سرطان کبد
دکتر سید امیر منصور رضادوست

سرطان کبد علت، علائم و درمان با جراحی باز و لاپاراسکوپی

/0 دیدگاه /در /توسط

عمل برداشت تومور کبد، نوعی جراحی است که برای برداشتن ناحیه‌ای از کبد شما مورد استفاده قرار می‌گیرد. کبد عضوی از بدن شماست که در سمت راست بالای معده‌ی شما قرار دارد. این عضو حیاتی وظایف زیادی را بر عهده دارد، که پاکسازی مواد آلوده از خون نمونه‌ای از آن‌ها است. خون در کبد تجزیه می‌شود تا بدن بتواند از مواد مغذی آن بهتر استفاده کند. کبد همچنین به کنترل فرایند لخته شدن خون نیز کمک می‌کند. هر کبد دارای یک لوب راست و یک لوب چپ است و می‌توان آن را به هشت قسمت تقسیم‌بندی کرد. کبد تنها عضوی از بدن است که قادر است خود را تجدید کند.

عمل‌های جراحی کبد شامل برداشتن تومور یا هپاتکتومی جزئی (برداشتن بخشی از کبد) برای انواع سرطان‌های خوش‌خیم و بدخیم می‌شوند. ایشان همچنین جراحی لاپراسکوپی با حداقل تهاجم را نیز برای برخی از بیماران مبتلا به تومورهای کبد استفاده می‌کنند. در این روش پیشرفته‌ی جراحی، به جای یک برش بزرگ از چند برش کوچکتر استفاده می‌شود. معمولاً بیمارانی که جراحی لاپراسکوپی را انجام می‌دهند نسبت به کسانی که از جراحی‌های سنتی استفاده کرده‌اند، درد کمتر، زمان بستری در بیمارستان کوتاه‌تر و دوره‌ی بهبودی سریع‌تری دارند.

سرطان کبد چیست؟

سرطان اولیه‌ی کبد، نوعی تومور بدخیم است که کار خود را از کبد آغاز می‌کند. این نوع سرطان به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شود:

  • سرطان هپاتوسلولار (HCC) یا هپاتوما، شایع‌ترین نوع سرطان اولیه‌ی کبد است که در سلول‌های اصلی بافت کبد، هپاتوسیت، آغاز می‌شود.
  • کلانژیوکارسینومای یا سرطان مجرای صفراوی، که در سلول‌های پوشش‌دهنده‌ی مجاری صفراوی (که کبد را به روده و کیسه‌ی صفرا متصل می‌کنند) آغاز می‌شود.
  • آنژیوسارکوم، که از عروق خونی سرچشمه می‌گیرد. این نمونه‌ی نادر سرطان، اغلب در افراد بالاتر از ۷۰ سال مشاهده می‌شود.

سرطان کبد چیستسرطان ثانویه‌ی کبد که نسبت به سرطان اولیه آن بسیار شایع‌تر است. این سرطان از قسمت دیگری از بدن شروع می‌شود و به کبد گسترش می‌یابد. در صورتیکه شما نیز به سرطان ثانویه‌ی کبد مبتلا شده‌اید، مطالعه‌ی این اطلاعات همراه با اطلاعات مرتبط با سرطان اولیه کبد می‌تواند بسیار سودمند باشد.

واژه‌ی ثانویه، به سرطان‎‌هایی اطلاق می‌شود که پس از ایجاد سرطانی در یک مکان نخستین، آغاز می‌شوند، به عنوان مثال، سرطان ثانویه‌ی کبد پس از سرطان روده. در واقع منظور از سرطان ثانویه‌ی کبد، سرطانی است، که به کبد گسترش یافته است.

علل ایجاد کننده

علل ایجاد کننده

عفونت‌های طولانی مدت (مزمن) ناشی از ویروس‌های هپاتیت B و C می‌توانند به سرطان کبد منجر شوند. این مورد بزرگترین عامل شناخته شده‌ی سرطان اولیه‌ی کبد محسوب می‌شود.

عوامل دیگری که خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند عبارتند از:

  • زخم کبد
  • بیماری کبد چرب یا اختلالات ژنتیکی مانند هموکروماتوز یا کمبود آلفا-۱ آنتی‌تریپسین
  • دیابت نوع ۲
  • مصرف بالای الکل
  • چاقی
  • مصرف دخانیات
  • قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی
  • بیماری سیروز کبدی

در حال حاضر هیچ روشی برای غربالگری سرطان کبد وجود ندارد.

علائم

بیشتر علائم سرطان کبد با رشد و پیشرفت این سرطان بروز پیدا می‌کنند. با این حال برخی از این علائم عبارتند از:

  • ضعف و خستگی
  • درد در سمت راست بالای شکم
  • درد شدید و/ یا تورم شکم
  • از دست دادن اشتها و احساس بیماری
  • کاهش وزن
  • پوست و چشمان زرد
  • حرکات ضعیف روده
  • تب

تشخیص

آزمایشاتی که برای تشخیص سرطان اولیه یا ثانویه‌ی کبد انجام می‌شوند، عبارتند از:

  • آزمایش خون
  • سونوگرافی
  • سی‌تی اسکن
  • اسکن MRI
  • پت- سی‌تی (PET-CT) اسکن
  • بیوپسی و …

درمان

درمان‌های سرطان‌های اولیه و ثانویه‌ی کبد عبارتند از:

جراحی

جراحی کبد برای درمان سرطان کبد می‌تواند شامل برداشتن بخشی از کبد یا پیوند کبد، جایگزینی کل کبد با یک کبد اهدایی، باشد. انجام عمل جراحی برای تعداد کمی از افراد مبتلا به سرطان کبد مناسب است و این موضوع به اندازه، تعداد و موقعیت تومورهای سرطانی بستگی دارد.

برداشتن بخشی از کبد

جراحی برداشتن بخشی از کبد اصطلاحاً پارشیال هپاتکتومی نامیده می‌شود. پس از عمل، بخش باقی مانده‌ی کبد، در صورتی که آسیب ندیده باشد، قادر خواهد بود که خود را ترمیم کند و در طول چند ماه به اندازه‌ی طبیعی خود بازگردد. در صورتیکه تومورهایی در دو طرف کبد وجود داشته باشند، این عمل در دو مرحله انجام خواهد شد تا اجازه‌ی رشد مجدد کبد پس از اولین عمل به آن داده شود.

پیوند کبد

ممکن است برای بیمارانی که عمل برداشتن بخشی از کبد امکان‌پذیر نباشد، عمل پیوند کبد در نظر گرفته شود. مجموعه عواملی، از جمله سلامتی کلی بیمار، وجود دارند که قبل از انجام عمل پیوند کبد به افراد واجد شرایط، باید مورد توجه قرار گیرند. هر چند ممکن است انجام پیوند کبد امکان‌پذیر باشد، لیکن انتظار برای یافتن یک کبد اهدایی مناسب می‌تواند زمان زیادی را به خود صرف کند. در این مدت ممکن است از روش‌های دیگری برای کنترل سرطان استفاده شود.

پیوند کبد

سوزاندن (ابلیشن) تومور

عمل سوزاندن تومور اغلب برای درمان سرطان‌های اولیه‌ی کوچک کبد و به ندرت برای سرطان‌های ثانویه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در رایج‌ترین شیوه‌های انجام این عمل، از امواج رادیویی و مایکروویو برای سوزاندن و نابود سازی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این عمل از طریق وارد کردن سوزنی به پوست (ابلیشن از پوست) یا یک برش جراحی (ابلیشن با جراحی) انجام می‌شود.

درمان دارویی

بسته به نوع سرطان می‌توان از داروهای شیمیایی برای نابودی، خرد کردن و کاهش سرعت رشد تومورهای سرطانی استفاده کرد. درمان دارویی از روی قائده و از طریق قرص‌ها یا بصورت داخل وریدی (تزریقی) انجام می‌شود و تمام بدن را پوشش می‌دهد. این روش ممکن است در پی سایر روش‌های درمانی، مانند جراحی و سرما درمانی و برای رها شدن از سلول‌های سرطانی باقیمانده، انجام شود. این روش معمولاً برای درمان سرطان اولیه‌ی کبد مورد استفاده قرار نمی‌گیرد مگر در مواردی که سرطان به سایر اندام‌های بدن گسترش یافته باشد. درمان دارویی همچنین به عنوان درمانی تسکینی، برای کاهش رشد تومورهای سرطانی و کاهش درد نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

درمان بیولوژیک

مجموعه‌ای از روش‌های درمانی هستند که بر علیه سلول‌های سرطانی عمل می‌کنند و باعث توقف رشد و عملکرد آن‌ها شده  و یا به سیستم ایمنی بدن در نابودی آن‌ها کمک می‌کنند. این روش‌های درمانی برای هر دو نوع اولیه و ثانویه‌ی سرطان‌های کبد کاربرد دارند و می‌توانند توأمان با یا پس از سایر گزینه‌های درمانی سرطان مورد استفاده قرار گیرند.

