به تعدادی سنگ کوچک و دردناک گفته می‌شود که گاهی اوقات از اگزالات که یک نوع نمک است به وجود می‌آیند. سنگ کلیه در افراد مبتلا به بیماری کرون بسیار شایع است.
• برخی از مشکلاتی که در این قسمت به آنها اشاره کردیم با درمان ورم روده بهتر می‌شوند اما برخی از آنها باید به صورت مجزا از بیماری ورم روده درمان شوند.

 چگونه بیماری ورم روده بر روی بارداری تاثیر می‌گذارد؟

---

بیماری ورم روده می‌تواند شانس باروری شما و علائم و نشانه‌هایی که در دوران بارداری به وجود می‌آیند تاثیر بگذارد. زنان باردار مبتلا به ورم روده بیشتر در معرض بارداری پرخطر قرار دارند.

• در دورانی که بیماری شما شعله ‌ور می‌‌شود و علائم و نشانه‌های شما دوباره عود می‌کنند برای باردار شدن دچار مشکل خواهید شد. اگر شما دچار بیماری ورم روده هستید با پزشک خود در خصوص ریسک بروز مشکلات مرتبط با این بیماری مشورت کنید. اگر در دوران بارداری دچار شعله و شدگی ملایم نشانه‌های خود شدید ریسک زایمان زودرس در شما افزایش خواهد یافت و ممکن است وزن نوزاد شما کم باشد یا در مقایسه با زنانی که دچار بیماری ورم روده نیستند مجبور به سزارین شوید. ممکن است پزشک نوع و دوز داروهایی که مصرف می‌کنید را تغییر دهد. برخی از داروها از قبیل متوتروکسات و تالیدومید باعث نقص مادرزادی و سایر مشکلات می‌شوند به همین دلیل نباید در دوران شیردهی یا بارداری مصرف شوند. اگر قصد باردار شدن را دارید با پزشک خود در خصوص داروهایی که مصرف می‌کنید صحبت نمایید.
• برخی از زنان می‌‌گویند که در دوران بارداری علائم و نشانه‌های آن‌ها بهتر می‌شود ولی برخی دیگر از بدتر شدن علائم و نشانه‌های خود شکایت دارند. زنانی که دچار بیماری ورم روده هستند و حدود چند ماه تا چند سال است که علائم آنها بهبود پیدا کرده است این احتمال وجود دارد که در دوران بارداری نیز هیچ گونه علامتی نداشته باشند.

 آیا امکان درمان بیماری ورم روده در دوران بارداری یا شیردهی وجود دارد؟

---

پاسخ این سوال مثبت است اما پزشک نوع و دوز دارویی که مصرف می‌‌کنید را تغییر خواهد داد. گاهی اوقات برخی از داروها از قبیل متوتروکسات و تالیدومید باعث بروز نقایص مادر زادی و سایر مشکلات مربوط به سلامت می‌شوند و نباید در دوران بارداری یا شیردهی مصرف شود. باید قبل از بارداری با پزشک زنان و زایمان و متخصص گوارش خود در خصوص داروهایی که باید در طول دوران بارداری و بعد از آن مصرف کنید مشورت نمایید. داروهایی که پزشک برای شما تجویز کرده است را طبق دستور مصرف کنید. به خاطر داشته باشید که اگر داروهای خود را مصرف نکنید علائم و نشانه‌های شما عود می‌کند و این امر باعث می‌شود کنترل کردن آنها دشوار باشد.