بایگانی دسته ی مقالات

سنگ صفرا (Gallstones) به ذرات جامدی گفته می‌شود که از کلسترول صفرا و بیلی‌روبین موجود در کیسه صفرا تشکیل می‌شود. کیسه صفرا اندام کیسه مانند گلابی شکل کوچکی است که در سمت راست بالای شکم قرار دارد. کیسه صفرا زیر کبد، دقیقاً پایین قفسه سینه در جلوی بدن و سمت راست قرار دارد. کیسه صفرا بخشی از سیستم صفراوی است که شامل کبد و پانکراس می‌شود. انتقال صفرا و آنزیم‌های گوارشی یکی از عملکردهای سیستم صفراوی است. صفرا مایعی است که کبد آن را برای کمک به هضم چربی‌ها تولید می‌کند. صفرا حاوی مواد مختلفی، از قبیل کلسترول و بیلی‌روبین است ـ بیلی‌روبین پسماندی است که از تجزیه شدن عادی سلول‌های خونی در کبد تولید می‌شود. صفرا تا زمانی که بدن به آن نیاز پیدا کند، در کیسه صفرا ذخیره می‌شود. وقتی غذای پرچرب و با کلسترول بالا می‌خوریم، کیسه صفرا منقبض می‌شود و صفرا را از طریق لوله کوچکی به نام مجرای صفراوی مشترک در روده کوچک آزاد می‌کند تا صفرا به فرآیند گوارش کمک کند.

انواع سنگ صفرا

سنگ کیسه صفرا دو نوع دارد:

• سنگ کلسترولی: سنگ صفرای کلسترولی نوع شایع‌تر سنگ صفرا است و زمانی تشکیل می‌شود که کلسترول بالایی در صفرا وجود داشته باشد.
• سنگ‌ رنگدانه‌ای: سنگ رنگدانه‌ای زمانی تشکیل می‌شود که بیلی‌روبین اضافی در صفرا جمع شود.

اندازه سنگ کیسه صفرا از ذرات بسیار ریز در حد دانه‌های شن تا قطعات بزرگی به اندازه توپ گلف متغیر است.

• هرچند وجود تعداد زیادی سنگ‌ کوچک شایع‌تر است، اما احتمال تشکیل شدن یک سنگ بزرگتر یا سنگ‌هایی در اندازه‌های متفاوت نیز وجود دارد.
• اگر سنگ‌ها بسیار کوچک باشد، ممکن است حالتی گل و لای مانند ایجاد شود.
• این که آیا سنگ صفرا باعث بروز علائم می‌شود یا خیر، به اندازه و تعداد سنگ‌ها بستگی دارد. هرچند براساس ترکیب تعداد و اندازه سنگ‌ها نمی‌توان احتمال بروز علائم یا شدت آنها را پیش‌بینی کرد.

سنگ صفرایی که داخل کیسه صفرا قرار دارد، غالباً مشکلی را به وجود نمی‌آورد. اگر تعداد سنگ‌ها زیاد باشد یا سنگ‌ها بزرگ باشند، بیمار در اثر واکنش نشان دادن کیسه صفرا به غذاهای چرب دچار درد می‌شود. همچنین اگر سنگ‌ها مسیر خروج صفرا را از کیسه صفرا مسدود کنند یا از کیسه صفرا خارج شوند و مجرای صفراوی را مسدود کنند، ممکن است مشکلات متعدد ایجاد شود.

• اگر حرکت سنگ‌ها منجر به انسداد هر یک از مجاری متصل کننده کیسه صفرا، کبد یا پانکراس به روده شود، عوارض جدی بروز می‌یابد.
• انسداد مجرای صفراوی موجب گیر افتادن صفرا یا آنزیم‌های گوارشی در مجرای صفراوی می‌شود.
• انسداد تولید التهاب می‌کند و در نهایت به درد شدید، عفونت و آسیب اندام‌ها دامن می‌زند.
• اگر این عارضه‌ها درمان نشود، زندگی بیمار به خطر می‌افتد.

علل ایجاد سنگ صفرا

در این بخش علل تشکیل شدن سنگ صفرا را بررسی می‌کنیم.

سنگ صفرا زمانی ایجاد می‌شود که صفرا ذرات جامد (سنگ) را در کیسه صفرا به وجود بیاورد

• سنگ صفرا زمانی تشکیل می‌شود که میزان کلسترول یا بیلی‌روبین در صفرا بالا باشد.
• وجود مواد دیگر در صفرا نیز می‌تواند باعث تشکیل سنگ شود.
• سنگ‌های رنگدانه‌ای عموماً در بیماران مبتلا به بیماری کبدی یا بیماری خونی با بیلی‌روبین بالا تشکیل می‌شوند.
• چنانچه عضله ضعیف باشد، کیسه صفرا به طور کامل تخلیه نمی‌شود. باقی ماندن صفرا در کیسه صفرا موجب تشکیل سنگ صفرا می‌شود.

عامل‌های خطر تشکیل شدن سنگ صفرای کلسترولی به شرح زیر است:

• زن بودن
• اضافه وزن داشتن
• کاهش وزن سریع یا رژیم گرسنگی
• مصرف بعضی داروها مانند قرص ضدبارداری یا داروهای پایین آورنده کلسترول

سنگ صفرا شایع‌ترین علت ابتلا به بیماری کیسه صفرا 

• وقتی سنگ با مایع صفراوی مخلوط می‌شود، مسیر جریان خروج مایع صفراوی از کیسه صفرا را مسدود می‌کند. همچنین ممکن است سنگ صفرا جریان آنزیم‌های گوارشی پانکراس را نیز مسدود کند.
• چنانچه انسداد ادامه داشته باشد، این اندام‌ها ملتهب می‌شود. التهاب کیسه صفرا کولسیستیت و التهاب پانکراس پانکراتیت گفته می‌شود.
• انقباض کیسه صفرای مسدود شده باعث بالا رفتن فشار، ورم کردن و گاهی اوقات عفونت کیسه صفرا می‌شود.

وقتی کیسه صفرا یا مجاری صفراوی در اثر ایجاد سنگ ملتهب یا عفونی شود، پانکراس نیز ملتهب می‌شود 

• این التهاب باعث تخریب پانکراس می‌شود و به پانکراتیت و دل درد شدید دامن می‌زند.
• اگر سنگ صفرا درمان نشود، زندگی بیمار به خطر می‌افتد، به خصوص اگر کیسه صفرا عفونی شده یا پانکراس به شدت ملتهب شده باشد.

نشانه‌ها و علائم سنگ کیسه صفرا

اکثر بیماران دارای سنگ کیسه صفرا با هیچ گونه علائمی مواجه نمی‌شوند. در واقع بسیاری از بیماران حتی نمی‌دانند که سنگ صفرا دارند تا این که دچار علائم می‌شوند. این “سنگ‌های خاموش” معمولاً به درمان نیاز ندارند. علائم معمولاً در پی بروز عوارض شروع می‌شود. احساس درد در سمت راست بالای شکم شایع‌ترین علامت سنگ صفرا است. چون درد هر از گاه شعله‌ور می‌شود، غالباً اصطلاح حمله درد به کار برده می‌شود.

• حمله درد ممکن است هر چند روز، چند هفته یا چند ماه یک بار شروع شود؛ حتی ممکن است فاصله بین دو حمله درد چند سال شود.
• درد معمولاً سی دقیقه پس از خوردن غذاهای چرب یا روغنی شروع می‌شود.
• درد معمولاً شدید، سنگین و مداوم است و می‌تواند یک تا پنج ساعت طول بکشد.
• ممکن است درد در شانه راست یا پشت بدن منتشر شود.
• بیماران معمولاً شب‌ها دچار درد می‌شوند و درد آن‌قدر شدید است که بیمار را از خواب بیدار می‌کند.
• درد گاهی بیمار را وادار می‌کند که با بی‌تابی راه برود تا شاید دردش قدری آرام شود، اما بسیاری از بیماران ترجیح می‌دهند تا آرام و بی‌حرکت دراز بکشند تا حمله درد تمام شود.

دیگر علائم شایع سنگ صفرا عبارت است از:

• حالت تهوع و استفراغ
• تب
• سوءهاضمه، نفخ و آروغ
• عدم تحمل غذاهای چرب یا روغنی
• یرقان: زرد شدن پوست یا سفیدی چشم‌ها

آزمایش‌ها و عمل‌های تشخیصی سنگ صفرا

پزشک بعد از شنیدن علائم بیمار احتمالاً به وجود سنگ صفرا مشکوک می‌شود. چون علائم سنگ صفرا شبیه به علائم عارضه‌های جدی دیگر است، پزشک سوالاتی را از بیمار می‌پرسد و بیمار را معاینه می‌کند تا تشخیص سنگ صفرا را تایید کند و احتمال ابتلا به عارضه‌های دیگر را رد کند. هیچ آزمایش خونی نمی‌تواند وجود سنگ صفرا را تایید کند.

• آزمایش خون جهت بررسی انسداد ناشی از سنگ صفرا، التهاب کبد یا پانکراس، اختلال در عملکرد یا تشخیص عفونت انجام می‌شود.
• همچنین اگر بیمار خانم باشد، آزمایش خون جهت تشخیص بارداری انجام می‌شود.
• آزمایش ادرار جهت تشخیص افتراقی عفونت کلیه انجام می‌شود. عفونت کلیه نیز مانند سنگ کیسه صفرا باعث دل درد می‌شود.
• سونوگرافی: سونوگرافی بهترین آزمایش برای تشخیص سنگ کیسه صفرا است.
• به جای سونوگرافی می‌توان کوله سیستوگرافی خوراکی (OCG) انجام داد.
• ابتدا مایع حاجب موقتی و بدون خطری به بیمار داده می‌شود، سپس عکس رادیوگرافی از کیسه صفرا گرفته می‌شود.
• هم سونوگرافی و هم OCG می‌توانند سنگ صفرا را در 95 درصد موارد نشان بدهند.