پرتودرمانی داخلی انتخابی (SIRT)

این روش که با نام آمبولیزاسیون پرتوی نیز شناخته می‌شود، درمانی است که مستقیماً تومورهای سرطانی کبد را با تابش‌هایی پر قدرت هدف قرار می‌دهد. این تابش‌ها از مهره‌های کوچکی که داخل بدن قرار می‌گیرند، گسیل می‌شوند. این روش درمانی برای هر دو نوع اولیه و ثانویه‌ی سرطان‌های کبد، در مواقعی که امکان برداشتن تومورها از طریق جراحی وجود ندارد، قابل استفاده خواهد بود. این عمل برای تمام نواحی بدن قابل استفاده نیست، پس حتماً درباره‌ی قابلیت استفاده و هزینه‌های آن باید با پزشک مشورت شود.

قرار دادن استنت با استفاده از آندوسکوپی

در صورتیکه به دلیل سرطان کبد مجرای صفراوی مسدود شود، صفراهای تولیدی در کبد جمع خواهند شد. ممکن است برای تخلیه‌ی این صفرا از کبد و کاهش علائم آن، یک استنت (لوله‌ی نازک) درون کبد قرار داده شود.

درمان تسکینی

هرچند این درمان، اغلب توسط افراد مبتلا به سرطان‌های پیشرفته‌ی کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد، لیکن در هر مرحله از سرطان نیز قابل استفاده خواهد بود. این درمان با هدف بهبود وضعیت زندگی بیمار از طریق کاهش علائم سرطان انجام می‌شود و قادر به درمان این بیماری نیست. این روش شامل، تسکین درد و مدیریت علائم جسمی و روحی ناشی از سرطان می‌شود.

پیشگیری

 همانطور که قبلاً نیز گفته شد، عفونت‌های ویروسی هپاتیت B وC  بزرگترین عوامل شناخته‌ی شده‌ی ایجاد کننده‌ی سرطان اولیه‌ی کبد هستند. روش‌هایی برای جلوگیری از گسترش هپاتیت B و بروز سرطان اولیه‌ی کبد وجود دارند که شامل واکسیناسیون تمام افراد در معرض خطر این ویروس و نظارت بر سلامت افرادی که در حال حاضر به این ویروس آلوده شده‌اند، می‌شوند.


دکتر سید امیر منصور رضادوست

سرطان کبد:علائم و درمان

/0 دیدگاه /در , /توسط

معمولا وقتی مردم از سرطان کبد صحبت می‌کنند، منظور آن‌ها نوعی از سرطان است که در جای دیگری از بدن شروع شده است و سپس به کبد گسترش پیدا کرده است. به این وضعیت بیماری متاستاتیک یا متاستاز می‌گویند. کبد تا حدودی به خاطر جریان خون بالا و تولید موضعی  مولکول‌های تحریک کننده رشد یکی از شایع‌ترین مکان‌ها برای اتفاق افتادن بیماری مستاتیک است. تومورهایی که در کولون، پانکراس، معده، ریه، پستان یا جایی دیگر به وجود می‌آیند، می‌توانند تا کبد گسترش پیدا کنند و گاهی اوقات باعث درد کبد می‌شوند و به فعالیت کبد آسیب وارد می‌کنند. اغلب موارد سرطان کبد در واقع سرطان‌هایی هستند که در ارگان دیگری شروع  شده و به وجود آمده است.

گاهی اوقات، سرطان در سلول‌های خود کبد به وجود می‌آید. سرطان هپاتوسیت (سلول اصلی بافت کبد) سرطان اولیه کبد است که هپاتوما نامیده می‌شود. هپاتوما معمولا به عنوان یک یا چند تومور گرد در کبد رشد پیدا می‌کند و با گسترش یافتن به بافت نرمال هجوم می‌آورد و آن را نابود می‌کند. سرطان سلول‌های مجرای صفراوی کلانژیوکارسینوم نامیده می‌شود. سرطان کلانژیوکارسینون عموما در راستای مجرای صفراوی به صورت خطوط شبه انگشتی یا ورق رشد پیدا می‌کند و تشخیص آن در تصویرهای اشعه ایکس را دشوارتر می‌سازد.

علت

Untitled

یک تومور سرطانی از یک سلول غیرنرمال شروع می‌شود. علت سرطانی شدن یک سلول مشخص نیست. عقیده بر این است که چیزی باعث آسیب وارد شدن یا تغییر ژن‌های مشخص سلول می‌شود. این کار باعث می‌شود که سلول غیرنرمال شود و خارج از کنترل تکثیر شود و علت سرطان کبد می باشد. اغلب افرادی که به سرطان اولیه کبد دچار می‌شوند یک یا چند مورد از عوامل خطری که در ادامه ذکر می شود را دارند. عوامل خطر زیر باعث می‌شود که سلول‌های کبد بیشتر در معرض سرطانی شدن قرار بگیرند:

  • سیروز کبدی: این بیماری باعث می‌شود که روی کبد جای زخم ایجاد شود. این بیماری پیشرفت کندی دارد. در بریتانیا، علت‌های شایع سیروز مصرف بیش از حد مواد الکل و عفونت هپاتیت سی است. با این حال، سیروز علت‌های مختلفی دارد. اغلب افراد مبتلا به سیروز به سرطان کبد دچار نمی‌شود و تنها درصد کمی ازاین افراد به سرطان کبد مبتلا می‌شوند.
  • عفونت طولانی مدت ویروس هپاتیت بی یا هپاتیت سی: عموما بیست تا سی سال پس از اولین دفعه ای که به عفونت هپایتت بی یا هپاتیت سی مبتلا می‌شوید، سرطان کبد (سرطان اولیه کبد) می‌گیرید. شیوع عفونی شدن با این ویروس‌ها روز به روز در حال افزایش است. با این حال، این عفونت‌ها در سراسر دنیا و مخصوصا در آسیا و آفریقا بسیار شایع هستند. بسیاری از کودکان در این نواحی به عفونت ویروس هپاتیت بی دچار می‌شوند. به همین دلیل است که سرطان اولیه کبد در این نواحی دنیا بین کودکان شایع است (این سرطان بیست تا سی سال پس از ابتلا به عفونت  فرد به وجود می‌آید).
  • خوردن آفلاتوکسین: یک عامل خطر شناخته شده سمی است که آفلاتوکسین نام دارد که عمدتا در کشورهای در حال توسعه بعضی از غذاها مثل بادام زمینی را آلوده می‌کند.
  • التهاب روده: بعضی از بیماری‌ها که باعث التهاب پایدار روده می‌شود خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی (نوع غیرشایعی از سرطان اولیه کبد) مثل کولیت زخمی را افزایش می‌دهد.
  • استعمال دخانیات: شواهدی وجود دارد مبنی بر این که استعمال دخانیات خطر ابتلا به  سرطان کبد (سرطان اولیه کبد) را افزایش می‌دهد.
  • عفونت پاراستیک: این عفونت که عموما در کشورهای آفریقایی و اسیایی به وجود کمی آید، خطر ابتلا به سرطان مجرای صفراوی را افزایش می‌دهد.

