اتساع یا ورم شکم به دلیل بالا رفتن فشار داخل شکم روی میدهد. ورم شکم زمانی اتفاق می افتد که مایع و گاز نتواند آزادانه از دستگاه گوارش عبور کند. این ورم ممکن است خفیف یا شدید، موضعی یا منتشر و تدریجی یا ناگهانی باشد. هم چنین ورم شکم ممکن است نشان دهنده خونریزی حاد، تجمع مایع در حفره صفاق یا وجود هوا به دلیل پارگی یک عضو داخل شکمی باشد.
تشخیص
-
بررسی علائم بیماری های مرتبط با اتساع و ورم شکم
به سرعت علائم کاهش حجم خون، تنگی نفس یا درد حاد شکمی را بررسی کنید. درباره تصادفات اخیر از بیمار سؤال کنید و بدن بیمار را از لحاظ وجود علائم ضربه و خونریزی داخل صفاق مانند علامت کولن (خونمردگی اطراف ناف) و علامت تورنر (خونمردگی در پهلوها) مشاهده کنید. هر چهار ربع شکم را سمع کنید و به افزایش، کاهش یا فقدان صداهای روده ای توجه کنید. شکم بیمار را به آرامی جهت بررسی سفتی و سختی لمس کنید. در صورتی که سفتی و سختی به همراه صداهای روده ای غیر طبیعی وجود داشت و بیمار از درد شاکی بود، اقدامات را فوری شروع کنید. بیمار را در وضعیت خوابیده به پشت قرار دهید. اکسیژن تجویز کرده و یک راه داخل سیاهرگی برای جایگزینی مایعات آماده کنید. یک لوله بینی- معدی برای کاهش ورم شکم و اتساع حاد مجرای گوارشی قرار داده و بیمار را برای درمان عمل جراحی آماده نگه دارید.
-
علائم مرتبط با ورم شکم
در مورد زمان شروع و مدت ورم شکم سؤال کنید. افزایش موضعی دور شکم ممکن است باعث احساس سنگینی، پُری یا درد در لمس شود. اتساع منتشر شکم ممکن است باعث نفخ، تپش قلب، تنگی نفس موقع قرار گرفتن در وضعیت دراز کشیده یا در زمان تنفس عمیق شود.
سایر علائم و نشانه ها ممکن است شامل درد شکمی، تب، تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، تغییر در عادات دفع روده ای و کاهش یا افزایش وزن باشد. تاریخچه ی پزشکی بیمار را ثبت کنید و به اختلالات گوارشی و صفراوی، یبوست مزمن، جراحی شکم و تصادفات اخیر توجه داشته باشید.
-
معاینه بیمار به علت ورم شکم
بیمار را در وضعیت خوابیده به پشت قرار داده و شکم را از لحاظ وجود تقارن یا عدم تقارن مشاهده کنید. پوست شکم را از لحاظ کشیدگی و براق بودن و همین طور پهلوها را از لحاظ برآمدگی بازرسی کنید. این علائم نشانه وجود آسیت است. شکم را از لحاظ وجود فتق نافی بازرسی کنید. شکم را از لحاظ فتق کشاله ران یا فتق رانی و برش های جراحی بازرسی کنید. شکم را از لحاظ وجود صدای روده ای، صداهای مالشی و برویی سمع کنید. شکم را دق و لمس کنید. بیمار ار جهت معاینه لگنی یا تناسلی آماده کنید. دور شکم را به منظور مقایسه تغییرات ایجاد شده نسبت به میزان پایه اندازه گیری کنید.
منبع: کتاب علائم و نشانه های اختلالات دستگاه گوارش