آزمایش‌های زیر را می‌توان جایگزین سونوگرافی و OCG کرد. اگر سنگ صفرا کیسه صفرا را ترک کرده باشد و وارد مجاری شده باشد، آزمایش‌های زیر انتخاب بهتری خواهد بود:

• کوله سینتی‌گرافی (اسکن HIDA): سرم به بیمار وصل می‌شود و محلول خاصی در سرم تزریق می‌شود. کبد این مایع را جذب می‌کند و سپس آن را دفع می‌کند تا تقریباً مانند صفرا در کیسه صفرا ذخیره شود. این محلول حاوی نشانگر رادیواکتیو بدون ضرری است که نوعی دوربین خاص آن را نشان می‌دهد. اگر کیسه صفرا ملتهب باشد، هیچ نشانگری در کیسه صفرا دیده نمی‌شود و اگر سنگ صفرا کیسه صفرا را مسدود کرده باشد، هیچ نشانگری بیرون از کیسه صفرا دیده نمی‌شود.
• سی تی اسکن: سی تی اسکن مانند رادیوگرافی است، اما جزئیات بیشتری را نشان می‌دهد. کیسه صفرا و مجاری صفراوی در سی تی اسکن دیده می‌شود و سی تی اسکن سنگ صفرا، انسداد و عوارض دیگر را نشان می‌دهد.
• کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپی (ERCP): اندوسکوپ باریک و منعطف برای دیدن بخش‌هایی از سیستم صفراوی به کار برده می‌شود. آرامبخش به بیمار داده می‌شود و لوله از دهان بیمار وارد معده و سپس روده کوچک می‌شود. سپس ماده حاجب در مجاری صفراوی تزریق می‌شود تا وقتی عکس رادیوگرافی گرفته می‌شود، سنگ‌های موجود در مجاری بهتر دیده شود. گاهی اوقات می‌توان سنگ را حین این عمل خارج کرد.
• رادیوگرافی قفسه سینه: عکس از قفسه سینه گرفته می‌شود تا اطمینان حاصل شود که دل درد علت دیگری ندارد.

روش‌های درمان سنگ صفرا

سنگ صفرا روش درمانی قطعی و دائمی ندارد. بااین حال روش‌های مختلفی برای خارج کردن سنگ یا تسکین علائم وجود دارد، البته اثر این درمان‌ها موقتی است. اگر بیمار به دلیل وجود سنگ صفرا دچار علائم آزاردهنده شده باشد، جراحی بهترین روش برای خارج کردن سنگ صفرا خواهد بود. اگر سنگ صفرا علائمی تولید نکرده باشد، درمان ضرورتی ندارد.

سنگ‌شکنی برون‌اندامی با شاک ویو (ESWL )

دستگاهی که امواج شوکی تولید می‌کند برای خرد کردن سنگ صفرا به کار برده می‌شود.

• ذرات سنگ خرد شده بدون ایجاد انسداد از سیستم صفراوی خارج می‌شود.
• سنگ‌شکنی معمولاً در کنار ERCP انجام می‌شود تا متخصص بتواند بعضی سنگ‌ها را خارج کند.
• بسیاری از بیمارانی که تحت این درمان قرار می‌گیرند، بعد از درمان دچار درد شدید در سمت راست بالای شکم می‌شوند.
• موفقیت سنگ‌شکنی برون‌اندامی در درمان سنگ صفرا کاملاً اثبات نشده است.

حل کردن سنگ

داروهای تهیه شده از اسیدهای صفرا برای حل کردن سنگ صفرا به کار برده می‌شود.

• ممکن است چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد تا سنگ صفرا کاملاً حل شود.
• سنگ‌ها غالباً بعد از درمان دوباره ایجاد می‌شوند.
• این داروها بهترین نتیجه را برای سنگ‌های کلسترولی به دست می‌دهند.
• مصرف این داروها باعث اسهال خفیف بسیاری از بیماران می‌شود.
• این درمان دارویی فقط به بیمارانی توصیه می‌شود که نمی‌توانند جراحی انجام بدهند.

چنانچه بیمار با درد شدید به اورژانس مراجعه کند، سرم به او متصل می‌شود و مسکن و آنتی بیوتیک داخل سرم تزریق می‌شود.

جراحی

چنانچه شرایط بیمار اجازه بدهد، پزشک توصیه می‌کند که جراحی برای خارج کردن کیسه صفرا و سنگ‌ها انجام شود. جراحی از عود دل درد و بروز عوارض خطرناک‌تری مانند التهاب پانکراس و عفونت کبد و کیسه صفرا جلوگیری می‌کند.

• چنانچه پانکراس ملتهب یا عفونی باشد، جراحی بلافاصله یا پس از چند روز برای خارج کردن کیسه صفرا انجام می‌شود.
• چنانچه پانکراس ملتهب باشد یا کیسه صفرا عفونت کرده باشد، بیمار برای دریافت مایعات و احتمالاً آنتی بیوتیک از طریق سرم چند روز در بیمارستان بستری می‌شود و سپس جراحی انجام می‌شود. البته اگر بتوان علائم را با داروهای خوراکی کنترل کرد، بیمار به خانه برمی‌گردد و زمان جراحی تعیین می‌شود.

جراحی سنگ صفرا (کوله سیستکتومی)

جراحی درمان معمول سنگ صفرایی است که بیمار را دچار علائم و عوارض کرده  باشد، این جراحی اصطلاحاً کوله‌سیستکتومی گفته می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری کیسه صفرا نگران عوارض بعد از جراحی درآوردن کیسه صفرا هستند، باید به این بیماران بگوییم که:

• خوشبختانه بدون کیسه صفرا می‌توانید به راحتی زندگی کنید.
• زندگی کردن بدون کیسه صفرا مستلزم تغییر دادن رژیم غذایی نیست.
• وقتی کیسه صفرا برداشته شود، صفرا مستقیماً از کبد به روده کوچک می‌رود.
• چون محلی برای ذخیره صفرا وجود ندارد، صفرا گاهی اوقات بدون آن که نیازی به آن باشد، وارد روده کوچک می‌شود. این اتفاق مشکلی را برای اکثر بیماران ایجاد نمی‌کند، اما تقریباً یک درصد بیماران را دچار اسهال خفیف می‌کند.

جراحی لاپاراسکوپی

برای خارج کردن کیسه صفرا عموماً عمل بسته کوله سیستکتومی لاپاراسکوپی انجام می‌شود. جراح برش کوچکی را روی شکم ایجاد می‌کند و کیسه صفرا را با استفاده از وسیله لوله مانند ظریفی خارج می‌کند.

• وسیله لوله مانند مجهز به دوربین است و ابزار جراحی برای خارج کردن کیسه صفرا و سنگ‌های داخلش به آن متصل می‌شود.
• درد جراحی بسته کمتر از جراحی باز است.
• احتمال بروز عوارض بعد از جراحی لاپاراسکوپی کمتر است و دوران بهبود این عمل نیز کوتاه‌تر است.
• چنانچه شرایط بیمار مناسب باشد، عمل بسته به عمل باز ترجیح داده می‌شود.
• عمل لاپاراسکوپی در اتاق عمل و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
• این عمل 20 دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد.
• جراح عمومی می‌تواند عمل لاپاراسکوپی را انجام دهد.
• گاهی اوقات عمل به روش لاپاراسکوپی شروع می‌شود، سپس جراح تصمیم می‌گیرد که روش عمل را به عمل باز تغییر بدهد.

جراحی باز

گاهی اوقات جراح لازم می‌بیند که برشی 3 تا 6 اینچی (7 تا 15 سانتیمتری) را در سمت راست بالای شکم ایجاد کند و کیسه صفرا را بیرون بیاورد.

• عمل باز معمولاً زمانی انجام می‌شود که جراحی لاپاراسکوپی برای بیمار مناسب نباشد.
• عفونت مجرای صفراوی و اسکارهای جراحی‌های قبلی از جمله دلایل شایعی هستند که جراحی باز را ضروری می‌سازند.
• جراحی باز در اتاق عمل و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
• عمل باز شکم 45 ـ 90 دقیقه طول می‌کشد.
• جراح عمومی می‌تواند این عمل را انجام بدهد.

ERCP گاهی اوقات دقیقاً قبل از جراحی به منظور تعیین محل سنگ صفرایی که از کیسه صفرا خارج شده است و جای دیگری در سیستم صفراوی قرار دارد، انجام می‌شود. این سنگ‌ها را می‌توان در زمان جراحی خارج کرد تا خطر بروز عوارض در آینده از بین برود. همچنین اگر سنگ صفرا در مجرای صفراوی پیدا شود، ERCP بعد از جراحی انجام می‌شود. ERCP گاهی بدون جراحی انجام می‌شود، برای مثال چنانچه بیمار آنقدر ضعیف باشد که نتوان جراحی انجام داد، به ERCP اکتفا می‌شود.

ورم روده عبارتی است که برای یک مجموعه از بیماری‌هایی که باعث بروز التهاب و تورم، قرمزی و گاهی اوقات درد در دستگاه گوارش می‌شوند به کار برده می‌شود. شایع ترین نوع ورم روده کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است که علائم و نشانه‌های مشابهی از قبیل اسهال و درد شکمی و تب را به وجود می‌آورد. ورم روده به اشکال خاصی زنان را درگیر می‌‌کند و علائم آن در دوران پریود بدتر می‌شوند و باعث بروز مشکل برای باردار شدن خواهد شد.

 انواع مختلف بیماری‌های التهابی روده شامل چه مواردی است؟

شایع ترین بیماری‌های التهابی روده کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است. این بیماری‌ها شبیه هم هستند اما بر نقاط مختلفی از دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند.

• بیماری کولیت اولسراتیو بر روده بزرگ و رکتوم تاثیر می‌گذارد. این بیماری باعث بروز تورم و زخم‌های باز کوچک روی سطح دیواره روده بزرگ یا رکتوم می‌شود. زخم‌های ایجاد شده می‌‌توانند باعث خونریزی و عفونت شوند. در این بیماری در روده بزرگ و رکتوم آسیب‌های ممتد به جای آسیب دیدگی‌های منقطع به وجود می‌‌آید.
• بیماری کرون می‌تواند هر نقطه از دستگاه گوارش را از ناحیه دهان تا مقعد درگیر کند. التهاب حاصل از بیماری کرون اغلب در نقاط مختلف دستگاه گوارش از قبیل معده یا روده به وجود می‌آید. در این بیماری بافت‌های کنار نواحی ملتهب سالم هستند و برخی از نقاط آن آسیب دیده است.