علائم

در مرحله اولیه سرطان کبد هیچ علامتی وجود ندارد. با گسترش سرطان، اولین علایمی که به وجود می‌آیند عمومی و مبهم هستند، برای مثال، ناخوشی، تهوع، کم اشتهایی، کاهش وزن و خستگی. بسیاری از افرادی که به سرطان اولیه کبد مبتلا می‌شوند علائمی داشتند که مرتبط با بیماری سیروز کبدی است. در صورتی که پیش از این به سیروز مبتلا شده‌اید و وضعیت سلامتی شما به سرعت وخیم می‌شود، علت آن ممکن است ابتلا به سرطان کبد باشد. با گسترش بیشتر سرطان، علائم مشخص‌تری نیز ظاهر می‌شوند که از قرار زیر هستند:

  • درد: درد شکمی در بالای ناحیه کبد
  • یرقان: یرقان زرد شدن بدن است. وقتی قسمت‌های سفید رنگ چشم شما زرد شد متوجه این بیماری می‌شوید. این بیماری ناشی از تشکیل بیلی روبین شیمایی است که در کبد ساخته می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که سرطان، مجرای صفراوی شما را مسدود کند. صفرا و بیلی روبین نمی توانند از کبد خارج شوند.
  • خارش ( ناشی از یرقان)
  • ورم شکم: علت بروز این مشکل ناشی از خود سرطان کبد است. این بیماری همچنین می‌تواند ناشی از آب آوردگی شکم باشد که با اختلالات متعدد کبدی به وجود می‌آید.

تشخیص

LT_livercancer

غربالگری با استفاده از اولتراسوند و گاهی اوقات آزمایش خون آلفا پروتئین در فواصل 6 تا 12 ماهه برای افرادی که خطر ابتلا به سرطان کبد در بین آن‌ها زیاد است، توصیه می‌شود. این افراد شامل بیماران مبتلا به سیروزی است که به عفونت ویروس هپاتیت بی یا سی دچار شده‌اند. این کار باعث تشخیص سرطان در سطح اولیه می‌شود و احتمال درمان سرطان کبد موفقیت آمیز را افزایش می‌دهد.

در صورتی که احتمال داده شد که به سرطان کبد مبتلا شده‌اید، چندین آزمایش روی شما انجام می‌گیرد. این آزمایشات بنا به دلایل زیر انجام می‌گیرند:

  • تایید می‌کنند که شما سرطان کبد دارید. همچنین تایید می‌کنند که نوع سرطان شما سرطان اولیه کبد است یا سرطان ثانویه کبد (سرطانی که ابتدا در قسمتی دیگر از بدن بوده که پیش تر در مقاله ذکر شد).
  • سطح سرطان را ارزیابی می‌کنند. به عبارت دیگر، مشخص می‌کنند که چه مقدار از کبد تحت تاثیر قرار گرفته است و آیا سرطان به بخش‌های دیگر بدن سرایت کرده است یا نه.
  • وضعیت فعالیت کبد و سلامت عمومی شما را ارزیابی می‌کنند.

از این رو، عموما به دامنه‌ای از آزمایشات در ارتباط با سرطان کبد نیاز است. این آزمایشات از قرار زیر هستند:

  • آزمایشات تشخیصی تصویربرداری: مثل سی تی اسکن یا ام آر ای و… است. این آزمایشات محل دقیق و گستره سرطان را نشان می‌دهند.
  • نمونه برداری کبد: این آزمایش عموما برای تشخیص نوع سرطان صورت می‌گیرد. بافت برداری یعنی برداشتن نمونه کوچکی از بافت از قسمتی از بدن. سپس این بدن در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا سلول‌های غیرنرمال شناسایی شوند.
  • آزمایش‌های خون به ارزیابی عملکرد کبد و سلامت عمومی شما کمک می‌کنند.
  • در صورتی که آزمایشات بالا سرطان را به خوبی تشخیص ندادند، آزمایشات دیگری انجام می‌گیرد. برای مثال، گاهی اوقات لاپراسکوپی انجام می‌شود. لاپراسکوپی یک عمل کوچک برای مشاهده داخل شکم با یک دوربین انعطاف پذیر است.

درمان

درمان سرطان کبد (سرطان اولیه کبد) به سطح بیماری و همچنین سن، سلامتی کلی و اولولیت های فردی بستگی دارد. روش‌های درمانی مخصوص سرطان اولیه کبد از قرار زیر هستند:

  • جراحی برداشتن  قسمتی از کبد: در شرایط مشخص، پزشک جراحی برداشتن قسمتی از کبد را توصیه می‌کند تا در صورتی که تومور شما کوچک باشد و کبد شما عملکرد خوبی دارد، سرطان کبد و بخش کمی از بافت دور آن برداشته شود.مناسب بودن این روش برای شما بستگی به محل سرطان در داخل کبد شما دارد.
  • جراحی پیوند کبد: در طول جراحی پیوند کبد، کبد بیمار برداشته و یک کبد سالم که توسط یک اهدا کننده اهدا شده است، جایگزین آن می‌شود. جراحی پیوند کبد تنها برای درصد کمی از افرادی که در مراحل اولیه سرطان کبد قرار دارند قابل انجام است.
  • منجمد کردن سلول‌های سرطانی: در روش کرایو ابلیشن از سرمای شدید برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. در طول این روش، پزشک یک ابزار (کرایو پروب) که حاوی نیتروژن مایع است را مستقیما در تومورهای کبد شما قرار می‌دهد. تصاویر فراصوت برای هدایت کرایو پروب و نمایش منجمد شدن سلول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
  • گرم کردن سلول‌های سرطانی: در روشی که ابلیشن رادیوفرکانسی نام دارد، برای گرم کردن و نابودن کردن سلول‌های سرطانی از جریان برق استفاده می‌شود. جراح با استفاده از تصاویر فراصوت یا سی تی اسکن به عنوان راهنما، یک یا چند سوزن باریک را  به برش‌های کوچک داخل شکم شما وارد می‌کند. وقتی سوزن‌ها به تومور رسیدند، با جریان برق گرم می‌شود و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند.
  • تزریق الکل به تومور: در طول این روش، الکل خالص از طریق پوست یا در طول یک عمل مستقیما به تومورها تزریق می‌شود. الکل باعث مرگ سلول‌های سرطانی می‌شود.
  • پرتودرمانی:  در این روش درمانی از پرتوهای انرژی پرتوان برای نابودی سلول‌های سرطانی و کوچک کردن تومورها استفاده می‌شود. در طول این روش، بیمار بر روی یک میز دراز می‌کشد و دستگاه پرتوهای انرژی را به  نقاط دقیق بدن شما هدایت می‌کند. پرتودرمانی مخصوص سرطان کبد شامل روشی می‌شود که به طور همزمان پرتوهای زیادی بر یک نقطه از بدن تابانده می‌شود.
  • دارودرمانی هدفمند: داروهای هدفمند با ایجاد تداخل در توانایی تومورها در تولید عروق خونی جدید عمل می‌کنند. این داروها باعث کند شدن یا متوقف شدن پیشرفت سلول‌های سرطانی کبدی برای چند ماه بدون هیچ درمانی می‌شود.
  • شیمی درمانی: کمو آمبولیزاسیون نوعی روش شیمی درمانی است که داروهای ضد سرطانی قدرتمند را مستقیما به کبد ارسال می‌کند. در طول این روش، داروهای شیمی درمانی به شریان کبدی ، شریانی که سرطان‌های کبد خون مورد نیاز خود را از آن می‌گیرند، تزریق می‌شود و سپس شریان مسدود می‌شود. این کار باعث نرسیدن جریان خون به سلول‌های سرطانی و ارسال داروهای شیمی درمانی به سلول‌های سرطانی می‌شود.

پیشگیری

سیروز کبدی باعث ایجاد جای زخم روی کبد می‌شود و خطر سرطان کبد را افزایش می‌دهد. با انجام اقدامات زیر می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید:

  • حفظ وزن مناسب: در صورتی که وزن مناسبی داشته باشید، با انتخاب یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم آن را حفظ کنید. در صورتی که باید وزن خود را کاهش دهید، میزان کالری که هر روز مصرف می‌کنید را کاهش دهید و میزان ورزشی که انجام می‌دهید را افزایش دهید. سعی کنید هفته‌ای بین 0.5 تا 1 کیلوگرم وزن کم کنید.
  • احتیاط کردن در ارتباط با استفاده از مواد شیمیایی: در هنگام استفاده از مواد شیمایی در خانه یا در محل کار، از دستورالعمل‌هایی که روی آن‌ها درج شده پیروی کنید.

شما با دریافت واکسن هپاتیت بی می‌توانید خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. این واکسن بیش از 90 درصد، از بزرگسالان و کودکان محافظت می‌کند. واکسن را تقریبا هر کسی حتی کودکان، سالخوردگان و افرادی که دستگاه ایمنی آسیب دیده‌ای دارند، می‌توانند دریافت کنند.

برای هپاتیت سی هیچ واکسنی وجود ندارد، اما می‌توانید با رعایت شرایط زیر خطر ابتلا به آن را کاهش دهید:

  • از وضعیت سلامت شریک جنسی خود مطلع باشید.
  • در صورت استفاده از داروهای تزریقی در ورید، از یک سوزن تمیز استفاده کنید.
  • وقتی می‌خواهید خالکوبی یا سوراخ کردن گوش و امثال آن را انجام دهید، برای تهیه مواد لازم آنها به مغازه‌های تمیز مراجعه کنید.

تشخیص سرطان کبد در مراحل اولیه به درمان موفقیت آمیز ان کمک می کند، به همین منظور در صورتی که عوامل خطر ذکر شده در مقاله را دارید به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید با تشخیص به موقع از پیشرفت سرطان جلوگیری کنید.


دکتر سید امیر منصور رضادوست

هپاتیت و سرطان کبد

/0 دیدگاه /در , /توسط

رشد غیر طبیعی و خارج از کنترل سلول های بدن که موجب تخریب سلول های طبیعی می شوند را سرطان می نامند. کبد یا جگر سیاه که یکی از بزرگترین ارگان های بدن است نیز می تواند به سرطان مبتلا شود. علایم هپاتیت و سرطان کبد در مراحل اولیه خفیف بوده و به صورت درد مبهم و خفیف در ناحیه ی شکم، کاهش اشتها و کاهش وزن است. با پیشرفت بیماری یرقان خونریزی گوارشی و اتساع شکم دیده می شود.

علل سرطان کبد

سرطان کبد علل متعددی دارد و با توجه به علل ایجاد آن، شیوع این بیماری در نقاط مختلف دنیا متفاوت است. در کشورهای افریقایی و آسیایی بیشتر بدنبال سیروز کبدی و ثانوی به بیماری هپاتیت ویروسی نوع ب ایجاد می شود. مطالعات انجام شده بیانگر آن است که خطر ابتلا به سرطان در افرادی که HBsAg مثبت دارند، بیشتر است ولی به این معنا نیست که همه ی این افراد دچار سرطان کبد می شوند. مطابق آخرین بررسی های انجام شده از بین هر هزار نفر هپاتیت HBsAg مثبت، 6 نفر دچار این نوع سرطان می شوند. در واقع ورود اجزاء ویروس به درون واحدهای ژنتیکی بدن بیمار هپاتیت می تواند موجب تکثیر بدون قاعده ی سلول ها در بدن شود که این امر زمینه ی بروز سرطان کبد، ابتلا به بیماری هپاتیت سی است، درژاپن، ایتالیان، اسپانیا، جنوب آفریقا و آمریکا این ارتباط بیش از سایر مناطق دیده می شود.

از علل دیگر سرطان کبد، آفلاتوکسین است. آفلاتوکسین یک سم مترشحه از کپک آسپرژیلوس فلاووس (Aspergillus Falvus) است. این قارچ یا کپک در مواد غذایی انباری بیشتر دیده می شود. در پسته که برای مدتی مانده و خشک نشده باشد، میزان این سم به طور جدی بالاست. کسانی که الکل می نوشند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. استعمال دخانیات به عنوان یک عامل مهم بروز سرطان مطرح است. لطفاً سیگار نکشید. اما در مورد شما، همانطور که می بینید سرطان کبد علل متعددی دارد و از طرف دیگر اکثریت افراد مبتلا به هپاتیت ب هرگز دچار آن نمی شوند. اما به دلیل بالا بودن آنزیم های کبدی و احتمال وجود التهاب در کبد بررسی بیشتر (احتمالاً نمونه برداری کبد) و درمان هپاتیت در صورت لزوم، توصیه می شود.

تشخیص

از آنجایی که مهمترین موضوع در درمان سرطان اولیه کبد، کشف آن در مراحل ابتدایی بیماری است. ارزیابی دوره ای ناقلین هپاتیت ب با آزمایش خون (پروتئین آلفای جنینی) و سونوگرافی به کشف سرطان کبد در مراحل اولیه کمک می کند.
اگر یک عضو خانواده ی ناقل هپاتیت دچار سرطان کبد شود، لزوما فرد دیگری نیز در خانواده به آن مبتلا نمی شود.
درمان هپاتیت با آلفا – اینترفرون خطر سرطان را کم می کند. به نظر می رسد که با مصرف این دارو، میزان جوشگاه (فیبروز) در کبد کاهش یافته و خطر سرطان کبد تا حدودی کاهش می یابد.

راهنمای سلامتی ناقلین هپاتیت ب

دلسرد و افسرده نباشید. با توجه به طبیعی بودن آزمایش های تخصصی کبدی مثل سایر مردم شاداب زندگی کنید و دستورات لازم بهداشتی را رعایت کند. برای معاینه و انجام آزمایش های خونی هر 6 ماه یک بار به پزشک مراجعه کنید. زندگی را بر خود حرام نکنید. جداسازی ظروف غذا و دستشویی ها لازم نیست. وسایل آلوده به خون و یا بزاق آلوده به صورت دقیق شستشو داده شده و از محلول هیپوکلریت سدیم رقیق شده (1 در 10) جهت ضدعفونی کردن آن استفاده شود. زخم های پوستی هپاتیت و سرطان کبد را (خصوصاً اگر ترشحات دارند) بپوشانید. از مصرف مشروبات الکلی به هر مقدار خودداری شود. در صورت مراجعه به دندانپزشک، آزمایش (برای انجام آزمایش) پزشک و اصولاً هر جای دیگری که امکان انتقال ویروس از شما به دیگران وجود دارد، حتماً آنها را از آلوده بودن خود آگاه کنید. از استعمال دخانیات خودداری کنید. در کلاس های آموزشی ویژه ی بیماران هپاتیت و سرطان کبد که توسط انجمن حمایت از بیماران کبدی با همکاری سازمان انتقال خون ایران برگزار می شود، شرکت کنید.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” روش درمان هپاتیت ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه هپاتیت و سرطان کبد مطالعه فرمایید.

منبع: کتاب ناقل هپاتیت


دکتر سید امیر منصور رضادوست

تومورهای کبد

/0 دیدگاه /در , /توسط

[sbu_post_image]

تومورهای خوش خیم کبد

سه نوع تومور خوش خیم کبدی وجود دارد که هر سه عمدتاً در خانم ها ایجاد می شوند. این تومورهای کبد عبارتند از: همانژیوم ها، آدنوم ها و هیپر پلازی گرهی کانونی (focal nodular hyperplasia; FNH).

همانژیوم ها شایع ترین تومورهای کبد خوش خیم و کاملاً خوش خیم هستند. FNH معمولاً خوش خیم است و به درمان نیاز ندارد. آدنوم ها در ارتباط با مصرف قرصهای ضد بارداری ایجاد می شوند و می توانند موجب درد، خونریزی یا پارگی و ایجاد مشکلات حاد شوند. آدنوم ها گاهی بدخیم می شوند و 30 درصد خطر خونریزی دارند. همانژیوم ها نیاز به درمان ندارند مگر آنکه انتشار آنها علایم ایجاد کند. به دلیل تفاوت این سه نوع تومورهای کبد با یکدیگر، از نظر احتمال بدخیم شدن و تمایز آنها از طریق استفاده از رادیولوژی ضرورت دارد. معمولاً آدنوم ها را به دلیل احتمال بدخیم شدن با جراحی خارج می کنند.

بهترین روش تشخیص تومورهای کبد خوش خیم، انجام CT اسکن سه فازی است. MRI برای تشخیص بافت جوشگاهی مرکزی FNH حساستر است.

تومورهای بدخیم کبد

کارسینوم کبدی (کارسینوم هپاتوسلولار؛ hepatocellular carcinoma; HCC) یکی از شایع ترین سرطان های دنیا است. سالانه حدود یک میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند و نسبت ابتلای زن به مردن حدود 4:1 است. میزان بروز تومورهای کبد با میزان مرگ ناشی از آن برابر است. در ایالات متحده آمریکا حدود 4 میلیون نفر، ناقل مزمن ویروس هپاتیت C هستند که تقریباً 10 درصد از آنها (400000نفر) در خطر ابتلا به سیروز قرار دارند و حدود 5 درصد از این گروه (20000 نفر)، به طور سالیانه مبتلا به کارسینوم هپاتوسلولار می شوند.