 علل بروز ورم روده چیست؟

محققان به طور صحیح نمی‌دانند که علت اصلی بیماری ورم روده چیست. این احتمال وجود دارد که سیستم ایمنی بدن باعث بروز بیماری التهابی روده شود. معمولا سیستم ایمنی از بدن در برابر عفونت‌های حاصل از باکتری یا ویروس محافظت می‌کند. پس از آنکه عفونت از بین رفت آن قسمت از سیستم ایمنی به حالت خاموش در می‌آید تا دوباره در صورت لزوم فعال شود. اما در افرادی که دچار ورم روده هستند ممکن است سیستم ایمنی بدن به یک باکتری معمولی در دستگاه گوارش بیش از حد واکنش نشان دهد. به محض آن که سیستم ایمنی بدن فعال شد در زمانی که باید خاموش شود غیر فعال نخواهد شد. این امر با گذر زمان باعث بروز التهاب می‌‌شود و به دستگاه گوارش آسیب می‌رساند. اگرچه محققان نمی‌‌دانند علت بروز ورم روده چیست تحقیقات نشان داده که ریسک بیماری بروز بیماری ورم روده در زنانی که از داروهای آنتی بیوتیک، قرص ضد بارداری یا داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب از قبیل آسپرین یا ایبوپروفن استفاده می‌کنند بیشتر است. استرس باعث بروز بیماری ورم روده نمی‌‌شود اما می‌‌تواند باعث بدتر شدن علائم و نشانه‌های آن شود.

 علائم و نشانه‌های بیماری التهاب روده چیست؟

علائم و نشانه‌های بیماری التهاب روده شبیه بیماری کولیت اولسراتیو و کرون است و برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• اسهال معمولاً در بیماری کرون به صورت اسهال آبکی و در بیماری کولیت اولسراتیو به صورت اسهال خونی دیده می‌شود.
• درد شدید یا مزمن در ناحیه شکم
• از دست دادن اشتها که باعث کاهش وزن می‌شود.
• احساس خستگی
• تب
• خونریزی از مقعد
• درد مفصل
• مشکلات پوستی از قبیل راش

علائم و نشانه‌های این اختلال می‌تواند از متوسط تا شدید متغیر باشد. گاهی اوقات ممکن است علایم و نشانه‌های شما از چند ماه تا حتی چند سال بهبود پیدا کند و دوباره شعله ور شود.

 بیماری التهابی روده چگونه زنان را درگیر می‌کند؟

بیماری ورم روده به اشکال خاصی زنان را درگیر می‌‌کند و می‌‌تواند باعث بروز موارد زیر شود:

• در زنانی که دچار ورم روده هستند احتمال آن که دچار علائم و نشانه‌های پیش از قاعدگی از قبیل سردرد و درد حاصل از پریود شوند وجود دارد. اسهال، درد شکمی و سایر علائم و نشانه‌های ورم روده می‌تواند قبل و در دوران پریود بدتر شود. شما باید همه علائم و نشانه‌هایی که دارید را ثبت کنید تا بتوانید با پزشک خود در خصوص نحوه کنترل آن‌ها صحبت کنید.
• ریسک بروز کم خونی ناشی از فقر آهن در زنانی که دچار ورم روده هستند در مقایسه با زنانی که این اختلال در آن وجود ندارد بیشتر است. اگر شما دچار بیماری روده هستید بدن نمی‌تواند به خوبی به جذب آهن بپردازد و ریسک بروز خونریزی در دستگاه گوارش افزایش خواهد یافت.
• در هنگام شعله ور شدن علائم و نشانه‌های بیماری ورم روده شما برای باردار شدن دچار مشکل خواهید شد.

 بیماری ورم روده چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر احساس می‌کنید که دچار بیماری ورم روده هستید با پزشک خود حتما صحبت کنید. پزشک از شما سوالاتی را درباره علائم و نشانه‌هایی که دارید می‌پرسد و به انجام برخی آزمایشات برای تایید یا رد این بیماری خواهد پرداخت تا بداند اگر شما بیماری ورم روده دارید این اختلال از چه نوعی است. برخی از آزمایش‌هایی که برای تشخیص بیماری ورم روده مورد استفاده قرار می‌گیرد به شرح زیر می‌باشد:

• پزشک نمونه خون شما را به آزمایشگاه می‌فرستد تا نمونه به لحاظ وجود التهاب و سایر علائم و نشانه‌های بیماری ورم روده یا کم خونی مورد ارزیابی قرار بگیرد.
• از نمونه مدفوع برای بررسی وجود خون و سایر علائم و نشانه‌های مربوط به بیماری ورم روده استفاده می‌شود.
• کولونوسکوپی یا سیمودیوسکوپی روشی است که در آن پزشکی یک لوله نازک و بلند که در ابتدای آن کردن لامپ و دوربین قرار دارد را وارد مقعد شما خواهد کرد و برای این کار مقعد شما بی حس می‌شود. سپس تصاویری که به صفحه مانیتور ارسال می‌شود را مشاهده خواهد کرد.
• برای انجام اندوسکوپی پزشک تحت بیحسی خفیف اندوسکوپ که یک لوله انعطاف پذیر است و در ابتدای آن یک عدد دوربین قرار دارد را از طریق مری و معده وارد روده کوچک خواهد کرد تا داخل آن را ارزیابی کند.
• در یک روش پزشک به شما یک مایع خوراکی که حاوی یک رنگ مخصوص است را می‌دهد و باید آن را بخورید سپس به انجام عکس برداری توسط اشعه ایکس خواهد پرداخت. هنگامی ‌که این ماده رنگی از معده وارد روده می‌شود متخصص رادیولوژی اقدام به تهیه تصاویر خواهد کرد تا بداند مشکل شما چیست. گاهی اوقات این روش پس از انجام اندوسکوپی قسمت فوقانی دستگاه گوارش انجام می‌شود.
• در سی تی اسکن نیز به کمک اشعه ایکس تصاویری از زوایای مختلف بدن تهیه می‌شود و پزشک از اشعه ایکس برای بررسی علائم و نشانه‌های التهاب استفاده خواهد کرد.
• سی تی اتروگرافی از یک نوع خاص از اشعه ایکس برای بررسی مشکلات دستگاه گوارش استفاده می‌کند. ام آر اتروگرافی یک روش دیگر برای ارزیابی دستگاه گوارش است اما از پرتوهای اشعه ایکس استفاده نمی‌‌کند.
• کپسول اندوسکوپ یک نوع دوربین کوچک شبیه قرص است که شما باید آن را بخورید. سپس این دوربین وارد دستگاه گوارش می‌شود و به عکس برداری از روده کوچک می‌‌پردازد و تصاویر ویدیویی را به مانیتور ارسال می‌کند تا پزشک بتواند آن را مشاهده نماید.

 از چه روش‌هایی برای درمان بیماری ورم روده استفاده می‌شود؟

از داروهای مختلفی برای درمان بیماری ورم روده استفاده می‌شود تا التهاب آن کاسته شود، علایم و نشانه‌های آن بهبود پیدا کند، و از شعله ور شدن بیماری در آینده جلوگیری کند. پزشک داروهای زیر را برای شما تجویز خواهد کرد:

• داروهایی که برای کنترل التهاب تجویز می‌شوند از قبیل آمینوسالیسیلات از شعله ور شدن بیماری جلوگیری می‌کنند. اکثر افرادی که دچار کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط هستند و افرادی که دچار بیماری کرون هستند معمولاً با مصرف آمینوسالیسیلات درمان می‌شوند. در درمان بیولوژیک به مسدود کردن ترکیباتی پرداخته می‌‌شود که باعث التهاب بدن می‌شوند. مصرف داروهای آنتی بیوتیک می‌تواند در افرادی که دچار عفونت یا رشد بیش از حد باکتری‌ها هستند مفید باشد.
• برخی از داروهای مخصوص بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن از قبیل کورتیکواستروئیدها که داروهای قوی با اثرگذاری سریع می‌باشند و می‌تواند به درمان شعله ور شدگی بیماری و رود بپردازند. معمولاً این دارو باید به مدت کوتاهی مصرف شود زیرا در صورتی که این دارو به مدت طولانی مصرف گردد می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی حاد از قبیل کاهش حجم استخوان شود.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن باید تا شش ماه مصرف شوند اما برخلاف کورتیکواستروئیدها می‌توان به مدت طولانی از آنها استفاده کرد تا از شعله ور شدن بیماری جلوگیری گردد.

پزشک روش‌های درمانی مختلف را برای شما امتحان می‌کند تا در نهایت متوجه شود کدام روش برای شما بهتر است.

 آیا برای بیماری کرون به انجام عمل جراحی نیاز داریم؟

شاید. بیش از نیمی از افرادی که دچار بیماری کرون هستند طی مدت ۲۰ سال از زمانی که بیماری آنها تشخیص داده می‌شود به انجام عمل جراحی نیاز خواهند داشت. عمل جراحی باعث تسکین علایم و نشانه‌های بیماری می‌‌شود اما نمی‌تواند باعث درمان آن شود. از روش‌های جراحی زیر برای بهبود علائم بیماری کرون استفاده می‌شود:

• در یک روش جراحی پزشک بخش آسیب دیده روده کوچک یا روده بزرگ را خارج می‌‌کند و در انتهای سالم آنها را به هم متصل خواهد کرد.
• در یک روش دیگر پزشک به خارج کردن روده بزرگ از قبیل رکتوم می‌‌پردازد. پس از انجام این روش بدن نمی‌تواند به خودی خود به دفع مواد زائد جامد بپردازد. در این روش پزشکی یک سوراخ کوچک را روی دیواره شکم به وجود می‌‌آورد سپس انتهای روده کوچک را از آن سوراخ خارج می‌کند تا مواد زائد بتوانند از بدن خارج شوند. یک عدد کیسه روی بخش باز شکم قرار داده می‌‌شود تا مواد زائد وارد آن شوند. ممکن است لازم باشد که در طول روز چندین مرتبه به تخلیه آن بپردازید.
• برخی از بیماران در اطراف مقعد خود دچار آبسه یا ترشح چرک می‌شوند که در این روش انجام عمل جراحی برای تخلیه آن ضروری است و پزشک به کمک یک سیم کوچک چرک را از این ناحیه جمع آوری خواهد کرد.