دو عامل مستعد کننده شایع دیگر این نوع سرطان کبد، ویروس هپاتیت B و مصرف مزمن الکل هستند.

نکته:

احتمالاً پرقدرت ترین ماده شیمیایی طبیعی سرطان زای تومورهای کبد، فرآورده ی قارچ آسپرژیلوس، موسوم به آفلاتوکسین B1 است که در غلاتی که در مکان های گرم و مرطوب نگهداری می شوند و بادم زمینی، پسته و برنج های انبار شده در خارج از سردخانه و یخچال یافت می شوند.

علائم

علایم این تومورهای کبد عبارتند از:

  • درد شکم،
  • کاهش وزن،
  • ضعف،
  • احساس پر بودن و تورم شکم،
  • یرقان،
  • تهوع
  • تورم شکم ممکن است در اثر تجمع مایع (آسیت) ثانویه به بیماری مزمن کبدی زمینه ای ایجاد شود یا ناشی از گسترش سریع تومور باشد. یرقان معمولاً به دلیل انسداد مجاری داخل کبدی در اثر بیماری های کبدی زمینه ایجاد می شود. در معاینه، بزرگی کبد شایع ترین علامت تومورهای کبد است و در 50 تا 90 درصد بیماران دیده می شود. آسیت (تجمع مایع در شکم) در 30 تا 60 درصد موارد وجود دارد.

تشخیص

تشخیص تومورهای کبد با سنجش سرم شناسی آلفا- فیتوپروتئین (AFP) که نوعی نشانگر است، سونوگرافی کبد، CT اسکن مارپیچی/ سه مرحله ای شکم و MRI صورت می گیرد. نمونه برداری (بیوپسی) موجب تشخیص قطعی تومورهای کبد می شود. درمان مراحل اولیه به طور موفقیت آمیز با روش های مختلف، شامل جراحی، ریشه کنی موضعی (سوزاندن تومور با حرارت یا رادیوفرکانس) و تزریق موضعی اتانول یا اسید استیک انجام می شود. در مراحل پیشرفته تر ، چنانچه سیروز کبدی ایجاد نشده باشد می توان از برداشتن قسمت وسیعی از کبد استفاده کرد ولی پیش آگهی این درمان برای تومورهای کبد خوب نیست. از شیمی درمانی سیستمیک در بسیاری از موارد استفاده می شود. شیمی درمانی منطقه ای که در آن، دارو در سرخرگ کبدی تزریق می شود در برخی موارد به کار می رود. از جمله سرطان های دیگر کبد می توان کارسینوم هپاتوسلولار فیبرولاملار (FL-HCC)، همانژیوآندوتلیومای اپی تلیویید (EHE) و کلانژیو کارسینوما (CCC) را نام برد.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” داروی سرطان کبد ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تومورهای کبد مطالعه فرمایید.

منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده – بیماری های کبد و مجاری صفراوی


دکتر سید امیر منصور رضادوست

سیروز کبد

/0 دیدگاه /در /توسط

[sbu_post_image]

واژه ی سیروز (cirrhosis) از دو لغت یونانی «kirrhos» به معنی زرد- نارنجی و «osis» به معنی بیماری گرفته شده است و نوعی بیماری مزمن تغییر شکل دهنده ی کبد است که در آن، لوب های کبد با بافت فیبرو پوشیده می شوند و پارانشیم کبد، دژنراسیون (نابسامانی) پیدا می کند و لوبول های آن دچار ارتشاح چربی می شوند و گلوکونئوژنز، سم زدایی داروها و الکل، متابولیسم بیلی روبین، جذب ویتامین، عملکرد گوارشی، متابولیسم هورمونی و سایر عملکردهای کبد دچار اختلال پیدا می کنند. همچنین در سیروز کبد، جریان خون کبدی مسدود می شود که در نتیجه ی آن فشار سیاهرگ باب ازدیاد می یابد و واریس مری به وجود می آید. در صورتی که عامل ایجاد سیروز کبد برطرف نشود، اغمای کبدی، خونریزی از دستگاه گوارش و نارسایی کلیه ممکن است روی دهد.

علل سیروز کبد

سیروز کبد در اکثر موارد در نتیجه ی سوء مصرف مزمن الکل، و گاهی محرومیت های غذایی، هپاتیتف مشکلات قلبی و سایر علل ایجاد می شود.
علل سیروز عبارتند از: الکلیسم، هپاتیت B مزمن، هپاتیت C مزمن، هپاتیت D مزمن، هپاتیت خود ایمن (اتوایمیون)، بیماری های ارثی (مانند هِموکروماتوز، بیماری ویلسون، گالاکتوزمی، بیماری های ذخیره گلیکوژن)، استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)، انسداد مجاری صفراوی (در اثر فقدان مادرزادی مجاری یا آسیب دیدگی آنها در کودکان و یا در اثر سیروز صفراوی اولیه یا ثانویه در بزرگسالان، ) مصرف داروها و تماس با سموم یا ابتلا به بعضی عفونت ها (مثل عفونت انگلی شیستوزومیاز).

علائم سیروز کبد

در بسیاری از بیماران مبتلا به سیروز کبد در مراحل اولیه علایمی وجود ندارد ولی با پیشرفت سیروز کبد، عملکرد کبد مختل می شود و بدون توجه به عامل ایجاد کننده سیروز علایم زیر بروز می کند: تهوع، خستگی، بی اشتهایی، کاهش وزن، تجمع مایع در شکم (آسیت)، واریس، درد شکم، ایجاد آنژیوم های عنکبوتی (spider angiomas) بر روی پوست (آنژیوم های عنکبوتی به فرمی از اتساع مویرگ های سطحی و شاخه های انتهایی سیاهرگ پوستی گفته می شود، که به صورت نقطه قرمز رنگ برآمده ای به اندازه ی نوک سنجاق در مرکز، که رگ های بسیار کوچک خونی به شکل شعاع هایی از آنها منشعب شده اند تظاهر می یابند از علائم سیروز کبد است. آنژیوم های عنکبوتی اغلب در اثر افزایش مقدار هورمون استروژن به وجود می آیند.

تشخیص و درمان سیروز کبد

در سیروز کبد، کبد قادر به تجزیه و دفع استروژن ها نیست. مصرف مزمن و زیاد الکل می تواند موجب بیماری های کبدی مختلفی از جمله کبد چرب الکلی، هپاتیت الکلی و سیروز الکلی شود. در مراحل اولیه سیروز الکلی جبران شده، تست های آزمایشگاهی ممکن است کاملاً طبیعی باشند ولی در مراحل پیشرفته ی بیماری کبدی، معمولاً ناهنجاری های زیادی وجود دارد. ممکن است بیماران در اثر خونریزی گوارشی مزمن، کمبود تغذیه ای یا پرکاری طحال (ناشی از افزایش فشار سیاهرگ باب) یا به دلیل اثر مستقیم الکل بر مغز استخوان، دچار کم خونی شوند.

درمان اصلی سیروز الکلی، عبارت است از قطع مصرف الکل. علاوه بر این بیماران به تغذیه ی صحیح و نظارت پزشکی دراز مدت نیاز دارند. عوارضی مانند تجمع مایع در شکم (آسیت) و خیز (اِدِم»، خونریزی از واریس های مری به درمان اختصاصی نیاز دارند. گاهی از کورتون در هپاتیت الکلی شدید بدون وجود عفونت استفاده می شود. مطالعات اخیر، استفاده ی تزریقی از داروهای مهار کننده فاکتور نکروز تومور آلفا، مانند اینفلیکسیماب یا اتانرسپت را بدون عارضه دانسته ولی از سویی بهبودی مشخصی از نظر افزایش احتمال زنده ماندن بیماران در اثر مصرف این داروها دیده نشده است. حدود 80 درصد از افرادی که آلوده به ویروس هپاتیت C می شوند مبتلا به هپاتیت C مزمن خواهند شد و تقریباً 20 تا 30 درصد از این افراد، طی 20 تا 30 سال به سیروز کبد دچار می شوند. حدود 5 درصد از افراد مبتلا به هپاتیت B، به نوع مزمن آن دچار می شوند و در 20 درصد از این تعداد سیروز کبدی بروز می کند. معمولاً بیماران مبتلا به سیروز هپاتیت C یا B مزمن به علایم و نشانه های بیماری مزمن کبدی دچار می شوند. خستگی ، درد مبهم ربع فوقانی راست شکم و ناهنجاری در آزمایش های کبدی وجود دارد. برای تشخیص سیروز کبد از آزمایش های سرم شناسی هپاتیتB، مثل anti HBs ، HBsAg، anti HBe، HBeAg و اندازه گیری مقدار HBV DNA استفاده می شود.