 آیا برای درمان کولیت اولسراتیو به عمل جراحی نیاز داریم؟

شاید، از هر سه نفری که دچار کولیت اولسراتیو هستند در برخی موارد یک نفر به انجام عمل جراحی برای درمان این اختلال نیاز خواهد داشت. در این عمل جراحی پزشک اقدام به خارج کردن روده بزرگ و رکتوم می‌‌کند تا به درمان کولیت اولسراتیو بپردازد. پس از آنکه رکتوم و روده بزرگ برداشته شدند دیگر بدن نمی‌تواند به خودی خود به دفع مواد زائد بپردازد که در این شرایط پزشک به انجام دو نوع روش جراحی می‌‌پردازد تا مواد زائد از بدن خارج شود:

• در یک روش پزشک به خارج کردن روده بزرگ از قبیل رکتوم می‌‌پردازد. پس از انجام این روش بدن نمی‌تواند به خودی خود به دفع مواد زائد جامد بپردازد. در این روش پزشکی یک سوراخ کوچک را روی دیواره شکم به وجود می‌‌آورد سپس انتهای روده کوچک را از آن سوراخ خارج می‌کند تا مواد زائد بتوانند از بدن خارج شوند. یک عدد کیسه روی بخش باز شکم قرار داده می‌‌شود تا مواد زائد وارد آن شوند. ممکن است لازم باشد که در طول روز چندین مرتبه به تخلیه آن بپردازید.
• پزشک انتهای روده کوچک را به داخل مقعد وصل می‌کند و یک کیسه داخلی را به وجود می‌آورد تا مواد زائد درون کیس جمع شوند و مثل همیشه از مقعد خارج شوند.

روشی که پزشک برای انجام این کار مورد استفاده قرار می‌‌دهد به علائم و نشانه‌های شما و شدت بروز آنها، سن شما و میزان اثر گذاری بیماری بر کیفیت زندگی شما از قبیل نوع فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید بستگی دارد.

 روش‌های خانگی برای تسکین علائم و نشانه‌های بیماری ورم روده چیست؟

شما می‌توانید در خصوص روش‌های خانگی برای تسکین علائم و نشانه‌های بیماری ورم روده با پزشک خود صحبت کنید. برخی از مراحلی که می‌توانید در منزل انجام دهید به شرح زیر می‌باشد:

• استرس باعث بروز ورم روده نمی‌شود اما می‌تواند به عنوان یک شاخص منجر به بدتر شدن علائم و نشانه‌های شما شود. برخی از تحقیقات نشان داده است که هیپنوتراپی و روان درمانی و مواردی از این قبیل می‌تواند در کاهش استرس مفید باشند.
• باید به فکر اصلاح تغذیه خود باشید. تعدادی از زنان می‌گویند محدود کردن مصرف برخی از مواد غذایی خاص باعث بهبود علائم و نشانه‌های آن‌ها شده است.
• در صورتی که بدن شما نتواند به علت بیماری التهابی روده همه مواد غذایی مورد نیاز خود را به دست بیاورد پزشک مصرف مکمل ویتامین را برای شما تجویز خواهد کرد.  ممکن است شما به مصرف ویتامین b۱۲ ، فولیک اسید و ویتامین دی، کلسیم و آهن نیاز داشته باشید.
• تحقیقات نشان داده است که مصرف پروبیوتیک، که به باکتری‌های زنده گفته می‌شود و به طور طبیعی در بدن وجود دارند، می‌‌تواند به افراد مبتلا به بیماری ورم روده کمک کند. پروبیوتیک در غذاهایی از قبیل ماست وجود دارد که روی برچسب آن عبارت پروبیوتیک ثبت شده است. شما می‌توانید در فروشگاه‌های مختلف به خرید پروبیوتیک به عنوان یک مکمل بپردازید. ویتامین‌ها و انواع مکمل توسط سازمان غذا و دارو به عنوان یک دارو در نظر گرفته نمی‌‌شود. شما باید با پزشک خود در خصوص نوع مکملی که مصرف می‌کنید از قبیل پروبیوتیک صحبت کنید.

 آیا بیماری ورم روده باعث بروز سایر مشکلات مربوط به سلامت می‌شود؟

پاسخ این سوال مثبت است و بیماری ورم روده باعث بروز مشکلات مربوط به سلامت خواهد شد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• کم خونی ناشی از کمبود آهن اختلالی است که زمانی به وجود می‌‌آید که سطح گلبول‌های سالم خون که وظیفه انتقال اکسیژن را به همه نقاط بدن بر عهده دارند پایین ‌تر از سطح مجاز باشد. این اختلال به علت خونریزی از طریق دستگاه گوارش رخ می‌دهد.
• اسهال و درد تیر کشنده باعث می‌شود که خوردن مواد غذایی برای شما دشوار باشد و بدن نتواند مواد مغذی مورد نیاز خود را تامین کند. در این حالت ممکن است شما به لوله تغذیه یا سرم وریدی برای دریافت مایعات و مواد مغذی مورد نیاز خود احتیاج داشته باشید.
• مگاکولون توکسیک زمانی رخ می‌دهد که روده بزرگ به سرعت متورم شود و نتواند فعالیت خود را انجام دهد. مگاکولون توکسیک یک اختلال جدی است و می‌تواند باعث بروز درد شدید و حتی مرگ شود.
• بیماری کرون می‌تواند ریسک بروز سرطان کولون را افزایش دهد. با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند.
• بیماری کرون باعث می‌شود که حجم استخوان‌های شما کاسته شود و شما دچار پوکی استخوان شوید. مصرف داروهایی که برای درمان کولیت اولسراتیو به کار می‌رود می‌تواند باعث پوکی استخوان شود.
• بیماری ورم روده می‌تواند باعث بروز مشکلات کبد، سنگ کیسه صفرا و التهاب پانکراس شود.
• سنگ کلیه به تعدادی سنگ کوچک و دردناک گفته می‌شود که گاهی اوقات از اگزالات که یک نوع نمک است به وجود می‌آیند. سنگ کلیه در افراد مبتلا به بیماری کرون بسیار شایع است.
• برخی از مشکلاتی که در این قسمت به آنها اشاره کردیم با درمان ورم روده بهتر می‌شوند اما برخی از آنها باید به صورت مجزا از بیماری ورم روده درمان شوند.

 چگونه بیماری ورم روده بر روی بارداری تاثیر می‌گذارد؟

بیماری ورم روده می‌تواند شانس باروری شما و علائم و نشانه‌هایی که در دوران بارداری به وجود می‌آیند تاثیر بگذارد. زنان باردار مبتلا به ورم روده بیشتر در معرض بارداری پرخطر قرار دارند.

• در دورانی که بیماری شما شعله ‌ور می‌‌شود و علائم و نشانه‌های شما دوباره عود می‌کنند برای باردار شدن دچار مشکل خواهید شد. اگر شما دچار بیماری ورم روده هستید با پزشک خود در خصوص ریسک بروز مشکلات مرتبط با این بیماری مشورت کنید. اگر در دوران بارداری دچار شعله و شدگی ملایم نشانه‌های خود شدید ریسک زایمان زودرس در شما افزایش خواهد یافت و ممکن است وزن نوزاد شما کم باشد یا در مقایسه با زنانی که دچار بیماری ورم روده نیستند مجبور به سزارین شوید. ممکن است پزشک نوع و دوز داروهایی که مصرف می‌کنید را تغییر دهد. برخی از داروها از قبیل متوتروکسات و تالیدومید باعث نقص مادرزادی و سایر مشکلات می‌شوند به همین دلیل نباید در دوران شیردهی یا بارداری مصرف شوند. اگر قصد باردار شدن را دارید با پزشک خود در خصوص داروهایی که مصرف می‌کنید صحبت نمایید.
• برخی از زنان می‌‌گویند که در دوران بارداری علائم و نشانه‌های آن‌ها بهتر می‌شود ولی برخی دیگر از بدتر شدن علائم و نشانه‌های خود شکایت دارند. زنانی که دچار بیماری ورم روده هستند و حدود چند ماه تا چند سال است که علائم آنها بهبود پیدا کرده است این احتمال وجود دارد که در دوران بارداری نیز هیچ گونه علامتی نداشته باشند.

 آیا امکان درمان بیماری ورم روده در دوران بارداری یا شیردهی وجود دارد؟

پاسخ این سوال مثبت است اما پزشک نوع و دوز دارویی که مصرف می‌‌کنید را تغییر خواهد داد. گاهی اوقات برخی از داروها از قبیل متوتروکسات و تالیدومید باعث بروز نقایص مادر زادی و سایر مشکلات مربوط به سلامت می‌شوند و نباید در دوران بارداری یا شیردهی مصرف شود. باید قبل از بارداری با پزشک زنان و زایمان و متخصص گوارش خود در خصوص داروهایی که باید در طول دوران بارداری و بعد از آن مصرف کنید مشورت نمایید. داروهایی که پزشک برای شما تجویز کرده است را طبق دستور مصرف کنید. به خاطر داشته باشید که اگر داروهای خود را مصرف نکنید علائم و نشانه‌های شما عود می‌کند و این امر باعث می‌شود کنترل کردن آنها دشوار باشد.

پزشکی گوارش، یکی حوزه‌های علم پزشکی است که بر سلامت دستگاه گوارشی (GI) تمرکز دارد. متخصصان گوارش می‌توانند تمام مشکلات گوارشی، از سندروم روده تحریک پذیر (IBS) گرفته تا هپاتیت C را درمان کنند. در اینجا نگاهی به آنچه که متخصصان گوارش انجام می‌دهند و شرایطی که باید به آنها مراجعه کنید خواهیم انداخت.

متخصص گوارش چه کسی است؟

متخصصین گوارش در درجه اول، بیماری‌های دستگاه گوارش در زنان و مردان را تشخیص داده و درمان می‌کنند.

آنها از روش‌های آندوسکوپی برای مشاهده دستگاه گوارش و تشخیص مشکل استفاده می‌کنند که در این روش‌ها از ابزارهای تخصصی استفاده می‌شود. متخصصین گوارش جراحی نمی‌کنند؛ البته در بعضی موارد ممکن است از نزدیک با یک جراح دستگاه گوارش همکاری داشته باشند. آنها در درجه اول در کلینیک‌ها یا بیمارستان‌ها فعالیت می‌کنند. کارکرد سیستم گوارش در بدن ما عبارت است از:

• گوارش و حرکت دادن غذا
• جذب مواد مغذی
• دفع مواد زائد

متخصصان گوارش می‌توانند هر بخشی از این سیستم را درمان کنند. اگر چه سیستم گوارشی شامل دهان نیز می‌شود؛ اما این متخصصان معمولاً خدمات درمانی مربوط به این ناحیه را ارائه نمی‌کنند. در عوض دندان پزشکان و متخصصان دندانپزشکی بر سلامت حفره دهان تمرکز می‌کنند. سایر بخش‌های سیستم گوارش عبارت است از:

• حلق
• مری
• معده
• روده کوچک
• روده بزرگ
• کبد
• کیسه صفرا
• لوزالمعده
• غدد بزاقی
• زبان
• اپیگلوت
• رکتوم
• مقعد

متخصصان گوارش همچنین بیماری‌های روده و مقعد را درمان می‌کنند.