خواننده گرامی، پیشنهاد می شود مطلب ” درمان سیروز کبدی ” را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سیروز کبد مطالعه فرمایید.

منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده – بیماری های کبد و مجاری صفراوی


دکتر سید امیر منصور رضادوست

وظایف کبد و مجاری صفراوی

/0 دیدگاه /در , /توسط

کبد که نام انگلیسی آن Liver و اصل آن از واژه ی آنگلوساکسون Lifer است، بزرگترین عضو داخلی بدن انسان به شمار می آید. کبد برای بقا ضروری است و انسان تنها قادر است 24 ساعت بدون آن زنده بماند. در ادامه با وظایف کبد و مجاری صفراوی بیشتر آشنا می شوید:

نقش کبد در متابولیسم بدن

کبد نقش مهمی در متابولیسم بدن ایفا می کند و عملکردی آن شامل ذخیره گلیکوژن، تجزیه ی گلبول های قرمز خون، سنتز پروتئین، پلاسما و سم زدایی هستند. کبد در زیر دیافراگم، در ناحیه ی سینه ای شکم قرار دارد. نقش کبد، تولید صفرا و ترکیبی قلیایی است که از طریق امولسیفیکاسیون (به صورت شیرابه یا مخلوط معلق مایع در مایع در آوردن) چربی ها، به هضم کمک می کند. کبد، همچنین انواع واکنش های بیوشیمیایی پرحجم نیازمند بافت های بسیار تخصص یافته را انجام می دهد و تنظیم می کند. کبد انسان به طور طبیعی 1/4 تا 1/6 کیلوگرم وزن دارد و رنگ آن قهوه ای متمایل به صورتی و به شکل مثلث و نرم است. کبد در سمت راست قسمت بالای شکم و در طرف راست معده و زیر دیافراگم و روی کیسه ی صفرا واقع است. سیاهرگ باب (Port) که خون سیاهرگ طحال، لوزالمعده (پانکراس)، معده، روده کوچک و روده بزرگ را به کبد می آورد از اتصال سیاهرگ مزانتریک (بند روده ای) فوقانی، سیاهرگ مزانتریک (بند روده ای) تحتانی و سیاهرگ طحالی تشکیل می شود.

حدود 60 تا 80 درصد جریان خون کبد به وسیله ی سیاهرگ باب و یک چهارم آن به وسیله ی سرخرگ کبدی تأمین می شود. صفرای تولید شده در کبد در مجاری ریز صفراوی جمع آوری می شود. این مجاری به یکدیگر می پیوندند و مجاری بزرگتر صفراوی را تشکیل می دهند که سرانجام به مجاری راست و چپ کبدی تخلیه می شوند. مجاری راست و چپ کبدی به یکدیگر متصل می شوند و مجرای مشترک کبدی را می سازند. مجرای سیستیک (مجرای کیسه ی صفرا؛ cystic duct) به مجرای مشترک کبدی می پیوندد و مجرای مشترک صفراوی را تشکیل می دهد. صفرا می تواند به طور مستقیم از طریق مجرای مشترک صفراوی به داخل دوازدهه بریزد تا به طور موقت از طریق مجرای سیستیک در کیسه ی صفرا ذخیره شود.

مجرای مشترک صفراوی و مجرای لوزالمعده ای همراه با یکدیگر در ناحیه ی آمپول واتر (Ampulla of vater) به دوازدهه وارد می شوند. شاخه های مجاری صفراوی شبیه شاخه های درخت هستند و به این دلیل به آنها درخت صفراوی گفته می شود. کبد از اعضایی است که می تواند بافت از دست رفته خود را بازسازی کند به نحوی که حتی چنانچه 25% از آن باقی مانده باشد می تواند دوباره به کبد کامل تبدیل شود. علت این امر آن است که سلول های کبدی (هپاتوسیت ها؛ hepatocytes) دوباره وارد چرخه ی سلولی می شوند. همچنین شواهدی از سلول های بنیادی دارای دو پتانسیل موسوم به سلول های بیضی (ovalocytes) وجود دارد که می توانند به سلول های کبدی و یا سلول های کبدی و یا سلول های صفراوی (کلانژیوسیت ها؛ Cholangiocytes) که در مجرای صفراوی قرار دارند تمایز پیدا کنند. کبد به طور کامل، جدا از ناحیه ای که به دیافراگم اتصال می یابد به وسیله ی صفاق احشایی که غشایی نازک و دو لایه است و اصطکاک کبد با سایر اعضا را کاهش می دهد پوشیده شده است. صفاق بر روی خود تا می خورد و «رباط داسی شکل» و «رباطهای مثلثی راست و چپ» را می سازد. این رباطها اساساً اهمیت عملکردی ندارند ولی به سادگی موجب شناسایی سطوح کبدی می شوند.

اجزای کبد و کار آن ها

به طور مرسوم کبد از نظر آناتومی ظاهری بر اساس ویژگی های سطح خود به 4 لوب (بخش) تقسیم می شود. رباط (لیگامان) داسی شکل در قسمت جلو (قدامی) کبد دیده می شود و کبد را به دو لوب آناتومیک چپ و راست تقسیم می کند. چنان چه کبد از پشت (سطوح احشایی) مشاهده شود دارای دو لوب دیگر است که بین لوب های راست و چپ قرار دارند و عبارتند از: لوب دم دار (caudate lobe) که بالاتر قرار گرفته و لوب مربع (quadrate) که در زیر واقع است. از سطح پشتی، لوب ها به وسیله ی رباط سیاهرگی و رباط گرد تقسیم می شوند. شیار عرضی یا (porta hepatis) لوب دُم دار را از لوب مربع جدا می کند و حفره ی سهمی (ساژیتال) راست که سیاهرگ اجوف تحتانی از روی آن عبور می کند این دو لوب را از لوب راست جدا می نماید. هر لوب از لوبولهایی تشکیل می شود و از مرکز هرلوبول سیاهرگی عبور می کند که بعداً به سیاهرگ کبدی می پیوندد تا خون را از کبد جدا کند. بر روی سطح لوبول ها، مجاری، سیاهرگ ها، و سرخرگ هایی وجود دارند که مایعات را به لوبول ها داخل و از آنها خارج می کنند. ناحیه ی مرکزی که مجرای مشترک صفراوی، سیاهرگ باب کبدی و سرخرگ باب کبدی به آن وارد می شوند، ناف یا باب کبد (porta hepatis) نام دارد.

مجرای صفراوی و سیاهرگ و سرخرگ باب به شاخه های چپ و راست تقسیم می شوند و بخش هایی از کبد که این شاخه ها را دریافت می کنند، لوب های عملکردی چپ و راست را تشکیل می دهند. کبد بیش از 500 کار انجام می دهد و بیش از 1000 آنزیم اصلی تولید می کند. لوب های عملکردی کبد به وسیله ی سطحی که حفره ی مخصوص کیسه صفرا را به سیاهرگ اجوف تحتانی متصل می کند از هم جدا می شوند. این سطح، کبد را به لوب های راست و چپ حقیقی تقسیم می کند. سیاهرگ کبدی میانی همچنین لوب های راست و چپ حقیقی را از هم متمایز می کند. لوب راست به وسیله ی سیاهرگ کبدی راست به قطعه جلویی (قدامی) و پشتی (خلفی) تقسیم می شود. لوب چپ به وسیله ی سیاهرگ کبدی چپ به دو قطعه میانی و جانبی تقسیم می شود که قطعه میانی در واقع همان لوب مربع است. هپاتوسیت ها (سلول های کبدی)، وظایف کبد و مجاری صفراوی را انجام می دهند. این اعمال عبارتند از: تولید و ترشح صفرا (مایع سبزرنگی که برای تبدیل چربی ها به شکل مخلوط معلق، مایع در مایع، یا امولسیون لازم است). مقداری از صفرا به طور مستقیم به داخل اثنی عشر تخلیه و مقدار دیگری از آن در کیسه صفرا ذخیره می شود.