تخصص پزشکی گوارش چیست؟

 پزشکی گوارش حوزه‌ای از علم پزشکی است که بر دستگاه گوارش تمرکز دارد. بعضی از متخصصین گوارش، بیماری‌های عمومی دستگاه گوارش را درمان می‌کنند؛ در حالی که برخی دیگر روی نوع خاصی از حوزه‌های تخصص گوارش تمرکز دارند. برخی از حوزه‌های مورد تاکید عبارت است از:

پزشکی کبد؛ این شاخه از تخصص گوارش، بر تشخیص و درمان بیماری‌های کبد، کیسه صفرا و مجرای صفراوی و لوزالمعده می‌پردازد.

• بیماری پانکراس
• پیوند کبد
• بیماری التهاب روده یا التهاب مزمن دستگاه گوارشی
• بررسی‌های آندوسکوپیک
• رفلاکس مری که معمولاً به دلیل بیماری رفلاکس گاستروازوفاژیال رخ می دهد.

الزامات تحصیلی و آموزشی

برای تبدیل شدن به یک متخصص گوارش باید یک مدرک دانشگاهی چهارساله کسب کنید. پس از آن باید به مدت چهار سال، دوره دانشکده پزشکی را تمام کنید. پس از فارغ التحصیلی از دانشکده پزشکی، باید یک دوره آموزشی ۳ ساله به نام رزیدنسی را در حوزه پزشکی داخلی بگذرانید. در این مدت شما در کنار متخصصان گوارش با تجربه کار می‌کنید و آموزش‌های حرفه‌ای را مانند یک مربی از آنها دریافت می‌نمایید. پس از اتمام دوره رزیدنسی باید یک بورس تحصیلی دو یا سه ساله را تکمیل کنید تا در این رشته آموزش‌های تخصصی تری ببینید. این آموزش‌ها شامل آموزش دیدن درباره آندوسکوپی است که یک روش غیر درمانی می‌باشد که پزشکان برای معاینه دستگاه گوارش از آن استفاده می‌کنند.

پس از اتمام دوره آموزشی خود باید یک آزمون تخصصی گوارش را برای تبدیل شدن به یک متخصص گوارش رسمی بگذرانید. پس از اتمام موفقیت آمیز این آزمون، هیئت پزشکی داخلی آمریکا به شما گواهی تخصص گوارش می‌دهد.

متخصصان گوارش چه بیماری‌هایی را درمان می‌کنند؟

این متخصصان تعدادی از بیماری‌های مربوط به سیستم گوارش را درمان می‌کنند که عبارتند از :

• رفلاکس اسید
• زخم
• IBS
• هپاتیت C
• پولیپ یا زائده، که به طور معمول در روده بزرگ رخ می‌دهد
• یرقان یا زردی پوست
• بواسیر
• مدفوع خونی
• پانکراتیت یا یک بیماری نادر که باعث التهاب پانکراس می‌شود.
• سرطان روده بزرگ

۶ نشانه اینکه به مراجعه به متخصص گوارش نیاز دارید. 

چند علائم و نشانه وجود دارند که اغلب باید برای بررسی آنها به یک متخصص گوارش مراجعه کنید. متخصصین گوارش می‌توانند تمام اختلالات مربوط به علائم شما را شناسایی و درمان کنند. در اینجا ۶ نشانه وجود دارد که باید برای بررسی آن‌ها وقت ملاقات با یک متخصص گوارش را برنامه‌ریزی کنید.

حرکات غیر طبیعی روده

• یبوست: اگر در هفته کمتر از ۳ حرکت روده داشته باشید، ممکن است به دلیل انسداد، مشکلات عصبی، نقص عضلانی یا هورمونی، رژیم یا سایر عوامل، مبتلا به یبوست شده باشید. متخصص گوارش می‌تواند در تشخیص علت آن به شما کمک کند.
• اسهال: اگر مدفوع آبکی بیش از چند روز ادامه پیدا کند، می‌تواند ناشی از ویروس، انگل/ باکتری، عدم تحمل لاکتوز، واکنش به دارو یا نشان دهنده سایر اختلالات گوارشی، مانند بیماری کرون، بیماری کولیت، اولسراتیو و چند مورد دیگر باشد.

خونریزی رکتال

علل وجود خون در مدفوع می‌تواند به شدت متفاوت باشد. اما به طور کلی به این معنا است که در دستگاه گوارش شما خونریزی وجود دارد. این خونریزی ممکن است ناشی از یک شکاف مقعدی، برش یا پارگی کوچک در بافت داخلی مقعد، بواسیر یا هر چیزی که نیاز به توجه پزشکی دارد باشد؛ مانند سرطان!

سوزش سردل مکرر

سوزش سردل گاه به گاه به هیچ وجه جدی نیست؛ اما سوزش سردل مکرر می‌تواند نشان دهنده بیماری ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD) مری بارت و حتی سرطان مری باشد. اگر رفلاکس اسید معده اغلب اتفاق می‌افتد، ممکن است شما دچار بیماری GERD تشخیص داده شوید و به منظور کاهش ناراحتی خود دارو دریافت کنید و آزمایش‌هایی برای تایید تشخیص انجام دهید.

هنگامی که در سنی قرار دارید که باید به طور منظم برای بررسی احتمال سرطان کلورکتال مورد آزمایش قرار بگیرید (۵۰ سال به بالا)

آزمایش غربالگری یک روش پیشگیری است که باید قبل از بروز علائم انجام شود. سرطان کلورکتال اغلب به صورت پولیپ‌های پیش سرطانی آغاز می‌شود که می‌تواند در طول کولونوسکوپی شناسایی و نابود شود.

بزرگسالان از سنین ۵۰ تا ۷۵ سال در معرض سرطان روده بزرگ قرار دارند. بعضی از بیماران باید حتی زودتر از این سن کولونوسکوپی غربالگری انجام دهند.

درد و نفخ شکم

گاهی اوقات ممکن است درد خفیف و نفخ شکم به قدری زیاد نباشد که لازم باشد به پزشک متخصص مراجعه کنید. اما اگر درد شکم و نفخ تقریباً بعد از هر وعده غذایی که می‌خورید اتفاق می‌افتد یا با حالت تهوع یا حرکات دردناکه روده همراه است، حتماً پزشک خود را از ناراحتی خود آگاه کنید؛ زیرا ممکن است تصمیم بگیرد برای انجام آزمایش های بیشتر شما را به یک متخصص گوارش ارجاع دهد.

درد مری یا مشکل در بلع (دیسفاژی)

ممکن است برخی بیماری‌های خاص باعث شوند شما در بلع مشکل داشته باشید یا توانایی بلع خود را از دست بدهید. اگر به طور مداوم درد مری یا دشواری بلع را تجربه می‌کنید یا اگر این وضعیت با گذشت زمان بدتر می‌شود، ممکن است متخصص گوارش روشی که آندوسکوپی فوقانی نامیده می‌شود را انجام دهد تا علت ناراحتی شما را مشخص کرده و شروع به درمان آن کند.

متخصصان گوارش از چه روش‌هایی استفاده می‌کنند؟

این متخصصان دامنه وسیعی از اقدامات غیر جراحی را انجام می دهند. این اقدامات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• سونوگرافی آندوسکوپی برای بررسی دستگاه گوارش فوقانی و تحتانی و سایر اندام‌های داخلی
• کولونوسکوپی برای تشخیص سرطان روده بزرگ یا پولیپ روده بزرگ
• کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی جهت شناسایی سنگ‌های صفرا، تومورها یا بافت زخم در ناحیه مجاری صفراوی.
• سیگموئیدوسکوپی برای بررسی خونریزی یا درد در روده
• بیوپسی کبد برای ارزیابی التهاب و فیبروز
• آندوسکوپی کپسول برای ارزیابی روده کوچک
• دابل بالن آنتروسکوپی برای معاینه روده کوچک

یبوست زمانی اتفاق می‌افتد که فرد طی ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از خوردن غذا، حرکات روده نداشته باشد؛ یا زمانی که فرد برای حرکت روده احساس فشار و درد داشته باشد. یبوست یک مشکل است نه یک بیماری و اغلب «داشتن کمتر از ۳ حرکت روده در یک هفته» تعریف می‌شود. گاهی اوقات به دلایل مختلفی مانند تغییر رژیم غذایی، مسافرت، مصرف داروها و بارداری ممکن است یبوست را تجربه کنید در بیشتر اوقات یبوست با مراقبت‌های شخصی درمان می‌شود و مسئله جدی نیست اما گاهی اوقات یبوست مزمن رخ می‌دهد که زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می دهد. این امر به ویژه در میان کودکان می‌تواند مشکل ساز باشد؛ زیرا می‌تواند بر رفتارهای آنها تاثیر بگذارد. بنابراین یافتن علت آن اهمیت بسیاری دارد. رها کردن یبوست و درمان نکردن آن عوارض بسیاری دارد که در اینجا توضیح داده شده است.

علل یبوست

بیشتر موارد ابتلا به یبوست ناشی از یک مشکل خاص نیست و ممکن است تعیین علت دقیق آن نیز دشوار باشد. با این وجود چند عامل وجود دارند که می‌توانند احتمال ابتلا به یبوست را افزایش دهند. این موارد عبارتند از:

• عدم مصرف فیبر کافی مانند میوه، سبزیجات و غلات
• تغییر در سبک زندگی یا شیوه طبیعی زندگی روزمره خود؛ مانند تغییر در عادات غذایی
• عدم وجود حریم خصوصی کافی هنگام استفاده از توالت.
• نادیده گرفتن احساس نیاز به دفع مدفوع
• بی‌تحرکی و ورزش نکردن
• عدم نوشیدن مایعات کافی
• کاهش وزن شدید یا اضافه وزن
• اضطراب
• افسردگی

دارو

گاهی اوقات یبوست ممکن است عارضه جانبی داروی باشد که مصرف می‌کنید. برخی از رایج‌ترین داروهایی که ممکن است باعث یبوست شوند عبارتند از:

• آنتی اسیدهای آلومینیوم (دارویی برای درمان سوء هاضمه)
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد صرع (داروهایی برای درمان صرع)
• داروهای ضد روان پریشی (داروهایی برای درمان اسکیزوفرنی، جنون و اضطراب)
• مکمل‌های کلسیم
• دیورتیک‌ها (قرص های آب)
• مکمل‌های آهن

اگر یبوست شما ناشی از مصرف دارو باشد، معمولاً متوجه می‌شوید که پس از قطع مصرف دارو بهبود پیدا می‌کند. با این حال تحت هیچ شرایطی نباید سرخود مصرف دارو را متوقف کنید، مگر آنکه پزشک دستورات لازم را در این باره بدهد. اگر به دلیل مصرف یک دارو دچار مشکل یبوست شدید، با پزشک خود صحبت کنید؛ زیرا ممکن است آنها بتوانند یک داروی جایگزین برای شما تجویز کنند.

بارداری

یبوست در دوران بارداری بسیار شایع است و حدود ۴۰ درصد از خانم‌ها در دوران بارداری یبوست را تجربه می‌کنند. یبوست بیشتر زنان باردار را در مراحل اولیه بارداری خود تحت تاثیر قرار می‌دهد.

یبوست در دوران بارداری در نتیجه تغییرات هورمونی در بدن شما رخ می‌دهد. در دوران بارداری بدن شما هورمون زنانه‌ای به نام پروژسترون را بیشتر تولید می‌کند. این هورمون به عنوان یک شکل کننده عضله عمل می‌کند. اگر باردار هستید، روش‌هایی وجود دارد که می توانید با خیال راحت و بدون صدمه زدن به خود یا کودکتان از آنها برای درمان یبوست استفاده کنید.

سایر مشکلات

بیشتر موارد یبوست، ناشی از مشکلات پزشکی خاص نیستند. با این حال یبوست به ندرت می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد. در بزرگسالان این مشکلات و بیماری‌ها عبارتند از:

• سرطان روده بزرگ یا سرطان رکتال
• دیابت
• هایپر کلسیم (زمانی که کلسیم بیش از حد در جریان خون شما وجود داشته باشد)
• تیروئید کم کار
• دیستروفی عضلانی (یک بیماری ژنتیکی که باعث ازبین رفتن ماهیچه‌ها می‌شود)
• اسکلروزیس چندگانه؛ (وضعیتی که بر سیستم عصبی شما تاثیر می‌گذارد.)
• بیماری پارکینسون (یک مشکل مغزی که هماهنگی حرکات بدن شما مانند راه رفتن، صحبت کردن و نوشتن را تحت تاثیر قرار می‌دهد)
• آسیب نخاعی
• فیسور آنال (یک پارگی کوچک در پوست درون مقعد)
• بیماری التهاب روده (وضعیتی که باعث التهاب روده‌ها می‌شود)
• سندروم روده تحریک پذیر (IBS)

علائم معمول

کارکرد طبیعی روده هر یک از افراد متفاوت است. ممکن است برخی از افراد پس از صرف هر وعده غذایی، حرکات روده داشته باشند؛ در حالی که برخی دیگر هر چند روز یکبار فعالیت روده دارند. یبوست یک مشکل شایع است و ممکن است به دلایل مختلفی در افراد مختلف اتفاق بیفتد .

اگرچه علائم یبوست در همه افراد یکسان نیست، در زیر فهرستی از شایع‌ترین علائم آن ذکر شده است:

• حرکت روده کمتر از سه بار در هفته
• دفع مدفوع خشک، سخت یا ناصاف
• احساس فشار و کشش هنگام استفاده از توالت
• صرف زمان طولانی برای دفع مدفوع
• احساس عدم تخلیه کامل مدفوع
• نفخ شکم
• وجود آثار مایعات یا مدفوع (مانند گل رس) در لباس زیر کودک که می‌تواند نشانه آن باشد که مدفوع در رکتوم باقی مانده است.
• وجود خون روی مدفوع سخت
• شیون و گریه شدید در نوزادان یا کودکان
• کاهش اشتها در نوزادان و کودکان
• بروز رفتارهای عجیب در کودکان و نوزادان

کودکانی که از دفع مدفوع خود امتناع می‌کنند، در واقع برای دریافت آموزش دستشویی آماده نیستند یا از داشتن درد در هنگام عبور مدفوع یا هنگام خم کردن پاها می‌ترسند. یا هنگام نگه داشتن مدفوع در شکم، حالت چهره آن‌ها عجیب است .

علائم نادر

در برخی موارد افراد مبتلا به یبوست علائم نادرتری دارند این موارد عبارتند از:

• حالت تهوع؛ ایجاد مدفوع در روده شما ممکن است باعث حالت تهوع شود. این اتفاق معمولا زمانی رخ می‌دهد که مدفوع به یک مانع سخت تبدیل شده باشد و اغلب ناشی از انقباض مدفوع است. انقباض مدفوع یکی از عارضه‌هایی است که باید توسط پزشک معاینه و ارزیابی شود.
• استفراغ؛ ممکن است در صورت وجود انسداد در روده، استفراغ رخ دهد. انسداد روده زمانی رخ می‌دهد که قسمتی از روده کوچک یا بزرگ به طور جزئی یا به طور کامل مسدود شده باشد. علائم آن شامل درد شکم، تب، یبوست و استفراغ است. این علائم می‌توانند نشانه یک وضعیت بسیار جدی باشند.

اگر این علائم همراه با یبوست رخ دهند، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض

به طور معمول یبوست کوتاه مدت عوارضی ایجاد نمی‌کند و معمولاً با مراقبت‌های شخصی درمان می‌شود. به عنوان مثال اگر به دلیل تغییر رژیم غذایی دچار یبوست شوید، ممکن است احساس پر بودن روده، نفخ یا ناراحتی داشته باشید. اما عوارض طولانی مدت را به همراه نخواهد داشت. با این حال یبوست مزمن می‌تواند عوارضی را ایجاد کند.

بواسیر

بواسیر، تورم یا التهاب رگ‌ها در روده یا مقعد است. این امر می‌تواند در داخل یا بیرون روده رخ دهد و معمولاً چندان جدی نیست.

ممکن است بواسیر خارجی هنگام حرکت باعث خارش یا درد شود؛ در حالیکه بواسیر داخلی معمولاً باعث ایجاد درد نمی‌شود. در عوض ممکن است در توالت مدفوع قرمز روشن را مشاهده کنید.

فیسور آنال

فیشر آنال یا شکاف مقعدی، معمولاً نتیجه نوعی زخم در مقعد، مانند زخم ناشی از سفتی مدفوع است. شکاف مقعد معمولاً دردناک است و ممکن است باعث خارش نیز شود. همچنین ممکن است متوجه وجود خون روی مدفوع شوید.

پرولاپس رکتوم

پرولاپس رکتوم زمانی اتفاق می‌افتد که آخرین قسمت روده بزرگ، یعنی رکتوم، از مقعد بیرون زده و از بیرون بدن قابل مشاهده باشد. این وضعیت لزوماً دردناک نیست و در بسیاری از موارد بدون درمان بهبود پیدا می‌کند. البته باید توسط پزشک معاینه شود.

انقباض مدفوع

انقباض مدفوع وضعیت یبوست طولانی مدت است و زمانی اتفاق می‌افتد که مدفوع آن قدر سخت شده باشد، که نتوان با یک حرکت روده معمولی آن را دفع کرد. از عوارض آن می‌توان به درد و گرفتگی شکم اشاره کرد.  این وضعیت معمولاً باید با تنقیه یا دادن آب درمان شود.

عوارض در کودکان

در کودکان به خصوص در کودکانی که به دلیل درد از دفع مدفوع خودداری می‌کنند، ممکن است مدفوع در روده بزرگ و رکتوم جمع شود. گاهی اوقات در این وضعیت مدفوع نشت پیدا می‌کند وضعیتی که به آن «بی اختیاری دفع» (ایجاد لکه) گفته می‌شود رخ می‌دهد.

جلوگیری از یبوست و عوارض دردناک آن:پیشگیری بهتر از درمان

 اگرچه یبوست یک مشکل شایع است اما اقدامات بسیاری برای پیشگیری از آن وجود دارد:

مصرف فیبر

اطمینان حاصل کنید که در رژیم غذایی شما فیبر کافی وجود دارد. بیشتر بزرگسالان به اندازه کافی فیبر مصرف نمی‌کنند. شما باید تقریباً ۱۸ گرم فیبر در روز مصرف کنید. با خوردن موارد زیر می‌توانید دریافت فیبر روزانه خود را افزایش دهید:

• میوه
• سبزیجات
• برنج سبوس دار
• ماکارونی سبوس دار
• نان سبوس دار
• آجیل‌ها
• دانه‌ها
• جو دوسر

خوردن فیبر بیشتر حرکات روده شما را منظم نگه می‌دارد؛ زیرا به شما کمک می‌کند تا غذا راحت‌تر از دستگاه گوارش شما عبور کند. غذاهایی که فیبر زیادی دارند همچنین باعث می‌شوند احساس سلامت بیشتری داشته باشید. اگر در حال افزایش فیبر دریافتی خود هستید، مهم است که به تدریج آن را افزایش دهید. افزایش ناگهانی ممکن است احساس نفخ را به همراه داشته باشد. همچنین ممکن است باد شکم بیشتر و گرفتگی معده داشته باشید.

مایعات

برای جلوگیری از کم آبی بدن، از مصرف مایعات زیاد اطمینان حاصل کنید. شما باید روزانه حداقل ۱.۲ لیتر (۶ تا ۸ لیوان) و اگر  ورزش می‌کنید یا هوا گرم است حتی بیشتر از این مقدار نیز آب بنوشید. سعی کنید مصرف کافئین، الکل و نوشیدنی‌های مضر را کاهش دهید.

عادات توالت

هرگز احساس حرکت روده که باعث تحریک شما برای رفتن به توالت می‌شود را نادیده نگیرید. نادیده گرفتن احساس نیاز به دفع مدفوع، احتمال ابتلا به یبوست را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. بهترین زمان برای دفع مدفوع، صبح‌ها یا حدود ۳۰ دقیقه پس از صرف وعده غذایی است.