منبع: کتاب راهنمای پزشکی خانواده – بیماری های کبد و مجاری صفراوی


دکتر سید امیر منصور رضادوست

عوامل موثر بر سرطان کبد

/0 دیدگاه /در /توسط

[sbu_post_image]

عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد اولیه می شوندعبارتند از:

  • جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد هستند.
  • سن: سرطان کبد معمولا افراد مسن را مبتلا می سازد. سرطان کبد در سن جوانی بین ۲۰ تا ۵۰ سال اتفاق می افتد.
  • عفونت مزمن با HBV و HCV است. عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B) HBV) و یا ویروس هپاتیت C ) HCV) خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
  • سیروز(Cirrhosis) این بیماری پیشرونده و برگشت ناپذیر باعث ایجاد بافت زخم در کبد می شود.
  • برخی از بیماری های ارثی کبد : بیماری های کبدی که می توانند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهند عبارتند از بیماری هموکروماتوز و ویلسون
  • دیابت: افراد مبتلا به اختلال قند خون در معرض خطر بیشتری نسبت به افرادی که دیابت ندارند هستند.
  • بیماری کبد چرب غیر الکلی: تجمع چربی در کبد، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.
  • قرار گرفتن در معرض آفلاتوکسین ها: مصرف غذاهای آلوده به قارچ باعث تولید آفلاتوکسین ها می شود که تا حد زیادی خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد. محصولات کشاورزی مانند ذرت و بادام زمینی می توانند آلوده به آفلاتوکسین باشند. در ایالات متحده، مقررات ایمنی در خصوص محدود کردن آلودگی آفلاتوکسین وجود دارد. آلودگی آفلاتوکسین در بخش های خاصی از آفریقا و آسیا شایع تر است.
  • مصرف الکل بیش از حد: مصرف بیشتر از یک مقدار متوسط الکل روزانه در طول چندین سال می تواند منجر به آسیب کبدی برگشت ناپذیر و افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد شود.
  • بیماری چاقی: داشتن یک شاخص بدن ناسالم، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد.

روش های درمان سرطان کبد

گزینه های درمان سرطان کبد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • جراحی برای برداشتن بخشی از کبد : اگر تومور کوچک و عملکرد کبد خوب باشد پزشک ممکن است هپاتکتومی جزئی را برای برداشتن سرطان کبد و بخش کوچکی از بافت سالم که آن را احاطه کرده توصیه نماید.
  • عمل جراحی پیوند کبد. در طول عمل جراحی پیوند کبد، کبد بیمار برداشته و با یک کبد سالم از یک اهداکننده دیگر جایگزین می گردد. عمل جراحی پیوند کبد ممکن است گزینه برای برخی افراد مبتلا به سرطان کبد در مراحل اولیه باشد.
  • انجماد سلول های سرطانی( کرایوتراپی) : از سرمای شدید برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می گردد. در طول کرایوتراپی ,پزشک cryoprobe را که حاوی نیتروژن مایع است به طور مستقیم بر روی تومورهای کبدی قرار می دهد. تصاویر اولتراسوند برای هدایت cryoprobe و نظارت بر انجماد سلول ها استفاده می شود.
  • گرم کردن سلول های سرطانی : در این روش که فرسایش بسامد رادیویی نام دارد، جریان الکتریکی برای گرم کردن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. با استفاده از سونوگرافی یا سی تی اسکن که به عنوان یک راهنما میباشد، جراح یک یا چند سوزن نازک رادر برش های کوچک در شکم وارد می کند. هنگامی که سوزن به توموررسید، با جریان الکتریکی گرم می شوند که منجر به از بین بردن سلول های سرطانی می گردد.
  • تزریق الکل به داخل تومور : در این روش الکل خالص ,مستقیما به داخل تومور از طریق پوست و یا در طول یک عمل جراحی تزریق می شود. الکل باعث مرگ سلول های تومور می شود.
  • تزریق داروهای شیمی درمانی به کبد : روش کمو امبولیزاسیون یک نوع شیمی درمانی است که داروهای ضد سرطان قوی را به طور مستقیم به شریان کبدی(شریانی که از آن سرطان کبد بوجود می آید) تزریق می کنند که باعث مسدود شدن شریان می شود. این اقدام باعث کاهش جریان خون به سلول های سرطانی شده ونیز داروهای شیمی درمانی را به سلولهای سرطانی می رساند.
  • پرتو درمانی : پرتو درمانی سرطان کبد با استفاده از پرتوهای انرژی پرقدرت باعث از بین رفتن سلول های سرطانی و کوچک شدن تومور می شود. در طول درمان با اشعه درمانی، بیمار را روی یک میز قرار داده و بوسیله یک دستگاه پرتوهای انرژی در یک نقطه دقیق بر روی بدن معطوف می شود. اشعه درمانی برای سرطان کبد ممکن است شامل روشی به نام جراحی تشعشعی استریوتاکتیک که به طور همزمان تعداد زیادی از پرتوهای اشعه در یک نقطه از بدن متمرکز است باشد. عوارض جانبی اشعه ممکن است شامل خستگی، تهوع و استفراغ باشد.

دارو درمانی هدفمند سورافنیب (Nexavar) یک دارو طراحی شده برای تولید رگ های خونی جدید توسط تداخل با تومور می باشد. سورافنیب که برای کاهش سرعت یا متوقف کردن پیشرفت کارسینوم هپاتوسلولار پیشرفته برای چند ماه دیگر بدون درمان ارائه شده است. مطالعات بیشتر برای درک چگونگی کنترل و درمان های دیگر برای کنترل سرطان پیشرفته کبد مورد نیازاست.

سرطان کبد، از کار افتادن کلیه، سکته قلبی و ریزش مو، از عوارض خطرناک استفاده از داروهای دوپینگی است. داروهای دوپینگی به دو دسته آنابولیک و نارکوتیک تقسیم می‌شوند که دسته اول یعنی آنابولیک از نوع استروئید بوده که در باشگاه‌های بدنسازی استفاده می‌شوند و اثرات مخربی چون سرطان کبد، اختلال کلیه، سکته‌های آنی، ریزش مو و جوش‌های فراوان در سطح پوست دارند.

آشنایی با درمان سرطان کبد (کلیک کنید)

منبع: برترین ها. دکتر نظری


دکتر سید امیر منصور رضادوست

داروی سرطان کبد

/0 دیدگاه /در /توسط

[sbu_post_image]

سرطان کبد ، ششمین سرطان شایع در جهان است .شایع ترین نوع سرطان کبد، سرطان موسوم به ˈاچ.سی.سیˈ است .عفونت با ویروس های هپاتیت B و C همچنان عامل اصلی ابتلا به سرطان کبد محسوب می شود . علاوه براین مصرف الکل، دخانیات، چاقی و دیابت از دیگر مواردی هستند که خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهند.

جهت جلوگیری از عوارض شیمی درمانی برای درمان سرطان کبد توصیه میشود ازغذاهای کم حجم و پرپروتئین استفاده شود یکی از عوارض شایع شیمی درمانی تهوع و استفراغ است که باید در موارد شدید از سرم درمانی جهت جبران آب واملاح از دست رفته و تجویز داروهای ضد تهوع مخصوص استفاده نمود وحتما شیمی درمانی را در زمان مناسب و در کلینیک معتبر به انجام رساند.

داروی جدید برای سرطان کبد

رادیوداروی جدید درمانی موسوم به کرومیک فسفات p-32  که تولید آن مستلزم بهره گیری از روش های پیچیده ای است، در بیماران سرطان کبد و دارای متاستازهای کبدی قابل استفاده می باشد. رادیوداروی p32 از طریق عمل کاتتراسیون شریان کبدی و یا به طور موضعی به توده سرطانی کبد تزریق می شود. در این شیوه درمانی با تزریق اکتیویته ای در حدود 10 میلی کوری امکان پرتودهی 40 الی 150 گری به تومور کبد ایجاد می شود که منجر به کوچک شدن تومور سرطانی و افزایش طول عمر بیمار می گردد.