هنگامی که از توالت استفاده می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که زمان کافی و حریم خصوصی برای دفع راحت مدفوع را دارید. احساس عجله داشتن نکنید.

ورزش

حفظ تحرک و فعال بودن خطر ابتلا به یبوست را به شدت کاهش می‌دهد. در حالت ایده آل باید هر روز حداقل ۳۰ دقیقه ورزش بدنی انجام دهید.

ورزش منظم نه تنها خطر ابتلا به یبوست را کاهش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود احساس سلامتی بیشتری به شما دست داده و روحیه و سطح انرژی شما بهبود پیدا کند و آمادگی عمومی و تناسب جسمانی بیشتری داشته باشید.

درمان یبوست

اگر تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی به شما کمک نکند، ممکن است پزشک ملین خوراکی برای شما تجویز کند.

ملین (مسهل) 

ملین‌ها نوعی دارو هستند که به شما در دفع مدفوع کمک می‌کنند. چند نوع مختلف از ملین وجود دارد و هر کدام تاثیر متفاوتی بر دستگاه گوارش شما دارند.

ملین حجیم شده

به طور معمول پزشک با استفاده از یک ملین حجم شده، درمان را آغاز می‌کند. این نوع از ملین‌ها با حفظ مایعات، به دفع مدفوع شما کمک می‌کنند. این بدین معناست که احتمال خشک شدن مدفوع کمتر بوده و می‌تواند منجر به انقباض مدفوع شود. ملین‌های حجیم شده باعث می‌شوند مدفوع شما متراکم‌تر و نرم‌تر شود تا بتوانید راحت‌تر آن را از روده عبور دهید.

ملین‌های حجیم شده که تجویز می‌شوند، شامل ملین پوسته ایسپاقولا، متیل سلولز و استرکولیا می‌شوند. هنگام مصرف این نوع ملین، باید اطمینان حاصل کنید که مایعات زیادی می‌نوشید. همچنین نباید آنها را قبل از خواب مصرف کنید. معمولاً دو تا سه روز طول می‌کشد تا تاثیرات مصرف ملین حجیم شده را احساس کنید.

ملین اسمزی

اگر مدفوع شما پس از دریافت ملین حجیم شده نیز سفت باقی بماند، ممکن است پزشک معالج به جای آن برای شما یک ملین اسمزی تجویز کند. ملین‌های اسمزی با افزایش مقدار مایعات در روده شما عمل می‌کنند. افزایش مقدار مایعات به تحریک بدن برای عبور مدفوع کمک می‌کند. ملین‌های اسمزی نیز می‌توانند به نرم شدن مدفوع شما کمک کنند.

ملین‌های اسمزی که معمولاً تجویز می‌شوند شامل لاکتولوز و ماکروگل هستند. هنگام مصرف ملین‌های اسمزی نیز مانند ملین‌های حجیم شده، باید اطمینان حاصل کنید که مایعات کافی مصرف می‌کنید. معمولاً دو تا سه روز طول می‌کشد تا تاثیر این ملین را احساس کنید.

ملین‌های تحریک کننده

اگر مدفوع شما نرم است اما همچنان در دفع آن مشکل دارید، ممکن است پزشک یک ملین تحریک کننده برای شما تجویز کند. این نوع از مسهل‌ها با تحریک عضلاتی که در طول دستگاه گوارشی شما قرار دارند، عمل می‌کنند و به آنها کمک می‌کنند تا مدفوع و مواد زاید موجود در راستای روده بزرگ را به سمت مقعد حرکت دهند.

رایج‌ترین ملین‌های تحریک کننده که تجویز می‌شوند عبارتند از سنا، بیساکودیل و سدیم پیسولفات. این نوع از ملین‌ها معمولاً فقط به صورت کوتاه مدت مورد استفاده قرار می‌گیرند و معمولاً طی ۶ تا ۱۲ ساعت بعد تاثیر آنها قابل مشاهده است.

پزشک می‌تواند مطابق میل شخصی شما و سرعت مورد نیاز برای بهبودی، تصمیم به ترکیب مسهل‌های مختلف بگیرد.

برای چه مدت باید ملین مصرف کنم؟

اگر تنها برای مدت زمان کوتاهی یبوست را تجربه کرده باشید، پزشک به شما توصیه می‌کند که پس از نرم شدن مدفوع و عبور راحت آن، مصرف ملین را متوقف کنید. اما اگر به دلیل مصرف یک دارو یا داشتن یک بیماری مبتلا به یبوست شده‌اید، ممکن است مجبور شوید به صورت طولانی مدت ملین‌ها را مصرف کنید. بعضی اوقات مجبورید مصرف آنها را حتی برای ماه‌ها و سال‌ها ادامه دهید.

اگر برای مدت زمان طولانی از داروهای مسهل استفاده می‌کردید، لازم است به جای قطع ناگهانی، به تدریج دوز دارو را کاهش دهید. اگر ترکیبی از ملین‌ها برای شما تجویز شده باشد، معمولاً مجبور خواهید بود قبل از قطع کامل آن، هر بار دوز یکی از مسهل‌ها را کم کنید. بنابراین ممکن است قطع کامل آنها چندین ماه طول بکشد. پزشک درباره اینکه بهتر است در چه مواردی از مصرف ملین خودداری کنید، به شما توصیه‌هایی خواهد کرد. هرگز نباید مصرف دارو را سر خود متوقف کنید؛ مگر آنکه پزشک به شما توصیه کند.

بدن چربی را در بسیاری از مناطق بدن برای استفاده به عنوان انرژی و عایق ذخیره می‌کند. کبد تا حدی از چربی تشکیل شده است اما اگر میزان چربی موجود در کبد خیلی زیاد باشد، ممکن است نشانه بیماری کبد چرب باشد. دو نوع بیماری کبد چرب وجود دارد: بیماری کبد چرب الکلی و بیماری کبد چرب غیر الکلی. همچنین بیماری کبد چرب ممکن است به دلیل بارداری نیز ایجاد شود.

بیماری کبد چرب به کبد آسیب می‌رساند و از بین بردن سموم و ایجاد صفرا برای دستگاه گوارش را مختل می‌کند. وقتی کبد نتواند به طور مؤثر این وظایف خود را انجام دهد، فرد را در معرض خطر ابتلا به سایر مشکلات در بدن قرار می‌دهد.

درمان اصلی بیماری کبد چرب ایجاد تغییر در رژیم غذایی و ورزش است، اگرچه ممکن است برخی از افراد برای معالجه بیشتر به پزشک مراجعه کنند.

چه عواملی باعث بیماری کبد چرب می‌شود؟ 

کبد چرب را می‌توان به دو طبقه الکلی و غیرالکلی تقسیم‌بندی کرد. الکل سمی است که مستقیم روی کبد تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث التهاب شود. بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) و استاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) بیماری‌های مختلفی هستند و دلایل بالقوه بسیاری برای ایجاد آن‌ها وجود دارد که با تجمع چربی در کبد مرتبط است.

برخی از دلایل کبد چرب عبارتند از:

• رژیم غذایی: مصرف کالری اضافی در رژیم غذایی (کالری اضافی دریافتی، توانایی کبد را در سوخت و ساز چربی به روشی عادی کاهش داده که منجر به تجمع چربی در کبد می‌شود).
• بیماری‌ها: کبد چرب همچنین با دیابت نوع II، چاقی و بالا بودن سطح تری‌گلیسیرید در خون، بیماری سلیاک و بیماری‌های ویلسون (ناهنجاری متابولیسم مس) همراه است.
• مشکلات پزشکی: کاهش وزن سریع و سوء تغذیه.
• داروها: داروهایی مانند تاموکسیفن (سولتاموکس)، تزریق آمیودارون (نستورون)، آمیودارون خوراکی (کوردارون ، پاکرون) و متوترکسات (رماترکس Dose Pack، ترکسال) می‌توانند باعث بروز کبد چرب غیرالکلی شوند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ارتباطی بین مقاومت به انسولین و ایجاد کبد چرب غیرالکلی وجود دارد. در این شرایط، اگرچه بدن انسولین کافی تولید می‌کند، اما توانایی سلول‌ها در استفاده مناسب از آن انسولین برای متابولیزه کردن گلوکز غیر طبیعی است. مقدار اضافی نسبی گلوکز به عنوان چربی ذخیره می‌شود و می‌تواند در کبد تجمع یابد.

علائم و نشانه‌های بیماری کبد چرب چیست؟ 

برای اکثر بیماران، کبد چرب غیرالکلی یک بیماری خوش‌خیم است و علائم خاصی ندارد. فقط هنگامی که کبد علائم التهاب یا استئوهپاتیت غیرالکلی را نشان می‌دهد ، ممکن است بیمار علائمی را تجربه کند. مانند سایر انواع هپاتیت، علائم اولیه عمومی هستند و شامل ضعف، خستگی و پر بودن و ناراحتی قسمت فوقانی شکم می‌شوند.

اگر استئوهپاتیت به سیروز منجر شود، ممکن است علائم نارسایی کبد ایجاد شود. علائم نارسایی کبد عبارتند از:

• زردی (به دلیل تجمع بیلی‌روبین)
• آسیت (آب‌آوردگی شکم) و ادم (تورم بدن) به دلیل کاهش تولید پروتئین توسط کبد
• افزایش کبودی
• سردرگمی ذهنی

چه تست‌ها و آزمایشاتی بیماری کبد چرب را تشخیص می‌دهد؟ 

معاینه بدنی و تاریخچه پزشکی 

هنگامی که نگرانی از وجود بیماری کبد چرب وجود دارد، پزشک سعی خواهد کرد علت اصلی و عوامل خطر را پیدا کند. ممکن است سؤالاتی در رابطه با مصرف الکل، استفاده از دارو (چه با نسخه و چه بدون نسخه) و سابقه پزشکی شما، به ویژه در مورد سابقه قبلی هپاتیت ویروسی (رایج‌ترین آن‌ها A ، B و C) و ایمن‌سازی در برابر هپاتیت عفونی از شما بپرسد. غربالگری دیابت نیز ممکن است مناسب باشد.

معاینه فیزیکی ممکن است یک کبد بزرگ شده را نشان دهد که در شکم زیر حاشیه دنده راست قابل لمس یا احساس است. در غیر این صورت، ممکن است سیروز کبدی دلیل ایجاد ناهنجاری در معاینه جسمی باشد. این بیماری‌ها ممکن است در ابتدا شامل زردی یا رنگ مایل به زرد پوست و چشم، ضعف عضلات، ریزش مو، رگ‌های خونی غیر طبیعی پوست به نام آنژیوماتای ​​عنکبوتی و طحال (طحال بزرگ شده) باشد.