لازم به ذکر است به علت محدودیت های استفاده از پرتو درمانی خارجی و عدم استفاده از آن برای متاستازهای کبدی، درمان های تزریق مستقیم دارو به کبد نقش موثری ایفا می کند.

آمارها نشان می هد که سرطان کبد در حال حاضر سومین سرطان کشنده در جهان، پنجمین سرطان شایع در مردان و هفتمین سرطان شایع در زنان است.

آشنایی با روش های درمان سرطان کبد (کلیک کنید)

منبع: پارسی طب. دکتر سلام. سازمان انرژی اتمی ایران


دکتر سید امیر منصور رضادوست

تشخیص سرطان کبد

/0 دیدگاه /در /توسط

[sbu_post_image]

دو نوع کلى سرطان کبد وجود دارد که عبارتند از: انتقال یافته (متاستاتیک) و اولیه. نوع انتقال یافته در اثر گسترش سرطان از جاى دیگرى از بدن (اغلب از پستان، ریه‌ها و روده بزرگ) به کبد ایجاد مى‌شود. سرطان‌هاى اولیه کبد از سلول‌هاى داخل کبد منشاء مى‌گیرند. شایع‌ترین آنها (سرطان هپاتوسلولار) اغلب در افراد مبتلا به تشمع کبدى طول کشیده ایجاد مى‌شود.

علائم سرطان کبد عبارتند از: بى‌اشتهائی، کاهش وزن، و ضعف عمومى.

تشخیص سرطان کبد غالباً مشکل است. در مراحل اول، بیمار با درد ربع فوقانی راست شکم مراجعه می‌کند که ممکن است با درد راجعه به شانهٔ راست نیز همراه باشد. کاهش وزن نیز معمولاً وجود دارد و در یک‌سوم از موارد یرقان به‌وضوح دیده می‌شود.

هپاتومگالی یا توده در بسیاری از بیماران لمس می‌شود. تب متناوب نیز ممکن است از جمله شکایات بیمار باشد. آسیت یا خونریزی از واریس‌ها نشانهٔ پیشرفته‌بودن سرطان کبد است و خونی‌بودن مایع آسیت همیشه مطرح‌کنندهٔ هپاتوم خواهد بود.

عوارض سرطان کبد

عوارض سرطان کبد عبارتند از:

  • درد همراه یا بدون هپاتومگالی
  • بد شدن ناگهانی وضعیت یک بیمار سیروتیک به‌دلیل نارسائی کبد، خونریزی از واریس‌ها، یا آسیت
  • خونریزی ناگهانی و حجیم داخل صفاقی
  • بیماری حاد همراه با تب و درد شکم
  • متاستازهای دوردست
  • نبود یافته‌های بالینی

بیلی‌روبین سرم در یک‌سوم از بیماران افزایش می‌یابد. در ۲۵% بقیه، آلکالن فسفاتاز سرم افزایش پیدا می‌کند ولی بیلی‌روبین سرم طبیعی است. حدود ۷۵% از بیماران از لحاظ HbsAg یا هپاتیت C مثبت هستند.

اسکن کبد

CTاسکن‌ها، اولتراسونوگرافی، و اسکن‌های MRI در ۸۰% از بیماران ضایعهٔ اصلی را نشان می‌دهند. اسکن‌های MRI بهترین روش نشان‌دادن تهاجم تومور به وریدهای کبدی هستند. CT پورتوگرافی بر CTاسکن‌های معمولی که با ماده حاجب انجام می‌شوند ارجحیت دارد.

آنژیوگرافى

هپاتوم‌ها معمولاً از شریان کبدی خونگیری می‌کنند و ۸۰% از آنها از لحاظ عروقی از پارانشیم مجاور خود غنی‌تر هستند. کلانژیوکارسینوم‌ها معمولاً عروق کمتری از بافت‌های کبدی مجاور دارند.

در فاز وریدی پس از تزریق ماده حاجب به‌درون شریان مزانتریک فوقانی، ممکن است تهاجم و انسداد ورید پورت توسط تومور نشان داده شود.

آشنایی با درمان سرطان کبد (کلیک کنید)

منبع: آفتاب. کلید سلامتی


دکتر سید امیر منصور رضادوست

درمان سرطان کبد کودکان

/1 دیدگاه/در /توسط

[sbu_post_image]

برای سرطان کبد کودکان عمدتاً اتیولوژی‌ها و علل مشخصی به‌طور خاص وجود ندارد اما آن مؤلفه‌هایی که در ایجاد سرطان کبد کودکان مهم است عمده مسائل ژنتیکی، آلودگی‌های محیطی،‌ تغذیه نامناسب،‌دارو درمان‌های گذشته و بیماری‌های زمینه‌ای ارثی و ژنتیکی بیمار است که او را برای تولید سلول‌های سرطان در سال‌های بعد مستعد می‌کند. تشخیص سرطان کبد حتماً نیازمند تصویربرداری پزشکی (اسکن شکمی، MRI و/ یا سی تی اسکن) است که نشان دهندۀ وجود جراحت است. ضمناً با مشاهدۀ افزایش غلظت آلفافتوپروتئین در خون، می‌توان به وجود تومور پی برد. در نهایت، اگر لازم باشد، بیوپسی (نمونه برداری) می‌تواند وجود سرطان کبد را تأیید کند.

تومورهای بدخیم کبد کمتر از 2 درصد گروه اطفال را درگیر می‌کند. هپاتوبلاستوم شایع‌ترین تومور بدخیم در کودکان است که حدود 70 تا 80 درصد تمام سرطان های کبد در کودکان زیر 15 سال به این علت روی می‌دهد. شیوع سرطان کبد کودکان در پسران بیشتر است که به بحث‌های ژنتیکی، عوامل ارثی و یک سری فاکتورهایی که در پسران وجود دارد، مربوط می‌شود.

علائم سرطان کبد

شایع‌ترین علامت، بزرگی شکم و توده‌های شکمی است. اگر تومور رشد بیشتری داشته باشد ممکن است غده بدون درد یا دردناک باشد که کودک با علائمی مانند کاهش بی‌دلیل وزن، از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ و‌ بلوغ جنسی زودرس در پسران مواجه می‌شود همچنین اگر تومور به سایر نقاط بدن متاستاز داده باشد مثل ریه، مغز استخوان و یا استخوان علائمی از این بافت‌ها بروز پیدا می‌کند. تنگی نفس، کم خونی و اختلالات خونی شایع‌ترین علائم سرطان کبد است. اگر متاستاز به بافت استخوان برسد دردهای شدید استخوانی کودک را درگیر می‌کند.

سرطان کبد ممکن است خود را به شکل دردهای شکمی، تب، زردی، خستگی، تهوع، لاغری، آب آوردن شکم (جمع شدن مایع در حفرۀ شکمی) و … نشان دهد.
اما در اغلب موارد، سرطان کبد به شکلی اتفاقی و در جریان اسکن کشف می‌گردد.
در اینجا باید خاطر نشان کنیم که کبد می‌تواند محل متاستاز یک سرطان دیگر هم باشد (سینه، کولون، تخمدان): بیش از یک سوم تمام سرطان ها به کبد سرایت می‌کنند.

روش درمان سرطان کبد در کودکان

اگر هپاتوبلاستوم در مراحل اولیه تشخیص داده شود موفقیت درمانی با جراحی و شیمی‌درمانی و زنده ماندن کودک بیش از 70 درصد خواهد بود.
اما اگر در مراحل بالاتر باشد و کودک درگیر متاستاز شده باشد و تقریباً تمام اندام‌های بدن دچار شده باشند آن زمان موفقیت درمان با جراحی و شیمی درمانی ساده بشدت افت پیدا می‌کند. بنابراین مجبور هستیم که از روش‌های درمانی دیگری مانند پیوند با سلول‌های بنیادی برای از بین بردن متاستاز تومور بر سایر نقاط بدن استفاده کنیم. متأسفانه در سال‌های اخیر سرطان کبد در کودکان افزایش معناداری داشته است. نوع تومورها سنگین‌تر و معمولاً نوع سرطان‌های خون تغییر پیدا کرده است و به این علت باید به عوامل محیطی بیشتر دقت شود.

آشنایی با روش های درمان سرطان کبد (کلیک کنید)

منبع: تبیان. شفاف