آزمایش خون

آزمایش خون ممکن است به عنوان آزمایش غربالگری التهاب کبد مفید باشد، اگرچه مطالعات مربوط به عملکرد کبد مانند سرم ترانس‌آمیناز (AST ، ALT) ممکن است طبیعی یا بالا باشد و لزوماً با شدت بیماری کبد مرتبط نباشد. آزمایش‌های کبدی دیگر مانند فسفاتاز قلیایی و بیلی‌روبین اغلب طبیعی هستند. سرم فریتین (اندازه‌گیری ذخیره آهن) ممکن است غیر طبیعی باشد. در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی و استئوهپاتیت غیرالکلی سطح کلسترول از جمله تری‌گلیسیریدها اغلب بالا می‌رود.

مطالعات تصویربرداری 

سونوگرافی کبد می‌تواند الگوهای حاکی از نفوذ چربی کبد را نشان دهد. توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی اسکن) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (اسکن MRI) نیز در ارزیابی کبد چرب مفید هستند.

بیوپسی کبد 

تشخیص قطعی بیماری کبد چرب فقط با بیوپسی کبد تأیید می‌شود. روشی که در آن یک سوزن از طریق دیواره شکم به کبد وارد می‌شود تا یک قطعه از بافت را برای آنالیز در زیر میکروسکوپ از کبد جدا کند.

گزینه‌های درمانی برای بیماری کبد چرب چیست؟ 

درمان بیماری کبد چرب به منظور کاهش در معرض خطر قرار گرفتن کبد است.

• برای مبتلایان به بیماری کبد چرب الکلی، پرهیز از مصرف الکل یک ضرورت است.
• برای مبتلایان کبد چرب غیرالکلی یا استئوهپاتیت الکلی رژیم غذایی مناسب، کاهش وزن، کنترل دیابت و کنترل کلسترول / تری‌گلیسیرید هم برای درمان و هم برای جلوگیری از پیشرفت بیماری از کبد چرب غیرالکلی به استئوهپاتیت غیرالکلی و از استئوهپاتیت غیرالکلی به سیروز کبدی مهم است.
• بیماران مبتلا به سلیاک که رژیم غذایی بدون گلوتن دارند، می‌توانند تجمع چربی را در کبد معکوس کنند.
• ورزش‌های هوازی می‌تواند به کاهش وزن کمک کند و تمرینات قدرتی می‌توانند باعث افزایش حجم عضلات شوند. این امر نه تنها متابولیسم را بهبود می‌بخشد و باعث کاهش وزن می‌شود، بلکه افزایش توده عضلانی به حساسیت سلول‌ها نسبت به انسولین کمک می‌کند و مقاومت انسولین را کاهش می‌دهد.
• اگرچه تحقیقات زیادی در حال انجام است، اما در حال حاضر هیچ دارویی که تاثیر آن بر بیماری کبد چرب اثبات شده باشد وجود ندارد. با این حال، از داروهای کنترل و کاهش سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید همراه با رژیم و ورزش استفاده می‌شود.

برای کبد چرب چه غذاهایی باید بخوریم؟ 

رژیم غذایی برای بیماری کبد چرب شامل طیف گسترده‌ای از غذاها است. کاهش کالری و خوردن فیبر زیاد و غذاهای طبیعی نقطه شروع خوبی است. خوردن غذاهایی که حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده، فیبر و پروتئین هستند می‌تواند به بدن احساس پری بدهد و در آن انرژی پایدار ایجاد کند.

غذاهایی که التهاب را کاهش می‌دهند یا به بدن در ترمیم سلول‌های آن کمک می‌کنند از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

برخی از افراد تصمیم می‌گیرند برنامه‌های غذایی خاصی مانند رژیم غذایی گیاهی یا رژیم مدیترانه‌ای را دنبال کنند. یک متخصص تغذیه اغلب می‌تواند به بیمار کمک کند تا یک برنامه رژیم غذایی مناسب برای سلیقه فرد، علائم و وضعیت سلامتی او ایجاد کند.

علاوه بر این دستورالعمل‌های اساسی، برخی از غذاهای خاص نیز وجود دارد که ممکن است به ویژه برای مبتلایان به بیماری کبد چرب مفید باشد، از جمله:

سیر 

سیر در بسیاری از رژیم‌ها جایگاه اصلی را دارد و ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب مفید باشد. به نظر می‌رسد یک مکمل پودر سیر به کاهش وزن بدن و چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب کمک می‌کند.

اسیدهای چرب امگا 3 

بررسی تحقیقات حاضر نشان می‌دهد که اسیدهای چرب امگا 3 باعث افزایش سطح چربی کبد و سطح کلسترول HDL در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب می‌شوند.

تحقیقات بیشتری برای تأیید این مورد نیاز است اما خوردن غذاهایی که سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند ممکن است به کاهش چربی کبد کمک کند. این مواد غذایی شامل سالمون، ساردین، ​​گردو و تخم کتان است.

قهوه 

نوشیدن قهوه برای بسیاری از مردم یک رسم صبحگاهی است، اما ممکن است چیز بیشتری باعث انتخاب این نوشیدنی شده باشد.

به عنوان گزارشی در Annals of HepatologyPoint ، قهوه حاوی اسید کلروژنیک است که یک ترکیب قدرتمند با خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضد‌التهابی می‌باشد. همچنین به کاهش کلسترول و فشار خون کمک می‌کند.

علاوه بر این ترکیب مفید، به نظر می‌رسد خود قهوه در محافظت از بدن در برابر بیماری کبد چرب غیرالکلی کمک می‌کند. بنابراین افزودن قهوه به برنامه غذایی صبح ممکن است می‌تواند یک نوشیدنی عالی برای افراد مبتلا به کبد چرب باشد.

کلم بروکلی 

خوردن انواع سبزیجات کامل برای بیماری کبد چرب مفید است اما کلم بروکلی یکی از سبزیجاتی است که شخص باید در مورد آن از جمله در رژیم غذایی خود فکر کند.

چای

استفاده از چای برای اهداف دارویی روشی است که به هزاران سال پیش برمی‌گردد. چای سبز به ویژه ممکن است به کاهش درصد چربی بدن و چربی خون کمک کند. مقادیر بالاتر آنتی‌اکسیدان موجود در چای سبز نیز می‌تواند مفید باشد.

گردو 

با اینکه آجیل برای هر برنامه غذایی عالی است، اما گردو به ویژه نسبت به امگا 3 بسیار غنی است. گزارشی از سال 2015 نشان داد که خوردن گردو تست‌های عملکرد کبد را در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی بهبود می‌بخشد.

پروتئین سویا یا آب پنیر 

 برخی پروتئین‌ها می‌توانند بدن را از بیماری کبد چرب محافظت کنند. به نظر می‌رسد پروتئین سویا و آب پنیر به متعادل کردن تأثیر مصرف کربوهیدرات‌های ساده کمک می‌کند و می‌تواند قند خون را کاهش دهد. این دو ماده همچنین به بدن کمک می‌کنند تا توده عضلانی را حفظ کرده و وزن کلی را کاهش دهد.

مجموعه‌ای از سیر، تخم کتان، قهوه، کلم بروکلی، چای، گردو، آووکادو و پروتئین سویا برای خرید آنلاین وجود دارد.

چه غذاهایی برای کبد چرب مضر است؟ 

دانه‌های تصفیه شده مانند برنج سفید دارای فیبر کم هستند و ممکن است قند خون را افزایش دهند. اضافه کردن غذاهای سالم به رژیم غذایی یکی از راه‌های مدیریت بیماری کبد چرب است. با این حال، برای افرادی که مبتلا به بیماری کبد چرب هستند به همان اندازه مهم است که از خوردن یا محدود کردن غذاهای خاص خودداری کنند.

شکر و شکر افزوده 

شکر افزوده می‌تواند در بالا بودن سطح قند خون و افزایش چربی در کبد نقش داشته باشد. شکر افزوده معمولاً در آب نبات، بستنی و نوشیدنی ‌ای شیرین مانند نوشابه و نوشیدنی‌های میوه‌ای یافت می‌شوند.

قندهای افزوده همچنین در غذاهای بسته‌بندی شده، پخته شده و حتی قهوه و چای خریداری شده در فروشگاه وجود دارند. پرهیز از مصرف قندهای دیگر مانند فروکتوز و شربت ذرت نیز می‌تواند در به حداقل رساندن چربی در کبد کمک کند.

الکل 

الکل یک عامل خطرناک قابل توجه برای مبتلایان به بیماری کبد چرب است. الکل بر کبد تأثیر می‌گذارد و به بیماری کبد چرب و سایر بیماری‌های کبدی مانند سیروز کمک می‌کند. فرد مبتلا به بیماری کبد چرب باید الکل را از رژیم غذایی خود کم کرده یا حذف کند.

دانه‌های تصفیه شده 

دانه‌های فرآوری شده و تصفیه شده در نان سفید، ماکارونی و برنج سفید وجود دارد. این دانه‌های بسیار فرآوری شده فیبر خود را از دست داده‌اند که می‌توانند قند خون را در اثر تجزیه افزایش دهند.

دانه‌های تصفیه شده را می‌توان به راحتی با گندم سبوس‌دار و جایگزین‌های غلات سبوس‌دار، سیب‌زمینی یا حبوبات جایگزین یا در کل حذف کرد.

غذاهای سرخ شده یا شور 

غذای بسیار سرخ شده یا شور ممکن است کالری و وزن را افزایش دهد. اضافه کردن ادویه‌ها و گیاهان اضافی به یک وعده غذایی یک روش عالی برای تهیه غذاهای خوشبو و بدون نمک است. به جای آن، غذاهای سرخ شده معمولاً می‌توانند پخته یا بخارپز شوند.

گوشت 

انواع مختلفی از گوشت‌ها سرشار از چربی‌های اشباع هستند که فرد مبتلا به بیماری کبد چرب باید سعی کند از مصرف آن‌ها خودداری کند. گوشت‌های بدون چربی، ماهی، توفو یا تمپه جایگزین‌های خوبی هستند، اما ماهی‌های روغنی و وحشی ممکن است بهترین انتخاب باشند.